Στεγαστική κρίση: Το σχέδιο Κομισιόν, η χρηματοδότηση και τα Airbnb

Με τραπεζική χρηματοδότηση που ανέρχεται συνολικά στα 375 δισ. ευρώ έως το 2029, μεταρρυθμίσεις που θα ανοίξουν τα κλειστά διαμερίσματα και νέα μέτρα κατά της βραχυχρόνιας μίσθωσης επιχειρεί να απαντήσει η Κομισιόν στη στεγαστική κρίση.

Σε σχέδιο για την προσιτή κατοικία που παρουσιάστηκε στις Βρυξέλλες χθες, η Κομισιόν ετοίμασε έναν οδικό χάρτη με στόχο την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης που αποτελεί το ισχυρό όπλο της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη.

Εν τω μεταξύ στην Αθήνα, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε από τη Βουλή αργά χθες μια σειρά από δικά του μέτρα στην ίδια κατεύθυνση που περιλαμβάνει ένα πιο γενναίο πρόγραμμα ανακαίνισης κατοικιών και την επέκταση της απαγόρευσης των νέων Airbnb στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.

Στην Κομισιόν, το σχέδιο στηρίζεται σε δέκα μέτρα που αποβλέπουν στην αύξηση της προσφοράς, την κινητοποίηση περισσότερων επενδύσεων, μείωση της γραφειοκρατίας και την ενίσχυση των αδύναμων.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο αν υπολογιστεί ότι στην ΕΕ χρειάζεται να προστεθούν περισσότερες από δύο εκατομμύρια κατοικίες ετησίως για να καλυφθεί η τρέχουσα ζήτηση.

Η χρηματοδότηση

Στις πρώτες προτεραιότητες της Κομισιόν είναι η αντιμετώπιση της αναντιστοιχίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης κατοικίας και την επέκταση της κοινωνικής και προσιτής κατοικίας, όπως επίσης και η κινητοποίηση πρόσθετων δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων.

«Η συνολική επένδυση στην προσφορά κατοικιών, συμπεριλαμβανομένων και των δημόσιων και ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων, έχει μειωθεί σε πολλά κράτη μέλη και παραμένει κάτω από τα επίπεδα που απαιτούνται για την ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών» αναφέρεται στο κείμενο που εστάλη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Στο χρηματοοικονομικό κομμάτι υπογραμμίζει ότι οι εθνικές και περιφερειακές τράπεζες ανάπτυξης στοχεύουν να επενδύσουν 375 δισ. ευρώ σε πόρους έως το 2029 σε κοινωνική, προσιτή και βιώσιμη στέγαση, μέσω του προγράμματος InvestEU, μεταξύ άλλων.

Ανάμεσα στα σχέδια είναι και η σύσταση μιας νέας Πανευρωπαϊκής Πλατφόρμας Επενδύσεων για προσιτή και βιώσιμη στέγαση μέχρι το γ΄ τρίμηνο του 2026 που θα περιλαμβάνει ψηφιακή πύλη, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων και εθνικούς κόμβους.

Επιπλέον, στην κινητοποίηση των νέων επενδύσεων σε στέγαση συμπεριλαμβάνονται επιπλέον 10 δισ ευρώ επενδύσεων για το 2026 και το 2027 μέσω του InvestEU.

Οι μεταρρυθμίσεις

Αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις δίνεται ιδιαίτερη έμφαση καθώς θεωρείται ότι το υφιστάμενο στεγαστικό απόθεμα της Ευρώπης δεν αξιοποιείται επαρκώς ενώ περίπου το 20% των κατοικιών παραμένουν ακατοίκητες.

Συγκεκριμένα, προβλέπει ότι «η Επιτροπή θα συμβάλει στη μείωση της γραφειοκρατίας για τη διευκόλυνση της προσφοράς προσιτής και βιώσιμης στέγασης όπου αυτή είναι πιο απαραίτητη, παρουσιάζοντας ένα πακέτο απλοποίησης για τη στέγαση το 2027».

«Θα περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη χαρτογράφηση της σχετικής νομοθεσίας και των πρωτοβουλιών της ΕΕ και του συνδυασμένου αντίκτυπού τους στην προσφορά και την προσιτότητα της στέγασης, εντοπίζοντας οποιεσδήποτε ευκαιρίες για μείωση της περιττής διοικητικής επιβάρυνσης», συμπληρώνει.

Το Airbnb και η κερδοσκοπία

Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις παραμένουν στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών αρχών. Ετοιμάζεται μια νέα νομοθετική πρωτοβουλία στον συγκεκριμένο τομέα που θα επιτρέψει στις αρχές να λάβουν μια σειρά από νέα περιοριστικά μέτρα, όπως δήλωσε χθες ο Έλληνας πρωθυπουργός.

«Η ταχεία επέκταση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, σε συνδυασμό με πρακτικές κερδοσκοπικών επενδύσεων, ενδέχεται να εντείνουν τη ζήτηση για το περιορισμένο οικιστικό απόθεμα, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση των τιμών», εξηγεί η Κομισιόν στο σχέδιο.

Επίσης, μια νέα ιδέα που εισάγεται και φαίνεται να υιοθετείται από τις Βρυξέλλες είναι οι περιορισμοί στις κερδοσκοπικές επενδύσεις των κατοικιών.

Αν και δεν είναι ακόμα σαφές το πώς μπορεί να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο η διαδικασία θα ξεκινήσει με τη συλλογή στοιχείων ώστε να μπορούν οι κυβερνήσεις να παίρνουν τις αποφάσεις τους.

«Η βελτίωση της συλλογής και ανάλυσης τέτοιων δεδομένων αποτελεί προϋπόθεση για την αξιολόγηση και, στη συνέχεια, τη λήψη δράσης για την αντιμετώπιση του βαθμού και των επιπτώσεων της κερδοσκοπικής συμπεριφοράς στην αγορά ακινήτων», λέει η έκθεση.

Στην συνέχεια τονίζει ότι τόσο η ενίσχυση της προσιτής κατοικίας όσο και η υποστήριξη φορέων στέγασης (όπως οι συνεταιριστικές κατοικίες και τα συνεταιριστικά οικοπέδων) μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της διακύμανσης των τιμών της στέγασης διατηρώντας τις τιμές προσιτές μακροπρόθεσμα.

Προειδοποιεί ότι «οι φορολογικές πολιτικές και άλλα μέτρα μπορούν επίσης να μετριάσουν τον κίνδυνο κερδοσκοπικών συμπεριφορών».