«Κόντρα» μεταξύ καταθέσεων και Αμοιβαίων Κεφαλαίων

Στο στόχαστρο των εταιρειών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων έχουν μπει οι τραπεζικές καταθέσεις, καθώς δέχονται οξύ ανταγωνισμό τόσο από τον χώρο των αμοιβαίων κεφαλαίων όσο και από τα αποταμιευτικά-επενδυτικά προϊόντα του ασφαλιστικού κλάδου.

Έτσι, η υποχώρηση των τραπεζικών καταθέσεων των νοικοκυριών κατά περίπου 1,5 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο αποδίδεται αφενός σε «εποχικούς λόγους» (συχνά κατά τον μήνα αυτό παρατηρείται κάμψη καταθέσεων μετά από έναν ανοδικό Δεκέμβριο λόγω του 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα) και αφετέρου, στον έντονο ανταγωνισμό που εκδηλώθηκε από άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα.

Ειδικότερα, από το Νοέμβριο του 2022 έως και σήμερα οι τέσσερις συστημικοί τραπεζικοί όμιλοι (αλλά και αυτός της Optima Bank) εξέδωσαν πενταετούς διάρκειας Ομολογιακά Αμοιβαία Κεφάλαια με προσφερόμενο ετήσιο «μέρισμα», τα οποία μάλιστα προώθησαν (και συνεχίζουν να προωθούν) εντατικά μέσα από τα ίδια τους τα καταστήματα.

Η πολιτική αυτή των τραπεζών αποδίδεται στην υψηλή τους ρευστότητα (δείκτης χορηγήσεων προς καταθέσεις πολύ χαμηλότερος του 100%, με τις καταθέσεις των νοικοκυριών να έχουν αυξηθεί κατά 6,27 δισ. ευρώ το 2022 και κατά 24,62 δισ. από το τέλος του 2019), καθώς μέσα από μια τέτοια διαδικασία:

1. Αποφεύγουν να καταβάλλουν τόκους στους αποταμιευτές.
2. Οι θυγατρικές τους ΑΕΔΑΚ αποκομίζουν έσοδα από προμήθειες.
3. Προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις αποταμίευσης στους πελάτες τους, σε μια περίοδο όπου οι αποδόσεις των καταθέσεων είναι σαφώς χαμηλότερες του πληθωρισμού.

Κατά τους τελευταίους μήνες επίσης έχει ενταθεί και ο ανταγωνισμός από τις ασφαλιστικές εταιρείες, αρκετές εκ των οποίων λανσάρισαν νέα επενδυτικά προϊόντα μακροπρόθεσμης διάρκειας, είτε εγγυημένης απόδοσης είτε (συνηθέστερα) όχι.

Καταλυτικό ρόλο επίσης στη μεταφορά τμήματος των καταθέσεων σε λοιπές επενδύσεις χαρτοφυλακίου λέγεται ότι έπαιξαν: α) Η διατήρηση των προθεσμιακών καταθετικών επιτοκίων γύρω ή και κάτω από το επίπεδο του 1% έως και τα τέλη Ιανουαρίου (στη συνέχεια είχαμε μια περιορισμένη ανάκαμψή τους) και β) Η βελτίωση του διεθνούς επενδυτικού κλίματος από τους τελευταίους μήνες του 2022 έως και σήμερα.

«Επιστρέφουν» οι προθεσμιακές

Στα αξιοσημείωτα γεγονότα συγκαταλέγεται το ότι ο Ιανουάριος του 2023 ήταν ο τρίτος συνεχόμενος μήνας (+39 εκατ. το Νοέμβριο, +653 εκατ. τον Δεκέμβριο και +1,15 δισ. τον Ιανουάριο) κατά τον οποίο παρατηρήθηκε αύξηση των προθεσμιακών καταθέσεων, ξεκινώντας φυσικά από μια πολύ χαμηλή βάση. Οι προθεσμιακές καταθέσεις είχαν υποχωρήσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα καθώς έως και το Νοέμβριο προσέφεραν αποδόσεις γύρω στο 0,03%, οπότε πολλοί αποταμιευτές προτιμούσαν να απωλέσουν… τα ψίχουλα των τόκων, προκειμένου να διατηρούν πλήρως τη ρευστότητά τους.

Σήμερα, ωστόσο, υπάρχουν προθεσμιακές τοποθετήσεις: α) Δωδεκάμηνης διάρκειας με επιτόκια υψηλότερα του 1%, β) Υπερδωδεκάμηνης διάρκειας με ακόμη πιο μεγάλες αποδόσεις, γ) Προθεσμιακές καταθέσεις που ανεβάζουν σταδιακά το επιτόκιο, όσο ο πελάτης αποφασίζει να μην αποσύρει τα χρήματά του.