Η Ελλάδα και οι δύο δρόμοι του Ερντογάν

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Η επικράτηση Ερντογάν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών και η ισχυρή πιθανότητα εξασφάλισης ακόμη μίας πενταετίας στη θέση του προέδρου της γείτονος, εξαρτωμένου βεβαίως του αποτελέσματος του β' γύρου, προσφέρει στον ίδιο μία τελευταία ευκαιρία υλοποίησης των μεγαλεπήβολων σχεδίων του για την Τουρκία.

Σε περίπτωση επικράτησης των αντιπάλων του, το μέλλον του Ρ. Τ. Ερντογάν κρινόταν ως αβέβαιο. Από πάσης απόψεως. Αντίθετα, πλέον, με το ενδεχόμενο ακόμη μίας ανανέωσης της θητείας του στη θέση του προέδρου, του παρέχεται μία ευκαιρία είτε «αποκατάστασης» σχέσεων με τις δυνάμεις της εκεί αντιπολίτευσης αλλά βεβαίως και εκείνων της Τουρκίας με τον διεθνή της περίγυρο, είτε -πιθανότερα- υλοποίησης του οράματός του, ήτοι των όποιων αναθεωρητικών σχεδίων τρέφει για τη χώρα του.

Με άλλα λόγια, του δίνεται μία ύστατη ευκαιρία να θέσει σε εφαρμογή σχέδια που αφορούν στην αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης, συμπεριλαμβανομένων και όσων σχετίζονται με τη διαβόητη «Γαλάζια Πατρίδα» ή κάποιου είδους «ανασύσταση» της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Ευλόγως, στο επίκεντρο σχεδιασμών αυτού του είδους βρίσκεται η περαιτέρω «αποδυτικοποίηση» της Τουρκίας και η μεγαλύτερη απομάκρυνσή της από δυτικά πρότυπα που αφορούν στο κράτος δικαίου και τις κυριότερες δημοκρατικές αξίες.

Αν και όλα τούτα αφορούν σε προβλέψεις και σενάρια, σε περίπτωση επικράτησης του Ρ. Τ. Ερντογάν κατά τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, τίθενται στη σφαίρα του πιθανού και πάντως αποτελούν τη μία εκ των δύο ενδεχόμενων οδών που δύναται ο ίδιος να ακολουθήσει.

Σε ό,τι αφορά στη χώρα μας, δε, αμφότερα αυτά τα σενάρια εγκυμονούν ευκαιρίες αλλά και κινδύνους. Αν και κατά το τελευταίο διάστημα και ιδίως στον απόηχο της αναβίωσης της «διπλωματίας των σεισμών»  κατεγράφη μία διάθεση ομαλοποίησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων εκ μέρους της γείτονος, τούτη, ευλόγως, συνοδεύτηκε με επιφυλακτικότητα εκ μέρους του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. Η τακτική επανάληψη των τουρκικών διεκδικήσεων επί της Ελλάδος, εκ μέρους της Άγκυρας, συνέδραμε, δε, σε αυτή τη διαδικασία. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, όπως επανειλημμένως έχει διακηρύξει ο κ. Ν. Δένδιας από τη θέση του υπουργού των Εξωτερικών, οφείλουμε να μην τρέφουμε αυταπάτες ως προς τις αναθεωρητικές διαθέσεις της γείτονος, οι οποίες είναι πλέον κτήμα του συνόλου του εκεί πολιτικού κόσμου.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, ακόμη κι αν υπάρξει μία προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων της Τουρκίας με εκείνες του άμεσου περίγυρού της, θα πρέπει να κρατάμε «μικρό καλάθι» σε ό,τι αφορά στα ελληνοτουρκικά.

Αντίθετα, υπάρχει σαφές «έδαφος» επιδείνωσης αυτών των σχέσεων, σε περίπτωση που όντως ο Ρ. Τ. Ερντογάν εκλάβει την καταληκτική του θητεία στον προεδρικό θώκο -εάν βεβαίως του δοθεί- ως ευκαιρία υλοποίησης των αναθεωρητικών του σχεδίων. Θα πρόκειται, όμως, τόσο για ανάθεμα όσο και για ευλογία.

Η περαιτέρω απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση και η προσέγγισή της στον αντιδυτικό, λεγόμενο «άξονα του κακού», διέρχεται διαμέσου της απομάκρυνσής της και από το ΝΑΤΟ.

Σήμερα η Τουρκία έχει εκπαραθυρωθεί από το πρόγραμμα των πολεμικών αεροσκαφών F35, βρίσκει εμπόδια στον εκσυγχρονισμό του στόλου αεροσκαφών F16 και διανύει μία περίοδο τεταμένων σχέσεων με τις ΗΠΑ και τη Δύση συνολικά, παρά την ιδιότητα του μέλους του ΝΑΤΟ που κατέχει. Τυχόν περαιτέρω προσεταιρισμός του αντίπαλου στρατοπέδου και δη της Ρωσίας, της Κίνας ή του Ιράν, εκ μέρους της, θα έφερνε ένα βήμα πιο κοντά το ενδεχόμενο εξόδου της από το ΝΑΤΟ, παρά την καίρια γεωστρατηγική της σημασία.

Για την Ελλάδα αυτό θα ήταν κατά πάσα βεβαιότητα «μάννα εξ ουρανού» καθώς σε τυχόν περίπτωση αντιπαράθεσης, η Τουρκία δεν θα στεκόταν απέναντι στη χώρα μας αλλά και στη συμμαχία του ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, δεν είμαστε ακόμη εκεί και είναι άγνωστο εάν ποτέ θα φθάσουμε σε αυτό το σημείο.