Προειδοποιήσεις Κομισιόν για τράπεζες, ΔΕΗ και κατώτατο μισθό

H Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο στην εφαρμογή συγκεκριμένων μεταμνημονιακών δεσμεύσεων αλλά ορισμένες δράσεις μένει να ολοκληρωθούν, ιδίως στον τομέα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αποφαίνεται η 2η έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας της Ελλάδας, επιβεβαιώνοντας τις σχετικές πληροφορίες.

Πέρα από τις συγκεκριμένες προτάσεις-δεσμεύσεις μεταρρυθμίσεων, οι εξελίξεις σε ορισμένους τομείς εγείρουν ανησυχία σχετικά με τον ρυθμό και τη συνέχεια υλοποίησης μεταρρυθμίσεων, ενώ υπάρχουν ρίσκα σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Υπό αυτό το πρίσμα ο Πιέρ Μοσκοβισί καλεί την Αθήνα να τρέξει για τα ανοικτά μέτωπα έως το Eurogroup της Καθαρής Δευτέρας (11 Μαρτίου). 

Ο δε επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα σχολιάζοντας δημοσιεύματα για «μπλοκάρισμα της δόσης» έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι «υπάρχει ακόμα χρόνος οι ελληνικές αρχές να εφαρμόσουν τις υπόλοιπες δεσμεύσεις».

Σε σχέση με δημοσιεύματα για μπλοκάρισμα δόσης Μαρτίου από Κομισιόν,θέλω να ξεκαθαρίσω πως αυτή είναι μια απόφαση που θα λάβει το #Eurogroup 11/3, λαμβάνοντας υπόψη αξιολόγηση της 2ης έκθεσης για 🇬🇷. Υπάρχει ακόμα χρόνος οι ελληνικές αρχές να εφαρμόσουν τις υπόλοιπες δεσμεύσεις

— G Markopouliotis (@GMarkopouliotis) February 27, 2019

Στο επίκεντρο της έκθεσης βρίσκονται οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα και στα κόκκινα δάνεια, όπου σημειώνεται ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται αναφορικά με την πρόταση των ελληνικών αρχών για ένα νέο πλαίσιο προστασίας της α' κατοικίας, που θα αντικαταστήσει το νόμο Κατσέλη. «Υπάρχει μεγάλος αριθμός σχεδιαστικών και τεχνικών λεπτομερειών, οι οποίες πρέπει να διευθετηθούν προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το νέο πλαίσιο είναι απολύτως προσωρινό, σωστά στοχευμένο, μπορεί να είναι λειτουργικό στο άμεσο μέλλον και βελτιώνει την κουλτούρα πληρωμών. Επιπρόσθετα το σχέδιο δράσης για τη μείωση των εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων του πλαισίου Κατσέλη έως το 2021 πρέπει να εξειδικευτεί περαιτέρω, λαμβάνοντας υπόψη το νέο νομικό πλαίσιο της α' κατοικίας και αντιμετωπίζοντας προβλήματα με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. 

Αναφορά γίνεται  και στο ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η αποεπένδυση από τις λιγνιτικές μονάδες και οι συζητήσεις συνεχίζονται προκειμένου να βρεθεί ένας αποδεκτός τρόπος, σύμφωνος με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.

Επιπρόσθετα οι ελληνικές αρχές καλούνται να ξεκαθαρίσουν πως σκοπεύουν να διασφαλίσουν την ανταγωνιστικότητα των μισθών σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και να εδραιώσουν ένα περιβάλλον που θα είναι φιλικό προς τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα. «Η μεγάλη αύξηση του κατώτατου μισθού προκαλεί ένα βραχυπρόθεσμο θετικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα, αλλά εγκυμονεί κινδύνους για χαμηλότερους ρυθμούς αύξησης της απασχόλησης και μια διαρκή απώλεια ανταγωνιστικότητας σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Οι αρχές καλούνται να αναπτύξουν στρατηγική μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τις επενδύσεις και τον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης σε τομείς-κλειδιά όπως η ενέργεια και οι αποκρατικοποιήσεις».

Τα πέντε λειψά προαπαιτούμενα

Στη λίστα των 16 προαπαιτουμένων στην πρώτη θέση των καθυστερήσεων βρίσκεται και πάλι το θέμα των κόκκινων δανείων/νόμου Κατσέλη, με τους θεσμούς να τονίζουν την ανάγκη διαμόρφωσης ενός νέου πλαισίου προστασίας με τα χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν. Στο προαπαιτούμενο αυτό δεν φαίνεται να έχει ικανοποιηθεί πλήρως καμία από τις παραμέτρους που έχουν τεθεί. 

Το ίδιο ισχύει και αναφορικά με τη δέσμευση της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της ΔEH έως το τέλος του 2018. Αναφέρεται ότι η πώληση έχει καθυστερήσει καθώς στη διαδικασία δεν υπήρξαν ικανοποιητικές προσφορές. Τα επόμενα βήματα πρέπει να συμφωνηθούν με την Κομισιόν και οι αρχές έχουν διαβεβαιώσει για την πρόθεσή τους να υποβάλουν νέα πρόταση. 

Τα επόμενα λειψά προαπαιτούμενα εντοπίζονται στους τομείς του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, των αποκρατικοποιήσεων (με αιχμή την Εγνατία) και βέβαια, της ΑΑΔΕ και της Δημόσιας Διοίκησης. 

Στην ΑΑΔΕ οι καθυστερήσεις αφορούν κυρίως θέματα προσωπικού και την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης που σχετίζεται με την αγορά καυσίμων. Στο ΤΧΣ εκκρεμεί η επικύρωση από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους της επέκτασης της διάρκειας ζωής του Ταμείου.

Στα 970 εκατ. ευρώ τα μέτρα για το χρέος

Μέσω της έκθεσης, η Κομισιόν υπενθυμίζει ότι το πακέτο μέτρων ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους θα περιλαμβάνει κίνητρα μέσω των οποίων θα διασφαλίζεται η ισχυρή και διαρκής εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν στη διάρκεια του προγράμματος. Σε αυτή τη βάση, η εφαρμογή ορισμένων από τα συμφωνηθέντα μέτρα ελάφρυνσης χρέους (κατάργηση επιτοκιακού πέναλτι και μεταφορά κερδών από ANFA και SNP) θα εφαρμοστεί υπό την προϋπόθεση συμμόρφωσης με τις μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις, τη συνέχιση και την εφαρμογή τους, βασισμένα σε θετικές εκθέσεις, στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας. Η επιστροφή κερδών από SNP και ANFA υπολογίζεται σε περίπου 640 εκατ. ευρώ σε εξαμηνιαίες δόσεις έως τα μέσα του 2022. Η κατάργηση του επιτοκιακού πέναλτι σε μέρος των δανείων του EFSF μειώνει τις πληρωμές τόκων κατά περίπου 220 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Επίσης θα αίρεται (το πέναλτι) σε εξαμηνιαία βάση έως το 2022 και μόνιμα μετά το 2022.

Δεδομένου ότι «μετρά» και το περσινό εξάμηνο, τα διαθέσιμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους στην παρούσα φάση για πιθανή αποδέσμευση φτάνουν τα 970 εκατ. ευρώ.

Στο «πάγο» οι 120 δόσεις λέει η Κομισιόν

Την εικόνα ότι η κυβέρνηση έχει βάλει στον «πάγο» τις ρυθμίσεις οφειλών σε 120 δόσεις τόσο προς την εφορία όσο και τα ασφαλιστικά ταμεία μεταφέρει η έκθεση της Κομισιόν, κόντρα στις καθημερινές σχεδόν δηλώσεις περί του αντιθέτου από υπουργούς της κυβέρνησης.

Στην έκθεση αναφέρεται ότι «η κυβέρνηση ενημέρωσε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ότι δεν προτίθενται να προχωρήσουν στο εγγύς μέλλον σε αναθεωρήσεις των συστημάτων δόσεων για τις οφειλές σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία καθώς θα πρέπει να γίνει περαιτέρω τεχνική ανάλυση».

Τονίζεται παράλληλα πως «είναι σημαντικό για να αποφευχθούν αρνητικοί ρίσκα σε σχέση με τα δημόσια έσοδα και να διασφαλιστεί η κουλτούρα πληρωμών καθώς αυτά ήταν δομικά συστατικά της μεταρρύθμισης για την είσπραξη δημοσίων εσόδων που καθιερώθηκαν στη διάρκεια των προγραμμάτων στήριξης».  

Κίτρινη κάρτα για τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό

Στις υποσημειώσεις των προβλέψεων ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας (2,2% φέτος, 2,3% το 2020, 2,1% το 2021 και 1,8% το 2022) με παράλληλη πτώση της ανεργίας από το 19,3% φέτος στο 14,4% το 2022, η Κομισιόν επισημαίνει ότι οι εκτιμήσεις αυτές θα επαναπροσδιοριστούν στο πλαίσιο των εαρινών προβλέψεων, υπό το πρίσμα των αυξήσεων στον κατώτατο μισθό. Σημειώνεται ότι ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε από την 1η Φεβρουαρίου 2019 κατά 11% ενώ καταργήθηκε ο υποκατώτατος μισθός για τους νέους.

Βραχυπρόθεσμα, σημειώνει η Κομισιόν μπορεί κανείς να αναμένει αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και του διαθέσιμου εισοδήματος αυτών που επωφελούνται από την αύξηση του κατώτατου μισθού. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις και ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα πρέπει είτε να αυξήσουν τις τιμές ή /και να μειώσουν τις επενδύσεις τους προσαρμόζοντας παράλληλα τα σχέδια προσλήψεων, παράμετροι οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν το συνολικό αποτέλεσμα της αύξησης του κατώτατου μισθού.

Η ακύρωση ή η καθυστέρηση ορισμένων επενδύσεων αναμένεται να επιδεινώσει μακροπρόθεσμα την παραγωγικότητα της εργασίας ενώ θα μπορούσε να επιβραδύνει την εν εξελίξει ανάκαμψη. Επίσης οι αυξήσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της αδήλωτης εργασίας, η οποία είναι γενικά συνδεδεμένη με χαμηλότερη παραγωγικότητα . Συνολικά, η πρόσθετη εγχώρια ζήτηση ως αποτέλεσμα της αύξησης του κατώτατου μισθού μπορεί να «κοστίσει» επιδείνωση της παραγωγικότητας και του ρυθμού αύξησης της απασχόλησης και κατ’ επέκταση μείωση της ανταγωνιστικότητας ιδίως σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα.  

*Η έκθεση της Κομισιόν επισυνάπτεται στη στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"