Για πρώτη φορά μετά από περισσότερα από 30 χρόνια, ο αμυντικός τομέας της Ευρώπης είναι «καυτός».
Μετά από δεκαετίες στις οποίες οι ευρωπαϊκοί στρατιωτικοί προϋπολογισμοί μειώνονταν για να χρηματοδοτηθούν άλλες δεσμεύσεις, η σκληρή γραμμή του Αμερικάνου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ως προς την Ουκρανία και το αίτημά του οι σύμμαχοι να επωμιστούν μεγαλύτερο μέρος του βάρους της δικής τους ασφάλειας, έχουν αναγκάσει τους ηγέτες της περιοχής να αναλάβουν δράση.
Οι κυβερνήσεις υπόσχονται να ξεκλειδώσουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για να κινητοποιήσουν τη βιομηχανική τους βάση και να κλείσουν τις τρύπες στα οπλοστάσιά τους.
Οι αμυντικοί όμιλοι της περιοχής έχουν επωφεληθεί των υψηλότερων δαπανών μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πριν από τρία χρόνια, με νέες κρατικές παραγγελίες να ωθούν τα ανεκτέλεστα υπόλοιπα σε επίπεδα ρεκόρ.
Η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ωστόσο, έχει «βάλει τούρμπο» στην προσπάθεια επανεξοπλισμού της Ευρώπης και, μαζί με αυτό, και στις προοπτικές του τομέα. Οι εταιρικές αποτιμήσεις εκτινάθηκαν σε ιστορικά υψηλά αυτή την εβδομάδα, με τις μετοχές ορισμένων ομίλων να καταγράφουν άνοδο μεγαλύτερη του 40% από την αρχή του έτους.
«Οι γεωπολιτικές εντάσεις, συμπεριλαμβανομένης της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία… τροφοδοτούν έναν νέο υπερκύκλο στην παγκόσμια άμυνα» σύμφωνα με την Loredana Muharremi, αναλύτρια της Morningstar.

Το πιθανό τέλος της αμερικανικής στρατιωτικής υποστήριξης για την Ευρώπη έχει εγείρει ερωτήματα για τα κενά στις ικανότητες της ηπείρου –και για το ποιες εταιρείες μπορεί να επωφεληθούν από την επείγουσα ανάγκη να καλυφθούν. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εκθέσει ευάλωτα σημεία σε τομείς συμπεριλαμβανομένων της πληροφόρησης και παρακολούθησης, τα συστήματα αεροπορικής και πυραυλικής προστασίας, τα αεροσκάφη μεταφοράς βαρέων φορτίων και τον εναέριο ανεφοδιασμό. Οι ΗΠΑ αυτήν την εβδομάδα κατάφεραν πλήγμα στην ικανότητα της Ουκρανίας να στοχεύσει ρωσικές δυνάμεις, σταματώντας τον διαμοιρασμό πληροφοριών με το Κίεβο.
Οι εκτιμήσεις του Stockholm International Peace Research Institute δείχνουν πως οι ΗΠΑ αντιπροσώπευαν το 55% των εισαγωγών αμυντικού εξοπλισμού της Ευρώπης μεταξύ του 2019 και του 2023 –από 35% τα προηγούμενα πέντε χρόνια.
Η στροφή της αμερικανικής πολιτικής προς την Ευρώπη είναι «αρκετά θεμελιώδης» και «η μεγαλύτερη αλλαγή από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», σύμφωνα με τον Guntram Wolff, senior fellow του think tank Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
«Μπορεί να συγκριθεί με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου» είπε, «αλλά με μια αρνητική πλευρά, επειδή η Ευρώπη βρίσκεται υπό την ομπρέλα των ΗΠΑ [και] επίσης υπό τη στρατηγική ηγεσία των ΗΠΑ τα τελευταία 80 χρόνια».

Στελέχη της αμυντικής βιομηχανίας έχουν πει πως είναι έτοιμα να ενισχύσουν τις επενδύσεις, αλλά τόνισαν πως χρειάζονται οι κυβερνήσεις να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για δαπάνες, με μακροπρόθεσμα συμβόλαια.
Η Ευρώπη είχε την «απαραίτητη τεχνολογία για να παράγει το πλήρες φάσμα του αμυντικού εξοπλισμού που χρειάζεται» είπε αυτήν την εβδομάδα ο Patrice Caine, διευθύνων σύμβουλος του γαλλικού αμυντικού ομίλου Thales. Το «κλειδί», ωστόσο, είναι αν οι διακηρύξεις θα «υποστηριχθούν από επιπλέον συμβόλαια… Αν έρθουν οι παραγγελίες, θα είμαστε έτοιμοι».
Οι αμερικανικές αμυντικές εταιρείες θα μπορούσαν επίσης να επωφεληθούν από τις αυξανόμενες δαπάνες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων εκτός και αν οι χώρες κινηθούν ώστε εσκεμμένα να αποκλείσουν τον αμερικανικό εξοπλισμό. Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν αγοράσει το F35 της Lockheed Martin, που είναι το πιο προηγμένο πολεμικό αεροσκάφος του κόσμου.
Χερσαίες συρράξεις και πυρομαχικά
Η παραγωγική ικανότητα της Ευρώπης για πυρομαχικά και τεθωρακισμένα οχήματα είναι εξαιρετικά πιεσμένη, κάτι που θα μπορούσε επίσης να δώσει μια ευκαιρία στους Αμερικάνους κατασκευαστές όπως η General Dynamics να συνεχίσουν να παρέχουν εξοπλισμό.
Ωστόσο, οι άμεσοι Ευρωπαίοι ωφελημένοι της οποιασδήποτε αύξησης δαπανών αναμένεται να είναι η μικρή ομάδα των εθνικών αμυντικών «πρωταθλητών» όπως η γερμανική Rheinmetall και η βρετανική BAE Systems, που έχουν επωφεληθεί από παραγγελίες για οχήματα, πολεμοφόδια και πυρομαχικά. Η KNDS, μια συμμαχία της γαλλικής Nexter και της γερμανικής Krauss-Maffei Wegmann, είναι ένας άλλος πιθανός νικητής.
Η Rheinmetall, η BAE, η Nexter και η φινλανδο-νορβηγική κρατική Nammo θα ωφελούνταν από περισσότερες επενδύσεις στα πολεμοφόδια. Οι προμηθευτές εκρηκτικών και καυσίμων όπως η βρετανική Chemring και η γαλλική Eurenco επίσης θα συνεχίσουν να είναι νικητές.
Αεράμυνα και πυραυλικά συστήματα
Περισσότερη χρηματοδότηση αναμένεται επίσης να κατευθυνθεί προς την αεράμυνα και τα πυραυλικά συστήματα. Η Ουκρανία έχει μέχρι τώρα ωφεληθεί από το αμερικανικό σύστημα Patriot, το πιο προηγμένο όπλο αεράμυνας της Ουάσινγκτον, που χρησιμοποιείται επίσης και από αρκετούς συμμάχους. Απαρτίζεται από ένα σύστημα ραντάρ και κινητούς εκτοξευτήρες που μπορούν να εκτοξεύσουν πυραύλους αναχαίτισης σε εισερχόμενα βλήματα ή αεροσκάφη.

Οι αναλυτές λένε πως η Ευρώπη θα μπορούσε αντ’ αυτού να στείλει στο Κίεβο περισσότερους από τους SAMP-T πυραύλους της. Το σύστημα, που κατασκευάζεται από την Eurosam, μια κοινοπραξία του πανευρωπαϊκού πρωταθλητή των πυραύλων MBDA και της Thales, χρησιμοποιείται επίσης από τις ιταλικές και γαλλικές ένοπλες δυνάμεις.
Η Thales εξασφάλισε την Κυριακή μια συμφωνία ύψους 1,6 δισ. στερλινών από τη βρετανική κυβέρνηση για να κατασκευάσει περισσότερους LMMs (ελαφρείς πύραυλοι πολλαπλών χρήσεων) που χρησιμοποιούν οι ουκρανικές δυνάμεις. Η σουηδική Saab που κατασκευάζει τα αντιαρματικά NLAWs, θα μπορούσε επίσης να κερδίσει περισσότερες παραγγελίες.
Πληροφορίες και παρακολούθηση
Ένας άλλος τομέας ζωτικής σημασίας όπου η Ευρώπη πρέπει να τονώσει τις επενδύσεις, είναι η συλλογή πληροφοριών, παρακολούθηση και αναγνώριση (ISR).
Ο Douglas Barrie, senior fellow για θέματα στρατιωτικής αεροδιαστημικής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, είπε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία είχε τονίσει τη σημασία του ISR και του κρίσιμου ρόλου της Αμερικής στην παροχή τους.
Η Ευρώπη βασίζεται μόνο σε τρία μεγαλοπτέρυγα «έξυπνα» αεροσκάφη συλλογής πληροφοριών (“big wing” signals intelligence aircraft), συμπεριλαμβανομένου του αεροσκάφους RC-135 Rivet Joint της Boeing που χρησιμοποιεί το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σύμφωνα με αναλυτές, μια εταιρεία που πιθανόν θα ωφεληθεί είναι η Hensoldt με έδρα στο Μόναχο, η οποία εργάζεται πάνω σε ένα σύστημα εναέριας παρακολούθησης με την ονομασία Pegasus, για τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις. Η Σουηδική Saab επίσης έχει δυνατότητες στα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου.
Διαστημικές και δορυφορικές επικοινωνίες
Οι δορυφορικές επικοινωνίες και η ενσωμάτωση δεδομένων στο πεδίο της μάχης είναι βασικοί τομείς στους οποίους η Ευρώπη έχει στηριχθεί στη βοήθεια των ΗΠΑ. Η «ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας, της διαχείρισης δεδομένων, των δορυφορικών πληροφοριών και στη συνέχεια η σύνδεση όλων αυτών με τα στρατεύματα στο έδαφος - αυτό είναι ένα μεγάλο κενό όπου πρέπει να κάνουμε μεγάλες επενδύσεις», δήλωσε ο Wolff.
Η Eutelsat, ο γαλλικός operator δορυφόρων και ιδιοκτήτης της OneWeb, γνωστοποίησε αυτή την εβδομάδα ότι βρίσκεται σε συνομιλίες με ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την παροχή πρόσθετης δορυφορικής συνδεσιμότητας στην Ουκρανία.
Η εταιρεία βρίσκεται σε καλή θέση στην περίπτωση που αποσύρει τις υπηρεσίες της η Starlink του Elon Musk -η οποία έχει διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην παροχή βοήθειας στο Κίεβο για τη βελτίωση των επικοινωνιών του στο πεδίο της μάχης. Η τιμή της μετοχής της Eutelsat έχει καταγράψει άνοδο πάνω από 500% από το κλείσιμο της Παρασκευής.
Τεχνητή νοημοσύνη και αυτόνομα συστήματα
Οι κυβερνήσεις της Ευρώπης αναμένεται να διαθέσουν σημαντικά ποσά για νέους τομείς ανάπτυξης, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η κυβερνοασφάλεια και η αυτονομία, οι οποίοι πρόκειται να διαδραματίσουν τεράστιο ρόλο στις μελλοντικές πολεμικές επιχειρήσεις.
Η στροφή αυτή θα ωφελήσει ορισμένους υφιστάμενους παίκτες - η Thales είναι ηγέτης στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, ενώ η ιταλική Leonardo έχει δεκαετίες εμπειρίας στους αισθητήρες και τα ραντάρ. Η Leonardo βρίσκεται επίσης σε συνομιλίες για συνεργασία παραγωγής με την τουρκική εταιρεία που κατασκευάζει τα drones Baykar για την ενίσχυση των παραγωγικών δυνατοτήτων της ηπείρου.
Οι νεότεροι παίκτες στην αγορά, ωστόσο, αναμένεται επίσης να επωφεληθούν, όπως και η αναπτυσσόμενη βιομηχανία drone της Ουκρανίας.
Ο Robert Stallard, αναλυτής της Vertical Research Partners, δήλωσε ότι η Ευρώπη έχει «την ευκαιρία να κάνει τα πράγματα διαφορετικά ... να φέρει περισσότερες εμπορικές εταιρείες τεχνολογίας στην άμυνα».
«Εάν πρόκειται να αυξήσετε τις αμυντικές δαπάνες κατά 50% - υπάρχει μια ευκαιρία για τις νεοσύστατες αμυντικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη».
Η γερμανική startup αμυντικής τεχνητής νοημοσύνης Helsing, η οποία θεωρείται η απάντηση της Ευρώπης στην αμερικανική εταιρεία data intelligence Palantir Technologies του Peter Thiel, ανακοίνωσε πέρυσι ότι θα προχωρήσει στην κατασκευή drone για να επωφεληθεί από την αυξανόμενη ζήτηση για αυτόνομα όπλα.
Η εταιρεία έχει δεσμευτεί να παραδώσει 6.000 από τα επιθετικά της drone HX-2 στην Ουκρανία. Τα drone κινούνται ηλεκτρικά και έχουν εμβέλεια έως και 100 χιλιόμετρα. Η προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη επί του σκάφους επιτρέπει την πλήρη αντίσταση στον ηλεκτρονικό πόλεμο.
© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation