Αρχίζει "καύσωνας" για τις ελληνικές τράπεζες

Μετά τη 10ετία εκρηκτικής δανειακής ανάπτυξης με την ένταξη στην ευρωζώνη οι τράπεζες της Ελλάδας βιώνουν την πτωτική τροχιά του χρηματοοικονομικού κύκλου για πρώτη φορά.

Δημοσιεύθηκε: 16 Ιουνίου 2009 - 07:58

Kerin Hope (Αθήνα)

Αρχίζει καύσωνας για τις ελληνικές τράπεζες

Έπειτα από μία δεκαετία εκρηκτικής δανειακής ανάπτυξης που προκάλεσε η ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη οι τράπεζες της χώρας αντιμετωπίζουν την πτωτική τροχιά του χρηματοοικονομικού κύκλου για πρώτη φορά, καθώς η οικονομία υποκύπτει στην παγκόσμια διολίσθηση.

Οι εξαγωγές μειώνονται, η τουριστική περίοδος κάνει υποτονικό ξεκίνημα και η ελληνική οικονομία προβλέπεται να συρρικνωθεί 1% φέτος, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Ύστερα από χρόνια υπερβολικών δαπανών το δημόσιο χρέος ανέρχεται στο 98% του ΑΕΠ.

Μέχρι σήμερα οι τράπεζες προβάλλουν κάποιες αντιστάσεις, με τη βοήθεια του κυβερνητικού πακέτου στήριξης των 28 δισ. ευρώ που περιλάμβανε ένεση κεφαλαίων 5 δισ. ευρώ σε προνομιούχες μετοχές χωρίς να έχουν γίνει κυβερνητικές διασώσεις τραπεζών.

Επίσης, οι ελληνικές τράπεζες κατόρθωσαν να αποφύγουν την έκθεση στα τοξικά ενεργητικά που προκάλεσαν μεγάλο πρόβλημα στους διεθνείς ανταγωνιστές τους, επειδή ο εγχώριος και ο περιφερειακός κλάδος λιανικής πρόσφεραν επαρκείς ευκαιρίες. Η Ελλάδα παραμένει "underbanked" σε σύγκριση με την υπόλοιπη ευρωζώνη.

Οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας υπέστησαν όλες μείωση κερδών α΄ τριμήνου, αλλά κατόρθωσαν να μην μπουν στο "κόκκινο". Η Εθνική Τράπεζα η μεγαλύτερη της χώρας παρουσίασε πτώση 21% σε ετήσια βάση. Οι άλλες τρεις -EFG Eurobank, Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς- ανακοίνωσαν ετήσιες πτώσεις άνω του 60% εξαιτίας του διπλασιασμού των προβλέψεων για μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Όμως, αυτή η κατάσταση ίσως χειροτερέψει καθώς αναλυτές προβλέπουν ότι τα επισφαλή δάνεια θα ανέλθουν φέτος από το 3,8% στο 6% πριν κορυφωθούν στο α΄ εξάμηνο του 2010.

Παράλληλα η Fitch την περασμένη εβδομάδα προειδοποίησε ότι η εμφάνιση των τραπεζών για το υπόλοιπο έτος πιθανόν να πληγεί από τις υψηλότερες χρεώσεις δανειακής επιδείνωσης.
Οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες έχουν ανακοινώσει μείωση της ποιότητας ενεργητικών στα δύο τελευταία τρίμηνα, κυρίως εξαιτίας του λιανικού δανεισμού.

Όπως αναφέρει η Fitch "όλες περιμένουν μεγαλύτερη κάμψη στο τέλος του 2009, ακόμη και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και τα βιβλία εταιρικών δανείων".

Τα χειρότερα πλήγματα της κρίσης υφίστανται οι μικρές και μεσαίες ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις, που επωφελήθηκαν από την ανταγωνιστική προσπάθεια των τραπεζών να επεκτείνουν τον δανεισμό στις "καλές εποχές".

Οι περικοπές των δαπανών έχουν γίνει προτεραιότητα των τραπεζών, παρά τις αντιστάσεις των σωματείων και τις αυστηρές ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Η EFG Eurobank έχει δεσμευτεί για μείωση 5% φέτος, ενώ η Εθνική, η Alpha Bank και η Τράπεζα Πειραιώς προβλέπουν ότι το κόστος θα παραμείνει αμετάβλητο.

Η εγχώρια πιστωτική επέκταση υπολογίζεται να υποχωρήσει στο 7% - 12% φέτος από το 16% το 2008.

Όμως στη νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου οι τέσσερις μεγάλοι πιστωτές μαζί διεκδικούν μερίδιο αγοράς 18%, η πιστωτική ανάπτυξη προβλέπεται να πέσει από το περίπου 28% κάτω από το 5%.

Με τη Σερβία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία να αντιμετωπίζουν οικονομική συρρίκνωση πιθανόν 4% - 6% φέτος έπειτα από μακρά περίοδο ανάπτυξης, οι ελληνικές τράπεζες έχουν παγώσει τα σχέδια μεγαλύτερης επέκτασης δικτύων.

Ο κ. Stylian Vatev, διευθύνων σύμβουλος της United Bulgarian Bank, θυγατρικής της Εθνικής στη Σόφια, δήλωσε: "Το επίκεντρο έχει αλλάξει… Η πρόκληση είναι να κρατήσουμε σε καλή κατάσταση την ποιότητα των ενεργητικών".

Οι τράπεζες έχουν σταματήσει να μεταφέρουν κεφάλαια στις περιφερειακές θυγατρικές, εμφανίζοντας κάθετη πτώση στη ζήτηση των δανείων.

Ωστόσο, καθώς η εγχώρια αγορά ωριμάζει, οι τράπεζες θα επαφίενται περισσότερο στην ανάπτυξη των ευκαιριών στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Πριν από την κρίση οι προβλέψεις των αναλυτών έδειχναν ότι οι περιφερειακές θυγατρικές θα συνεισφέρουν περίπου 30% των κερδών έως το 2010.

"Οποιαδήποτε σκέψη απόσυρσης από τις περιφερειακές αγορές, που έχουν σωστές μακροχρόνιες προοπτικές, θα ήταν καταστροφικό λάθος", δηλώνει ο κ. Νανόπουλος.

Βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, η πιστωτική πίεση έχει εκτονωθεί χάρη στο πακέτο στήριξης της ελληνικής κυβέρνησης. Οι τράπεζες έχουν δανειστεί 4,4 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, χρησιμοποιώντας ως εγγυήσεις ομόλογα με μηδενικό κουπόνι, τα οποία διατίθενται στο πλαίσιο του κυβερνητικού προγράμματος διάσωσης.

Σύμφωνα με τους αναλυτές τα περιθώρια των επιτοκίων βελτιώνονται.

Τα επιτόκια των κλειστών καταθέσεων, που ανήλθαν στο 6% - 7% καθώς οι τράπεζες ανταγωνίζονταν επιθετικά για χρηματοδότηση στις αρχές του χρόνου, έχουν υποχωρήσει στο 2% - 3% και τα spreads έχουν διευρυνθεί για τον φρέσκο δανεισμό.

Όπως τονίζει ο κ. Νίκος Νανόπουλος διευθύνων σύμβουλο της EFG Eurobank, "πιστεύω ότι μετά τα μέσα του χρόνου, λαμβάνοντας υπόψη τις ενδείξεις βελτίωσης στο επιχειρηματικό περιβάλλον, πιθανόν να επιστρέψουμε σε πιο ικανοποιητικά επίπεδα κερδοφορίας".

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation