Οι οικονομολόγοι πρέπει να έχουν... δυνατή φωνή

Στην οικονομική επιστήμη, η προσοχή στρέφεται κυρίως σε αριθμούς, θεωρίες και μοντέλα. Ωστόσο, ένα από τα σημαντικότερα και υποτιμημένα εργαλεία του οικονομολόγου, του συμβούλου ή του καθηγητή είναι η φωνή του. Όπως έλεγε ο Πλάτωνας, «Ο άνθρωπος κρίνεται από τις πράξεις του αλλά αγαπιέται από τη φωνή του». Η φωνή, μαζί με τη στάση σώματος και τις χειρονομίες, αποτελεί βασικό στοιχείο της κοινωνικής παρουσίας και επηρεάζει βαθιά την επικοινωνία και την πειθώ.

Η εκφορά του λόγου μπορεί να καθορίσει την επιτυχία ή την αποτυχία μιας παρουσίασης ή διαπραγμάτευσης. Η φωνή δεν είναι μόνο εργαλείο επικοινωνίας αλλά και όργανο επιρροής, marketing και δημιουργίας εντυπώσεων. Η ορθή τοποθέτησή της, η στήριξη στην αναπνοή και η ορθοφωνία συμβάλλουν καθοριστικά, τόσο για την αποτελεσματικότητα του ομιλητή όσο και για τη διατήρηση της φωνητικής υγείας. 

Ας αναλύσουμε επιμέρους θέματα της Φωνής ως μέσο στην «φαρέτρα» του Οικονομολόγου:

Φωνητική Υγεία: Θεμέλιο Επαγγελματικής Επικοινωνίας. Η σωστή φωνητική υγεία είναι απαραίτητη σε όσους δραστηριοποιούνται στον οικονομικό χώρο. Η υπερβολική χρήση, το άγχος και η κακή τεχνική μπορούν να προκαλέσουν δυσφωνία ή βλάβες στις φωνητικές χορδές. Η σωστή ενυδάτωση, οι ασκήσεις αναπνοής και η αποφυγή υπερβολικής έντασης είναι κρίσιμες καθημερινές πρακτικές.

Η σωστή φωνητική τοποθέτηση προάγει τη σωματική υγεία: χαλαρώνει μυϊκές εντάσεις, ανακουφίζει από πόνους και αυξάνει τη σωματική ενέργεια. Παράλληλα, συμβάλλει και στην ψυχική ισορροπία. Έρευνες στο Βέλγιο δείχνουν ότι η καλή φωνητική λειτουργία βελτιώνει τη διάθεση και απελευθερώνει συναισθήματα όπως άγχος και θυμό. 

Πειθώ, Σωστή Μετάδοση Μηνυμάτων και Συναισθηματική Σύνδεση μέσω Φωνής. Οι οικονομικές ιδέες, όσο τεκμηριωμένες κι αν είναι, χρειάζονται πειθώ για να γίνουν αποδεκτές. Η φωνή, μέσω του τόνου και της προσωδίας, αποτελεί κρίσιμο μηχανισμό πειθούς. Ο χαμηλός, σταθερός τόνος μεταδίδει εμπιστοσύνη, ενώ η μουσικότητα του λόγου ενισχύει τη συναισθηματική διάσταση του μηνύματος. Ένας οικονομολόγος που ελέγχει τη φωνή του έχει ένα ισχυρό πλεονέκτημα, καθώς κάνει το λόγο του πιο προσιτό και ευκολότερο στην απομνημόνευση. 

Η Φωνή στη Δημιουργία Πρώτης Εντύπωσης. Η πρώτη εντύπωση διαμορφώνεται μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. Σύγχρονες μελέτες αποδεικνύουν ότι ο τόνος και η χροιά της φωνής παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αξιολόγηση ενός ατόμου. Μια σταθερή, ήρεμη και ευχάριστη φωνή, με καθαρή άρθρωση και κατάλληλες τονικές μεταβολές, εκπέμπει αυτοπεποίθηση και αξιοπιστία.

Έρευνες υπογραμμίζουν ότι ακόμα και σε 1/10 του δευτερολέπτου, σχηματίζουμε κρίσεις για την αξιοπιστία και την κοινωνική θέση κάποιου, με τη φωνητική ποιότητα να επηρεάζει έντονα την αντίληψη. Η σωστή χρήση της φωνής στις πρώτες στιγμές μιας συνάντησης μπορεί να καθορίσει την πορεία μιας συνεργασίας ή συμφωνίας. 

Ρόλος της Φωνής στη Μνήμη και στην Επαγγελματική Εικόνα. Ο τρόπος με τον οποίο εκφέρεται ο λόγος —με ρυθμό, παύσεις και σωστή άρθρωση— βοηθά στο να δημιουργηθεί ένα ισχυρό αποτύπωμα στη μνήμη του ακροατή. Ο σωστά ενορχηστρωμένος λόγος ενισχύει τη σοβαρότητα και κάνει την παρουσίαση πιο συναρπαστική. Μια "φωνητική ταυτότητα" μπορεί να αποτελέσει σημαντικότερο μέσο αναγνωρισιμότητας ακόμα και από το λογότυπο μιας εταιρείας. 

Φωνή και Διαύγεια Σκέψης. Η φωνή αντικατοπτρίζει την ποιότητα της σκέψης. Ένας οικονομολόγος που οργανώνει καθαρά τις ιδέες του, μιλάει και με σαφήνεια. Η φωνητική αυτοπαρατήρηση, δηλαδή η συνειδητή ακρόαση και αξιολόγηση του δικού μας λόγου, βοηθά στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και της επιχειρηματολογικής ικανότητας.

Η Φωνή ως Επαγγελματικό Εργαλείο. Ο τρόπος ομιλίας ενός οικονομολόγου —είτε σε μια διάλεξη είτε σε μια παρουσίαση— επηρεάζει βαθιά την αντίληψη του ακροατηρίου για το μήνυμά του. Η καθαρότητα της άρθρωσης, ο ρυθμός, οι παύσεις και η ενέργεια μετατρέπουν την επιστημονική πληροφορία σε βιωματική εμπειρία για το ακροατήριο. 

Η Φωνή στο Marketing και το Personal Branding. Στη σύγχρονη εποχή του έντονου ανταγωνισμού, η φωνή μπορεί να λειτουργήσει ως ισχυρό στοιχείο branding. Ένα σταθερό και αναγνωρίσιμο φωνητικό στυλ προσδίδει προσωπικότητα και διαφοροποιεί τον οικονομολόγο από τον ανταγωνισμό. Σε πλατφόρμες εκπαίδευσης ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μια ελκυστική και γεμάτη αυτοπεποίθηση φωνή συχνά κρίνει αν το κοινό θα ακούσει ξανά τον ομιλητή. 

Η Τέχνη της Πώλησης Μέσα από τη Φωνή. Στην πώληση επενδύσεων ή ιδεών, η φωνή αποτελεί όχημα συναισθηματικής δέσμευσης. Ένας επιδέξιος ομιλητής χρησιμοποιεί τη χροιά, τη ρυθμικότητα και τις συναισθηματικές διακυμάνσεις της φωνής για να επηρεάσει θετικά τον συνομιλητή. Η φωνή, ως μέσο μουσικής επικοινωνίας, έχει τη δύναμη να ισορροπεί και να εναρμονίζει σώμα, νου και ψυχή. 

Στον κόσμο της οικονομικής επιστήμης, η ανθρώπινη φωνή παραμένει ένα ανεκτίμητο εργαλείο, που γεφυρώνει τη λογική με το συναίσθημα και την ανάλυση με τη δράση. Η σωστή χρήση της φωνής είναι ταυτόχρονα τέχνη, επιστήμη και στρατηγική. Σε μια εποχή όπου η αυθεντικότητα εκτιμάται ιδιαίτερα, η φωνή είναι το πιο αληθινό εργαλείο επιρροής και σύνδεσης που διαθέτουμε. Όπως εύστοχα παρατήρησε ο Αριστοτέλης: «Η αληθινή πειθώ ξεκινά όχι από τη γλώσσα, αλλά από τη φωνή που την κουβαλά». 

* Ο κ. Σπύρος Παπαθανασίου (φωτ.) είναι Αν. Καθηγητής,  Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο κ. Θεμιστοκλής Μακαντάσης, είναι π. Σχολικός Σύμβουλος Μουσικής. Η κα Μαρίνα Σαφίκου είναι Εικαστικός - Μονωδός.