Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Ισραήλ-Ιράν: Μαίνεται ένας δεύτερος πόλεμος χαμηλής έντασης

Με κίνδυνο κλιμάκωσης, ατυχήματος ή εμπλοκής και άλλων χωρών στη Μέση Ανατολή, ο «κεκαλυμμένος» πόλεμος των δύο παραδοσιακών αντιπάλων συνεχίζεται. Τα πρόσφατα χτυπήματα, τα κακά προηγούμενα και οι στραβοτιμονιές.

Ισραήλ-Ιράν: Μαίνεται ένας δεύτερος πόλεμος χαμηλής έντασης

Αν και παραμένει μακρινός, αυξάνεται βαθμιαία ο κίνδυνος να ξεσπάσει ένας πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, καθώς οι δύο αντίπαλοι συνεχίζουν την εκατέρωθεν κλιμάκωση.

Στις 13 Μαρτίου, το Ιράν ανέλαβε την ευθύνη της επίθεσης με δώδεκα βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον μιας «μυστικής ισραηλινής βάσης» στην Αρμπίλ, πρωτεύουσα του Ιρακινού Κουρδιστάν. Την επόμενη μέρα, το Ισραήλ κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον κυβερνοχώρο του, καθώς οι περισσότεροι κυβερνητικοί ιστότοποι αποσυνδέθηκαν λόγω μιας μεγάλης κυβερνοεπίθεσης (DDoS) για την οποία τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης κατηγορούν το Ιράν.

Αυτά τα περιστατικά έρχονται έναν μήνα μετά από μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή που, αν και δεν έχει επαληθευτεί ακόμη, φέρεται να έπληξε βάση ιρανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους (UAV) στη δυτική επαρχία Κερμανσάχ (το Ιράν δεν κατηγόρησε άμεσα το Ισραήλ για την επίθεση).

Άλλες ιρανικές και ιρακινές πηγές που επικαλείται το Middle East Eye ανέφεραν ότι η πυραυλική επίθεση στην Αρμπίλ ήταν απάντηση σε ισραηλινή επιχείρηση δολιοφθοράς σε εργοστάσιο μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ταυρίδα. Οι τελευταίες ιρανικές επιθέσεις συνδέθηκαν επίσης με τον θάνατο δύο αξιωματικών των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC) ύστερα από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή έξω από τη Δαμασκό στις 7 Μαρτίου για την οποία το Ιράν δεσμεύτηκε να πάρει εκδίκηση.

  • Το Ισραήλ δεν έχει επίσημη παρουσία στο Ιρακινό Κουρδιστάν, αλλά διατηρεί στενούς δεσμούς με την περιφερειακή κυβέρνηση της Αρμπίλ. Το 2017 είχε υποστηρίξει την αποτυχημένη προσπάθεια ανεξαρτησίας του Κουρδιστάν.
  • Το Ιράν έχει πραγματοποιήσει πολυάριθμες κυβερνοεπιθέσεις κατά του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης μιας πειρατείας με στόχο τη διακοπή της παροχής νερού στη χώρα, τον Ιούλιο του 2020.
  •  Το Ισραήλ έχει διεξαγάγει από καιρό δολιοφθορές και μυστικές εκστρατείες κατά του Ιράν τόσο εντός της επικράτειάς του όσο και σε Λίβανο, Συρία και Ιράκ. Εντός του Ιράν χρησιμοποιεί συνήθως επίγεια μέσα για να σαμποτάρει το στρατιωτικό και πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, όπως έκανε τον Νοέμβριο του 2020 με τη χρήση τηλεκατευθυνόμενου ρομπότ δολοφονώντας τον επικεφαλής του πυρηνικού προγράμματος της χώρας Μοχσέν Φαχριζάντ

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων της Δύσης με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, Ιράν και Ισραήλ θα συνεχίσουν να κλιμακώνουν τακτικά τις μυστικές εκατέρωθεν εκστρατείες τους. Η τρέχουσα συμφωνία που οριστικοποιείται στη Βιέννη θα αποκαταστήσει μόνο τους όρους της αρχικής πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν που υπογράφηκε το 2015, χωρίς να αντιμετωπίζει τις λοιπές ισραηλινές ανησυχίες σχετικά με την εξωτερική πολιτική, τις στρατιωτικές δυνατότητες και τις ψηφιακές επιθέσεις της Τεχεράνης. Το Ισραήλ θα συνεχίσει τη μυστική δράση του εναντίον του Ιράν (ενδεχομένως και να την κλιμακώσει εάν δεν προκύψει συμφωνία), με στόχο τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τους πυραύλους και το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Το Ιράν, εν τω μεταξύ, θα συνεχίσει να βλέπει το Ισραήλ ως τον κύριο περιφερειακό και ιδεολογικό του εχθρό, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε πυρηνική συμφωνία προκύψει. Εάν επαληθευτεί η φημολογούμενη ισραηλινή επίθεση του Φεβρουαρίου στην ιρανική βάση UAV, αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ προτίθεται να "αναβαθμίσει" τις επιχειρήσεις δολιοφθοράς σε απευθείας αεροπορικές επιδρομές επί ιρανικού εδάφους. Και δεδομένης της επακόλουθης ιρανικής πυραυλικής επίθεσης κατά της ισραηλινής βάσης στην Αρμπίλ, θα σήμαινε επίσης ότι το Ιράν ως απάντηση είναι έτοιμο να χρησιμοποιήσει το βαλλιστικό πυραυλικό του σύστημα και ενδεχομένως μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να χτυπήσει ισραηλινούς στόχους.

  • Στρατιωτικοί αξιωματούχοι του Ισραήλ εκτιμούν ότι στις συνομιλίες της Βιέννης διακυβεύεται μόνο ο περιορισμός της πυρηνικής δραστηριότητας του Ιράν με αντάλλαγμα την περιορισμένη άρση των κυρώσεων, και όχι οι λοιπές ανησυχίες του Ισραήλ σχετικά με την ασφάλεια. Ενόψει μάλιστα του ενδεχομένου να καταρρεύσουν οι συνομιλίες για τα πυρηνικά πριν από την επίτευξη συμφωνίας, το Ισραήλ συνέχισε να διεξάγει στρατιωτικές ασκήσεις για την προετοιμασία πιθανού πολέμου, συμπεριλαμβανομένης μιας άσκησης αεροπορικής επιδρομής τον Ιανουάριο του 2022 εναντίον υποτιθέμενων ιρανικών πυρηνικών στόχων.

Αν και οι δύο χώρες θα επιδιώξουν να αποφύγουν έναν μεγάλο περιφερειακό πόλεμο, η τακτική ανταλλαγή χτυπημάτων εγκυμονεί τον εγγενή κίνδυνο να πυροδοτηθεί απροσδόκητα νέος κύκλος βίας, ίσως και με τη συμμετοχή κρατών ή περιοχών φιλικών προς το Ισραήλ.

Το Ισραήλ θα μπορούσε να απαντήσει σε μια κυβερνοεπίθεση που θα επέφερε θανάτους αμάχων, σ' ένα συμβατικό χτύπημα στο εσωτερικό της χώρας ή στην απώλεια ενός αεροσκάφους κατά τη διεξαγωγή επιχειρήσεων εναντίον ιρανικών στόχων.

Το Ιράν, από την πλευρά του, πιθανότατα θα απαντούσε στις μυστικές ισραηλινές ενέργειες που διεξάγονται είτε εντός του Ιράν, είτε ξεκινούν από τρίτες χώρες όπως το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που τελευταίως εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ. Και τα δύο μοτίβα κλιμάκωσης πιθανότατα θα έχουν σχεδιαστεί ώστε να ανταποκριθούν στην άμεση πρόκληση και στη συνέχεια να αποκλιμακωθούν ξανά.

Ωστόσο, δεδομένης της υψηλής έντασης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, δεν μπορεί να αποκλειστεί μια πιθανή ταχεία κλιμάκωση σε περιφερειακό πόλεμο. Χώρες ή περιοχές φιλικές προς το Ισραήλ -όπως το Ιρακινό Κουρδιστάν, το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα- θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν κίνδυνο ιρανικών επιθέσεων στο έδαφός τους. Επίσης, η εμπορική δραστηριότητα που συνδέεται με το Ισραήλ, όπως η ναυτιλία, θα μπορούσε να δει έναν κλιμακούμενο κίνδυνο ιρανικών επιδρομών.

  • Το Ισραήλ έχει εμπλακεί αρκετές φορές σε πόλεμο που πυροδοτήθηκε τυχαία ύστερα από βαθιά υφέρπουσα ένταση. Η περσινή σύγκρουση στη Γάζα, για παράδειγμα, ξεκίνησε μετά την καταστολή Παλαιστινίων διαδηλωτών σ' ένα τζαμί στην Ιερουσαλήμ. Ο πόλεμος με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο το 2006 ξεκίνησε αφού τρεις Ισραηλινοί στρατιώτες σκοτώθηκαν σε διασυνοριακή επιδρομή.
  • Οι ΗΠΑ και το Ιράν έφτασαν κοντά σε πόλεμο στα τέλη του 2019, μετά τη δολοφονία ενός Αμερικανού στρατιώτη από Ιρανούς στο Ιράκ. Η Ουάσιγκτον ανταπέδωσε άμεσα και πιο δυνατά, με την ξαφνική δολοφονία του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί. Η απειλή πολέμου μειώθηκε αφού το Ιράν εκτόξευσε βαλλιστικούς πυραύλους σε αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ, προκαλώντας ζημιές, αλλά όχι ανθρώπινες απώλειες. 
  • Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δέχθηκαν ήδη επίθεση τον Φεβρουάριο από Ιρακινούς που συνδέονται με τους Φρουρούς της Επανάστασης. Επίσης, εναντίον της πλούσιας χώρας του Αραβικού Κόλπου έχουν εξαπολύσει επιθέσεις με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη και οι αντάρτες Χούτι, που υποστηρίζονται από το Ιράν στην Υεμένη. Ιρανικές επιχειρήσεις δολιοφθοράς έχουν στοχεύσει πλοία ισραηλινής ιδιοκτησίας τα τελευταία χρόνια, ενώ η Τεχεράνη έχει επιτεθεί και σε ισραηλινές διπλωματικές αποστολές, για παράδειγμα στη Γεωργία και την Ινδία το 2012.

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v