Πού «κολλάει» η παραχώρηση των δέκα περιφερειακών λιμανιών

Σε θέματα όπως το αντισταθμιστικό/ανταποδοτικό τέλος που θα πληρώνει κάθε υποπαραχωρησιούχος στον Οργανισμό Λιμένος έχει κολλήσει η νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Ναυτιλίας, με την οποία θα αλλάξει το μοντέλο αξιοποίησης των δέκα περιφερειακών λιμένων που λειτουργούν με τη μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας. Πρόκειται για τα λιμάνια Αλεξανδρούπολης, Βόλου, Ελευσίνας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου, Καβάλας, Κέρκυρας, Λαυρίου (φωτό), Πάτρας, Ραφήνας.

Η καθυστέρηση στην προώθηση της ρύθμισης, με την οποία ανατρέπεται το μοντέλο που είχε νομοθετήσει η προηγούμενη κυβέρνηση στις αρχές του 2019 (που προέβλεπε μόνο υποπαραχωρήσεις δραστηριοτήτων και όχι πωλήσεις οργανισμών λιμένων όπως συνέβη με ΟΛΠ και OΛΘ), συζητείται στην αγορά. Για ορισμένα λιμάνια, όπως της Αλεξανδρούπολης, της Πάτρας, του Ηρακλείου, της Ηγουμενίτσας και της Καβάλας έχει εκδηλωθεί σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον. Η αμερικανική πλευρά μεταφέρει, για παράδειγμα, με κάθε ευκαιρία το ενδιαφέρον της για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Ο όμιλος Γκριμάλντι (Μινωικές Γραμμές κ.λπ.) έχει, επίσης, μεταφέρει στην κυβέρνηση το ενδιαφέρον του για τα λιμάνια του Ηρακλείου, της Πάτρας και της Ηγουμενίτσας.

Η ρύθμιση της προηγούμενης κυβέρνησης προέβλεπε πως εκτός από το οικονομικό αντάλλαγμα που θα καταβάλλει ο επενδυτής/υποπαραχωρησιούχος που θα αναλάβει μια δραστηριότητα (π.χ. επιβατική ναυτιλία, κρουαζιέρα, μαρίνα) σε ένα λιμάνι, θα πληρώνει και ετήσιο αντισταθμιστικό τέλος στον οικείο οργανισμό λιμένος που μπορεί να ξεπερνά και το 5% των ακαθάριστων εισπράξεων. Στο υπουργείο και στο ΤΑΙΠΕΔ φαίνεται πως δεν έχουν καταλήξει στις αλλαγές που θα γίνουν στο συγκεκριμένο σημείο, ώστε και οι υποψήφιοι επενδυτές να μπορούν να υπολογίσουν την απόδοση της επένδυσης σε βάθος χρόνου, αλλά και το δημόσιο να μην εμφανιστεί πως απεμπολεί έσοδα.

Σημειώνεται πως στην περίπτωση των ΟΛΠ και OΛΘ εκτός από το τίμημα που κατέβαλαν οι επενδυτές, οι οργανισμοί πληρώνουν και «αντάλλαγμα παραχώρησης» που ανέρχεται στο 3,5% των εσόδων τους, δηλαδή αρκετά χαμηλότερα από την πρόβλεψη για τα υπόλοιπα λιμάνια. Ειδικά όταν η ρύθμιση των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ επέτρεπε την αύξηση του ανταποδοτικού τέλους σε επίπεδα πολύ μεγαλύτερα του 5%.

Ο υπουργός Ναυτιλίας Γ. Πλακιωτάκης υποστήριξε προ ημερών πως οι πρώτοι διαγωνισμοί για την παραχώρηση περιφερειακών λιμανιών θα γίνουν «μέσα στο 2020». Η κυβέρνηση, με τη ρύθμιση, θα επιτρέπει όπως προαναφέρθηκε και την πώληση του οργανισμού λιμένα, όπως π.χ. συνέβη με τον ΟΛΠ, αν και στα περισσότερα λιμάνια θα παραχωρηθούν επιμέρους δραστηριότητες.

Μια περίπτωση που θα μπορούσε να μεταβιβαστεί ο οργανισμός λιμένα είναι αυτή της Αλεξανδρούπολης. Στο παρελθόν είχε υποστηριχθεί από το ΤΑΙΠΕΔ πως ο διαγωνισμός για το συγκεκριμένο λιμάνι μπορεί να βγει μαζί με τον αντίστοιχο για το λιμάνι τις Καβάλας, καθώς είναι γειτονικά και συμπληρωματικά. Ψηλά στη λίστα του Ταμείου βρίσκονται και τα λιμάνια Ηγουμενίτσας (λόγω του εμπορευματικού σταθμού και του επιβατικού λιμένα) και της Κέρκυρας (κυρίως λόγω της μαρίνας).

Οσοι παρακολουθούν το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων επισημαίνουν, πάντως, πως στο ΤΑΙΠΕΔ έχουν αυτή την περίοδο σημαντικότερους διαγωνισμούς, από τους οποίους αναμένουν και πολύ υψηλά έσοδα, όπως η πώληση του 30% της Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ), η πώληση της ΔΕΠΑ Υποδομών και της ΔΕΠΑ Εμπορίας. Από τα λιμάνια, όπως εξηγούν, δεν αναμένονται σημαντικά έσοδα μολονότι οι επενδύσεις σε κάποιες υποπαραχωρήσεις (π.χ. εμπορευματικό κέντρο, μαρίνα, κ.ά.) μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τις τοπικές οικονομίες.