Οι δύο επιλογές του Μάριο Ντράγκι για ποσοτική χαλάρωση

Ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Mario Draghi, δήλωσε ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες της ευρωζώνης θα αρχίσουν να ετοιμάζουν νέα μέτρα για την αποφυγή της οικονομικής στασιμότητας, εάν η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός συνεχίσουν να καταπονούν την περιοχή.

Ένας από τους λόγους που οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης αποφάσισαν να εργαστούν ομαδικά είναι ότι δεν έχουν μείνει άλλα όπλα στην οπλοθήκη της ΕΚΤ, που να μην περιέχουν τις αγορές κρατικών ομολόγων. Η ιδέα αυτή είναι πολύ προκλητική για χώρες όπως η Γερμανία, που θεωρούν ότι έτσι θα ενθαρρυνθούν οι άσωτες οικονομίες της περιφέρειας.

Ορισμένοι πάντως από τους πιο αξιοσέβαστους οικονομολόγους της περιοχής είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν να ξεπεραστεί το αδιέξοδο.

Την περασμένη εβδομάδα ο Luis Garicano, καθηγητής στο London School of Economics, και ο Lucrezia Reichlin, πρώην επικεφαλής του τμήματος ερευνών της ΕΚΤ και σήμερα καθηγητής στο London Business School, δημοσίευσαν μια πρόταση για το πώς θα λυθεί ο γόρδιος δεσμός της ΕΚΤ, δηλαδή για το πώς θα γίνουν αγορές κρατικών ομολόγων χωρίς να φαίνεται σαν να απελευθερώνονται οι οικονομίες από την υποχρέωση των μεταρρυθμίσεων.

Με ξεχωριστή τους έρευνα, οι οικονομολόγοι στο πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης, έχουν αναπτύξει μια ανάλογη πρόταση.

Η πρώτη ιδέα, που εμφανίζεται στην ιστοσελίδα VoXEU.org, προτείνει στην ΕΚΤ να δημιουργήσει μια αγορά «συνθετικών» ομολόγων που θα απαρτίζεται από ανώτερα, senior, τμήματα -δηλαδή τα πλέον ασφαλή- των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης. Για να μην κατηγορηθεί η ΕΚΤ ότι δείχνει εύνοια και κάνει χατήρια σε κάποιους, τα κρατικά ομόλογα θα συνδυαστούν στο νέο χρεόγραφο αναλόγως με τη βαρύτητα του ΑΕΠ κάθε χώρας.

Ανακοινώνοντας την πρόθεση να αγοράσει αυτά τα χρεόγραφα σε μεγάλες ποσότητες, η ΕΚΤ θα δημιουργήσει μια αγορά για ασφαλή ενεργητικά όλης της ευρωζώνης. Και αφού ο τραπεζικός επόπτης της κεντρικής τράπεζας, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός, θα είναι εκείνος που παράλληλα θα κρίνει ποια senior κομμάτια κρατικών ομολόγων θεωρούνται απαλλαγμένα κινδύνου, αυτό το σχέδιο θα καθησυχάσει τους φόβους μήπως η κεντρική τράπεζα αναλαμβάνει υπερβολικό ρίσκο, αγοράζοντας κρατικά ομόλογα.

Η δεύτερη πρόταση έχει τον, υπερβολικό ίσως, τίτλο «μια ασημένια σφαίρα για την ευρωπαϊκή κρίση». Οπως και η πρώτη, είναι μια προσπάθεια να ξεπεραστεί το πρόβλημα ότι δεν υπάρχει ενιαίο κρατικό ομόλογο για την ευρωζώνη.

Αφορά τη δημιουργία ενός χρεογράφου που θα έχει αντίκρισμα σε υπάρχοντα κρατικά ομόλογα, όπου και εδώ η ΕΚΤ θα καθορίζει τους όρους δημιουργίας του χρεογράφου. Επειδή η κεντρική τράπεζα έχει αναφέρει ότι θα αγοράσει πάνω από 1 τρισ. δολ. σε χρεόγραφα, η ανακοίνωση θα επαρκεί για να δημιουργηθεί η αγορά του νέου χρεογράφου.

Το στοιχείο που κάνει αυτές τις δύο ιδέες πραγματικά έξυπνες είναι ότι δεν κρατούν απλώς τον πληθωρισμό σε ελεγχόμενα επίπεδα. Επιπροσθέτως, μειώνουν τον κίνδυνο μιας ακόμη κρίσης χρεών, καθώς δημιουργούνται σχετικά ασφαλή και με δυνητική ρευστότητα ενεργητικά, τα οποία θα απαλύνουν το πιο πιεστικό πρόβλημα που έφερε η κρίση: την τάση των τραπεζών να συγκεντρώνονται στα κρατικά ομόλογα της πατρίδας τους. Είναι πρόβλημα γιατί κινδυνεύει να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο αρνητικό σπιράλ: Οι φόβοι για την υγεία των τραπεζών τροφοδοτούν φόβους ότι το κράτος θα υποχρεωθεί να παρέμβει και να χρηματοδοτήσει διάσωση, που με τη σειρά τους τροφοδοτούν φόβους ότι τα κρατικά ομόλογα των τραπεζών αξίζουν λιγότερο κ.ο.κ.

Τους φόβους αυτούς τους έχει εκφράσει ιδιαίτερα έντονα ο διοικητής της Bundesbank, Jens Weidmann, ο εκφραστής των βασικότερων αντιρρήσεων στην «ποσοτική χαλάρωση» μεταξύ των μελών του κυβερνητικού συμβουλίου της ΕΚΤ. Μήπως αυτές οι δύο προτάσεις βοηθήσουν να μαλακώσουν οι αντιρρήσεις του για τις αγορές κρατικών ομολόγων;

Το μόνο ζήτημα είναι ότι ίσως οι σχετικά περίπλοκες αυτές ιδέες, που υποκαθιστούν την απλή άμεση αγορά κρατικών ομολόγων, είναι δυσκολότερο να πουληθούν στο κοινό. Θα πρέπει να εξηγήσουν γιατί είναι καλύτερο να αγοραστεί ένα συνθετικό εργαλείο το οποίο, μέχρι εκείνο το σημείο, υπάρχει μόνο στα μυαλά των ρυθμιστών της ευρωπαϊκής ελίτ, κινδυνεύοντας να κατηγορηθούν ότι στην πραγματικότητα κάνουν διασώσεις από την πίσω πόρτα.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation