Τι αλλαγές ζητά η αγορά από τον Θεοδωρικάκο στον Αναπτυξιακό

Με την ψήφιση ενός ακόμη Αναπτυξιακού Νόμου να πλησιάζει, η αγορά εκφράζει τις επιφυλάξεις της ζητώντας αλλαγές επί του νομοσχεδίου που «κατέβασε» στη Βουλή πριν από μια εβδομάδα ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Τάκης Θεοδωρικάκος.

Ο νέος νόμος έρχεται επί της ουσίας να αντικαταστήσει τον νόμο 4887/2022, έναν νόμο που, όπως παραδέχονται οι περισσότεροι φορείς, «δεν λειτούργησε ποτέ όπως σχεδιάστηκε».

Με μόλις τέσσερα ενεργοποιημένα καθεστώτα στα τρία χρόνια εφαρμογής του και καθυστερήσεις αξιολόγησης που ξεπέρασαν σε πολλές περιπτώσεις τους 20 μήνες, η εμπιστοσύνη της αγοράς στον μηχανισμό των κρατικών ενισχύσεων επενδύσεων έχει υποχωρήσει.

Ο ΣΕΒ, ο ΣΒΕ, ο ΣΕΒΤ, η ΕΣΕΕ, η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών και πλήθος άλλων οργανισμών ζήτησαν κατά τη διάρκεια συζήτησης του νομοσχεδίου στη διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου να γίνουν αλλαγές στο νομοσχέδιο και να μην επαναληφθούν οι αστοχίες του παρελθόντος.

Στελέχη της αγοράς τόνισαν την ανάγκη για σταθερούς κύκλους προκηρύξεων (π.χ. μία ή δύο φορές τον χρόνο), ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να σχεδιάσουν στρατηγικά τις επενδύσεις τους. Παράλληλα, ζητείται η εφαρμογή της αρχής FIFO (First In, First Out) στις εγκρίσεις, αντί της συγκεντρωτικής αξιολόγησης που επιτείνει τη γραφειοκρατία και δημιουργεί αντιπαραθέσεις.

Ένα από τα πιο κρίσιμα και θεμελιώδη αιτήματα των φορέων είναι η μετατόπιση της στοχοθέτησης του νόμου από την αύξηση της απασχόλησης προς την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της τεχνολογικής αναβάθμισης.

«Δεν είναι ρεαλιστικό να ζητάμε νέες θέσεις εργασίας από επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας», ανέφερε η διευθύντρια του ΣΕΒ Αθηνά Βουνάτσου. «Αυτό που πρέπει να διασφαλίζουμε είναι καλύτερες και υψηλότερα αμειβόμενες θέσεις».

Ανάλογη τοποθέτηση εξέφρασε και ο πρόεδρος του ΣΕΒΤ Γιάννης Γιώτης, ενώ ο ΣΒΕ πρότεινε ακόμη και την ελάφρυνση των κυρώσεων σε περίπτωση μη επίτευξης στόχων απασχόλησης, επικαλούμενος το υψηλό κόστος ανθρώπινου δυναμικού και τη δημογραφική κάμψη.

Το πληροφοριακό σύστημα που διαχειρίζεται τα επενδυτικά σχέδια παραμένει «ο αδύναμος κρίκος». Η εμπειρία με τον 4887/2022 απέδειξε ότι, χωρίς ένα αποτελεσματικό και διαλειτουργικό σύστημα, η γραφειοκρατία δεν μειώνεται -μεταφέρεται ψηφιακά. Η ΕΕΤ προτείνει τη διασύνδεση του συστήματος με το Taxisnet, την Εργάνη και άλλες βάσεις δεδομένων της δημόσιας διοίκησης.

Η επιτάχυνση των διαδικασιών αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων είναι κοινός τόπος. Ο προηγούμενος νόμος προέβλεπε 45 ημέρες για αξιολόγηση στην πράξη, η διάρκεια ξεπερνούσε συχνά το ενάμισι έτος, είπε ο Γιάννης Σταύρου, α’ αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ). Η νέα πρόβλεψη για 100 ημέρες, αν και δεν ενθουσιάζει, θεωρείται ανεκτή υπό τον όρο ότι θα τηρείται. Όπως δήλωσε η Χαρά Απαλαγάκη, γενική διευθύντρια της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, «αν για πρώτη φορά τηρηθεί η προθεσμία, ακόμα και οι 100 ημέρες θα είναι πρόοδος».

Τα επιμελητήρια, όπως το ΕΒΕΑ και η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ), ζητούν τη δημιουργία ειδικών καθεστώτων και μηχανισμών υποστήριξης για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Η πρόταση περιλαμβάνει τεχνική υποστήριξη μέσω clusters και πιο ευέλικτους κανόνες επιλεξιμότητας.

Αν και ο ΣΕΒ στηρίζει την εμπλοκή των τραπεζών στην αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων με βάση την εμπειρία του Ταμείου Ανάκαμψης, άλλοι φορείς, όπως η ΕΣΕΕ και το ΕΒΕΑ, εκφράζουν ανησυχίες περί σύγκρουσης συμφερόντων. Οι τράπεζες καλούνται να αξιολογούν σχέδια που οι ίδιες ενδέχεται να χρηματοδοτήσουν. Για τον λόγο αυτό προτείνεται ένας ενιαίος μηχανισμός υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης, με ενεργό ρόλο των επιμελητηρίων. Παρότι ο νέος νόμος δίνει προτεραιότητα σε περιοχές ειδικής ενίσχυσης (όπως οι απολιγνιτοποιημένες περιοχές και ο Έβρος), οι τοπικοί εκπρόσωποι κάνουν λόγο για ανεπαρκή κίνητρα και «χαμένες ευκαιρίες».