Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Ο «συμμετοχικός καπιταλισμός» και γιατί δέχεται επίθεση

Ποιες είναι οι βασικές αρχές του «καπιταλισμού των συμμετόχων» και πώς αναδύθηκε ως αντίδραση στις πολιτικές των Ρίγκαν και Θάτσερ. Η κριτική από τα δεξιά και από τα αριστερά.

Εδώ και δεκαετίες μερικοί από τους πιο ισχυρούς ανθρώπους του κόσμου συγκεντρώνονται σχεδόν κάθε Ιανουάριο σε ένα χιονοδρομικό κέντρο στα ελβετικά βουνά που ονομάζεται Νταβός.

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ προσφέρει σε εξαιρετικά πλούσιους εταιρικούς ηγέτες την ευκαιρία να εκθέσουν το όραμά τους για το μέλλον των επιχειρήσεων. Για πολλούς από αυτούς και για τον ιδρυτή του Κλάους Σβαμπ, η κεντρική φιλοσοφία μπορεί να συνοψιστεί σε μια εύστοχη φράση δύο λέξεων, τον καπιταλισμό των συμμετόχων (stakeholder capitalism).

Τι σημαίνει όμως στην πραγματικότητα ο καπιταλισμός των συμμετόχων και είναι εν τέλει κάτι το επιθυμητό;

Ο όρος έγινε δημοφιλής στα μέσα της δεκαετίας του 1980, την εποχή που πολιτικοί όπως ο Ρόναλντ Ρίγκαν και η Μάργκαρετ Θάτσερ προωθούσαν την ιδέα ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί γενικευμένη ευημερία αν απελευθερώνονταν τα ζωώδη ένστικτα του καπιταλισμού.

Οι πολιτικές τους βασίστηκαν στις ιδέες οικονομολόγων όπως ο Μίλτον Φρίντμαν, ο οποίος έγραψε ότι υπήρχε, «μία και μοναδική κοινωνική ευθύνη της επιχείρησης. Να χρησιμοποιεί τους πόρους της και να συμμετέχει σε δραστηριότητες που αποσκοπούν στην αύξηση των κερδών της. Εφόσον τηρεί τους κανόνες του παιχνιδιού».

Το δόγμα του καπιταλισμού των συμμετόχων απογειώθηκε ως αντίδραση σε αυτή τη φιλοσοφία. Υποστηρίζει ότι τα εταιρικά συμβούλια και τα στελέχη δεν πρέπει απλώς να προσπαθούν να εξυπηρετήσουν τους μετόχους τους αυξάνοντας τα κέρδη, αλλά θα πρέπει να δίνουν την ίδια προσοχή στα συμφέροντα άλλων ενδιαφερομένων όπως οι πελάτες, οι εργαζόμενοι και η κοινωνία στο σύνολό της.

Ποιος θα μπορούσε να έχει πρόβλημα με αυτό; Στην πραγματικότητα ένας μεγάλος και αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων.

Η ιδέα του καπιταλισμού των συμμετόχων έχει δεχθεί επίθεση από τα δεξιά με συντηρητικούς πολιτικούς να υποστηρίζουν ότι μπορεί να έρχεται σε σύγκρουση με το νομικά κατοχυρωμένο καθήκον απέναντι στους επενδυτές. Εν τω μεταξύ, άλλοι επικριτές της ατζέντας του καπιταλισμού των συμμετόχων ισχυρίζονται ότι δίνει τη δυνατότητα σε πλούσιους εταιρικούς ηγέτες και επενδυτές να αναλάβουν έναν υπερβολικά ισχυρό ρόλο στη διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο η κοινωνία ανταποκρίνεται στα κρίσιμα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα.

Ανησυχούν επίσης ότι θα μπορεί θέτει εμπόδια στην πρόοδο προς την επιβολή πιο αυστηρών κανονισμών, διατηρώντας την εστίαση στο τι μπορούν να κάνουν οι εταιρείες οικειοθελώς

Είναι ένα μέσο για την επίτευξη μιας πιο δίκαιης παγκόσμιας οικονομίας ή μια επικίνδυνη ιδέα που θα ενισχύσει τη δύναμη μιας ακαταλόγιστης παγκόσμιας ελίτ;

Αυτό είναι ένα σημαντικό ερώτημα που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη καθώς παρακολουθεί το φετινό Νταβός.

© The Financial Times Limited 2023. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v