Ηλεκτρονικές ψηφοφορίες: Τι έδειξε η εμπειρία της πανδημίας

Ένα ακόμα από τα σημεία της καθημερινής μας ζωής που άλλαξε με την έλευση του κορωνοϊού, ήταν και η ανάγκη για ηλεκτρονικές ψηφοφορίες. Αρκετούς μήνες πριν καθιερωθεί και επίσημα από το σχετικό νόμο 4808/2021, η ανάγκη ήταν εδώ και απαιτούνταν λύσεις. Πολλοί φορείς το τόλμησαν αναγκαστικά, γιατί δε γινόταν αλλιώς, ενώ αρκετοί φορείς θέλησαν από επιλογή να χρησιμοποιήσουν σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.

Εμείς ως e-voting.com.gr είχαμε την τιμή να μας επιλέξουν πολλοί για τις αρχαιρεσίες τους (ή και για τις γενικές συνελεύσεις – όπου χρειαζόταν μυστική ψηφοφορία. Μέσα από τη διαδικασία αυτή και έχοντας πια σημαντική σχετική εμπειρία, ακολουθούν βασικά συμπεράσματα, που έχουμε εξαγάγει από την εκτέλεση αυτών των ψηφοφοριών.

1. Το ποσοστό συμμετοχής ανεβαίνει έως εκτοξεύεται.

• Σε όλες ανεξαιρέτως τις ψηφοφορίες, η προσέλευση στην ψηφιακή κάλπη ήταν σε υψηλότερα έως εντυπωσιακά υψηλότερα επίπεδα. Ειδικά σε μικρούς συλλόγους σε ποσοστό, ήταν εντυπωσιακή η ποσοστιαία αύξηση. Σύλλογοι με 50 άτομα, που «με το ζόρι» ψήφιζαν με φυσική παρουσία οι 15-20, φτάνανε όλοι στο ύψος των 40-45 συμμετοχών.
• Σε μεγάλους συλλόγους (>500) με μέλη σε επαρχία και όχι μόνο Αθήνα, η παροχή αυτής της δυνατότητας, πέραν του ότι εκτόξευε τα νούμερα συμμετοχής, άφηνε πολύ ικανοποιημένα και τα μέλη, επειδή τους δόθηκε η δυνατότητα συμμετοχής, που σε πολλές περιπτώσεις παλαιότερα, δεν είχαν.

2. Υπάρχει άγχος περί της διαδικασίας που στην πράξη εξαλείφεται.

• Όπως όλα τα καινούρια, αρχικά υπάρχει ένα άγχος, κατά πόσο είναι εύχρηστο το σύστημα, αν υπάρχουν δυσκολίες κ.λπ. Στο τέλος, όπως αναμένεται, μένει μια ευχάριστη αίσθηση ταχύτητας και απλοϊκότητας.

3. Κέρδος από προσωπικό χρόνο – ικανοποίηση από πλευράς μελών

• Πέραν του αυτονόητου του συμπεράσματος, ειδικά για περιπτώσεις δυσκολίας στην πρόσβαση, είναι και η μόνη λύση.

4. Μηδενισμός λαθών και διαμάχης μεταξύ παρατάξεων.

• Το σύστημα είναι σχεδιασμένο από την αρχή, με βάση τις ανάγκες της κάθε ψηφοφορίας, π.χ. ανά ψηφοδέλτιο πόσους «σταυρούς» μπορεί να επιλέξει, δυνατότητα λευκού κ.ο.κ. Επομένως, δεν αφήνει περιθώρια για ανθρώπινα λάθη και εκμηδενίζει τις όποιες διαμάχες.

5. Ικανοποίηση από πλευράς δικαστικών αντιπροσώπων.

• Επειδή και οι δικηγόροι είναι τμήμα των εκλογών, η δουλειά τους απλοποιείται σε μέγιστο βαθμό, καθώς ουσιαστικά πιστοποιούν τις αυτοματοποιημένες αναφορές του συστήματος, γλυτώνοντας από τον κόπο της επίπονης καταμέτρησης και ελέγχου των ψηφοδελτίων.

6. Σημαντικός περιορισμός κόστους

• Η διαδικασία ενός μεγάλου συλλόγου συνήθως περιλαμβάνει πολλαπλές κάλπες, σε πολλά μέρη και με πολλούς δικηγόρους, ενώ μπορεί να υπάρχει και επιστολή ψήφος. Φανταστείτε έναν σύλλογο, με έδρα την Αθήνα και υποκαταστήματα σε πολλές επαρχιακές πόλεις. Με την ηλεκτρονική ψηφοφορία, οι πολλαπλές κάλπες γίνονται μια, η επιστολική ψήφος δεν χρειάζεται ή μπορεί να περιοριστεί και οι δικηγορικές ώρες σίγουρα μειώνονται.

Θεωρώ πως σιγά σιγά, όταν η πανδημία θα αρχίσει να σβήνει, οι ηλεκτρονικές ψηφοφορίες δεν θα είναι όσο απαραίτητες είναι σήμερα, όμως σε ένα ποσοστό, θα συνεχίσουν να υπάρχουν, καθώς εξυπηρετούν ανάγκες, που η φυσική κάλπη πολλές φορές αδυνατεί να εξυπηρετήσει.

Όπως και να έχει, όπως πάντα η καθημερινότητά μας απαιτεί να προσαρμοζόμαστε στα δεδομένα της κάθε φορά!

* Ο κ. Κωνσταντίνος Νικολάου είναι Γενικός Διευθυντής του e-voting.com.gr