Λίγα τα «όπλα» για την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας

Ελάχιστα είναι τα «όπλα» που μπορεί να χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση όχι μόνο για να αποτρέψει αλλά και για να αντιμετωπίσει ένα ενδεχόμενο μπαράζ ανατιμήσεων λόγω του κορωνοϊού.

Αν και στο αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων παρακολουθούν την εξέλιξη των τιμών κυρίως σε χειρουργικές μάσκες και αντισηπτικά υγρά, εντούτοις, δεν υπάρχει μέχρι στιγμής κάποιο σχέδιο παρέμβασης για τη συγκράτηση των τιμών στις περιπτώσεις που αυτές λόγω αυξημένης ζήτησης αλλά και της αισχροκέρδειας, παίρνουν την ανιούσα. Και αυτό, όχι γιατί δεν υπάρχει πρόθεση από πλευράς υπουργείου, αλλά διότι το θεσμικό πλαίσιο δεν επιτρέπει παρέμβαση στις τιμές, οι οποίες διαμορφώνονται ελεύθερα.

Οι μόνες τιμές που σήμερα καθορίζονται από το κράτος, είναι αυτές των συνταγογραφούμενων φαρμάκων που περιέχονται στη λίστα του υπουργείου Υγείας, ενώ σε διατίμηση, δηλαδή τον καθορισμό ανώτατης τιμής πώλησης, υπόκεινται οι τιμές συγκεκριμένων προϊόντων που πωλούνται σε «κλειστές» αγορές, όπως στα κυλικεία των σχολείων, στα θέατρα, τους κινηματογράφους, στα πλοία κ.ο.κ.

Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου, αυτή τη στιγμή, το μέγιστο ζητούμενο είναι να μην διαταραχθεί η τροφοδοσία της αγοράς και ιδιαίτερα αυτή των τροφίμων. Και πως θα επιτευχθεί αυτό; «με την εμπέδωση της ψυχραιμίας» απαντούν τα ίδια στελέχη. Όσο για τις τιμές στο λιανεμπόριο τροφίμων, εκτιμούν ότι δεν θα υπάρξουν φαινόμενα ανατιμήσεων, λόγω του κορωνοϊού.

Στην περίπτωση που υπάρξουν κρούσματα αισχροκέρδειας, το μόνο που μπορεί ζητηθεί από το υπουργείο Ανάπτυξης, είναι η παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία ωστόσο μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις, εάν διαπιστώσει ότι υπάρχει συνεννόηση του λιανεμπορίου ή και των προμηθευτών, ενέργεια που εμπίπτει στις παραβάσεις του δικαίου του ανταγωνισμού, αποκαλούμενη ως «εναρμονισμένη πρακτική».

Ωστόσο, η αποκάλυψη μιας εναρμονισμένης πρακτικής απαιτεί εκτεταμένη έρευνα και πολύμηνη εξέταση των στοιχείων που τυχόν συγκεντρωθούν, κάτι που στην πράξη ακυρώνει τη δυνατότητα της άμεσης παρέμβασης στον έλεγχο των τιμών. Εκτός και εάν, με την επίκληση του δημοσίου συμφέροντος, επιβληθούν ασφαλιστικά μέτρα σε κάποιους κρίκους της αλυσίδας τροφίμων. Ως παράδειγμα, αναφέρουμε την προ μερικών ετών λήψη ασφαλιστικών μέτρων για τους αλευροβιομήχανους, οι οποίοι είχαν προβεί σε ανατιμήσεις των αλεύρων. Τότε κρίθηκε ότι ανατιμήσεις, ήταν αποτέλεσμα συνεννόησης του κλάδου και για αυτό απαγορεύτηκαν.

Συνεπώς, η όποια παρέμβαση σε περίπτωση που παραστεί λόγος, θα είναι από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς τα ίδια στελέχη στο ερώτημα αν θα μπορούσε να υπάρξει διατίμηση σε κάποια προϊόντα με μια Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου απαντούν ότι «είμαστε πολύ μακριά από ένα τέτοιο ενδεχόμενο».

Πάντως θα πρέπει να σημειώσουμε ότι για τις χειρουργικές μάσκες οι οποίες κατά βάση είναι εισαγόμενες, στην πράξη δεν μπορεί να γίνει τίποτα και τεθούν υπό διατίμηση, καθώς εάν αγοράζονται ακριβά από τους προμηθευτές θα πωλούνται και ακριβά. Εκτός και αν προκύψει ότι οι ανατιμήσεις οφείλονται σε εναρμονισμένες πρακτικές των Ελλήνων εισαγωγών ή των φαρμακοποιών.