Η Γενική μας Συνέλευση του Μαΐου του 2009 είχε πραγματοποιηθεί, όπως θα θυμάστε, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη για την οικονομία μας περίοδο, σ’ ένα κλίμα γενικότερης αβεβαιότητας αλλά και ανησυχίας δήλωσε ο κ. Ελ. Κούρταλης κατά τη ΓΣ του ΣΕΒΚ.

Διατηρούσαμε όμως τότε την ελπίδα ότι τα χειρότερα πέρασαν και ότι η έξοδος από την κρίση πλησίαζε, υπογράμμισε ο ίδιος.

Δυστυχώς, οι εξελίξεις διέψευσαν τις προσδοκίες των αισιόδοξων και δικαίωσαν όσους υποστήριζαν ότι οι επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης, τόσο στην εξέλιξη των βασικών δημοσιονομικών μεγεθών, όσο και στην πραγματική μας οικονομία θα ήταν πολύ μεγαλύτερες.

Σήμερα, βιώνουμε όλοι, τις συνέπειες των τελευταίων δραματικών εξελίξεων, με τις επιχειρήσεις μας, σε δεινή κατάσταση, να αναζητούν απεγνωσμένα σωσίβια και οδούς διαφυγής, σε ένα περιβάλλον μεγάλης και παρατεταμένης ύφεσης, σταθερής επιβράδυνσης της κατανάλωσης, διαδοχικών φορολογικών αφαιμάξεων, πιστωτικής ασφυξίας, δημοσιονομικής στενότητας και σχεδόν πλήρους επενδυτικής κρατικής και ιδιωτικής άπνοιας.

Και το κυριότερο, στο αγωνιώδες ερώτημα ¨εάν τώρα τα χειρότερα πέρασαν’’, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει ακόμη με βεβαιότητα.

Η φετινή Γενική μας Συνέλευση λαμβάνει χώρα, στο πλαίσιο ενός ιδιότυπου και πρωτόγνωρου για όλους μας καθεστώτος, καθώς έχει ήδη ενεργοποιηθεί ο ‘’Μηχανισμός Στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας’’, που διαμόρφωσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Κυβέρνησή μας.

Οι δείκτες της κρίσης

Θα πρέπει, κατά αρχή, να επισημάνω ότι λόγω των γενικότερων ανατροπών που προκαλούν η σημερινή παγκόσμια δημοσιονομική, θεσμική, κοινωνική και αναπτυξιακή κρίση και οι ριζικές αλλαγές που δρομολογήθηκαν στο εσωτερικό μας μέτωπο, οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε με πολλές επιφυλάξεις, όλες τις προβλέψεις για την εξέλιξη των βασικών οικονομικών δεικτών μας.

Παρ όλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει, ότι βρισκόμαστε μπροστά στη μεγαλύτερη οικονομική κρίση της μεταπολιτευτικής μας περιόδου.

* Ο ρυθμός μείωσης του πραγματικού ΑΕΠ της χώρας, κατά τη φετινή χρονιά, προβλέπεται για το 2010 της τάξης του - 4% & -2,5% για το 2011.

Το μνημόνιο, που συνοδεύει την συμφωνία στήριξης της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και το Δ.Ν.Τ., βασίζεται στην υπόθεση μιας αρνητικής ανάπτυξης, στη χώρα μας, της τάξης του -4% το 2010 και -2,5% το 2011, ενώ ανεπίσημες προβλέψεις κάνουν λόγο για ακόμη μεγαλύτερη ύφεση, τις καταστροφικές για τη κοινωνική συνοχή συνέπειες της οποίας, όλοι κατανοούμε.

* Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προσέγγισε, στο τέλος του 2009, το 14% του ΑΕΠ. Στα τέσσερα επόμενα χρόνια το έλλειμμα αυτό θα πρέπει να μειωθεί κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και το 2014 να πέσει αισθητά κάτω του 3%.
Στο τέλος του 2010, πάντως, το δημοσιονομικό μας έλλειμμα , θα πρέπει να συγκρατηθεί στα επίπεδα του 8,1% διαφορετικά θα επιβληθούν νέα βάρη στην ασθμαίνουσα ελληνική οικονομία και κοινωνία.

* Το άλλο σοβαρό μας έλλειμμα, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, στο οποίο εμπεριέχεται το έλλειμμα του εμπορικού μας ισοζυγίου, που αντιπροσώπευε το 14,6% του ΑΕΠ το 2008, και λόγω της ύφεσης είχε μειωθεί το 2009, στα επίπεδα του 11,2% του ΑΕΠ, άρχισε και πάλι φέτος να διευρύνεται.

* Το χρέος της γενικής κυβέρνησης, που υπολογίζεται ότι αντιπροσώπευε, στο τέλος του 2009, το 115,1% του ΑΕΠ, θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια και θα φτάσει στο 149,1% το 2013, για να αρχίσει μετά να μειώνεται σταδιακά.

* Η ανεργία δυστυχώς, θα συνεχίσει με αυξανόμενους ρυθμούς, την ανοδική της πορεία και αναμένεται φέτος να προσεγγίσει το 12%, από το 9,5% του 2009.

Η μαύρη χρονιά της κλωστοϋφαντουργίας

Το 2009 ήταν μια καταστροφική χρονιά για ολόκληρη την κοινοτική κλωστοϋφαντουργία:

- Η παραγωγή στα 27 κράτη της Ε.Ε., μειώθηκε, το 2009, σε σχέση με το 2008, κατά 17% στην κλωστοϋφαντουργία και κατά 12% στην ένδυση.

- Η απασχόληση, την ίδια περίοδο περιορίστηκε, κατά 13,4% στην κλωστοϋφαντουργία και κατά 12,7 % στην ένδυση.

- Οι εξαγωγές τέλος μειώθηκαν στην κλωστοϋφαντουργία και την ένδυση κατά 16,2%, ενώ οι σχετικές εισαγωγές παρουσίασαν κάμψη της τάξης του 7%.

Ευρωπαϊκή Κλωστοϋφαντουργία

o Στην Ιταλία, τον μεγαλύτερο παραγωγό κλωστ/κών προϊόντων στην Ευρώπη των 27 και τη μόνη ευρωπαϊκή χώρα που διατηρεί θετικό εμπορικό ισοζύγιο στον τομέα αυτό, ο κύκλος εργασιών των κλωστ/κών επιχ/σεων, μειώθηκε το 2009, κατά 18%.

o Στη Γαλλία, τη δεύτερη μεγαλύτερη κοινοτική χώρα παραγωγό κλωστ/κών προϊόντων, ο κύκλος του κλάδου μειώθηκε, το 2009, κατά 15%, ενώ 486 επιχ/σεις διέκοψαν τις εργασίες τους και περισσότεροι από 8.000 εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους.

o Στην Ελλάδα ο μέσος Δείκτης παραγωγής του συνόλου των μεταποιητικών βιομηχανιών της περιόδου Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2009, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη της περιόδου Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2008, παρουσίασε μείωση κατά 11,2%, έναντι μείωσης κατά 4,7% της προηγούμενης χρονιάς).

Την ίδια περίοδο:

o Ο μέσος δείκτης παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών υλών μειώθηκε κατά 27,7% (έναντι μείωσης κατά 21,7% της προηγούμενης χρονιάς) και,

o Ο μέσος δείκτης παραγωγής ειδών ένδυσης, μειώθηκε, κατά 23,6% (έναντι μείωσης 16,9% της προηγούμενης χρονιάς)

Η παραγωγική καθίζηση του κλάδου μας είναι εμφανής.

o Οι εξαγωγές ειδών κλωστοϋφαντουργίας περιορίστηκαν το 2009, στα 750 εκ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση, συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά κατά 15%, ενώ οι εξαγωγές ενδυμάτων υποχώρησαν κατά 19% έναντι της προηγούμενης χρονιάς και περιορίστηκαν στα 640 εκατ. ευρώ.
Δυστυχώς και στις διεθνείς αγορές τα προϊόντα μας συνάντησαν πέρυσι αυξημένες δυσκολίες.

o Οι εισαγωγές κλωστ/κών ειδών, μειώθηκαν, το 2009, σε σχέση με τη προηγούμενη χρονιά κατά 23,9% και περιορίστηκαν στα 710 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές ειδών ένδυσης περιορίστηκαν στα 2 δις. ευρώ και ήταν μειωμένη κατά 10,3 % έναντι της προηγούμενης χρονιάς.

Ας ελπίσουμε ότι η μείωση που παρατηρήθηκε το 2009, στο έλλειμμα του ισοζυγίου κλωστ/κών προϊόντων, δεν ήταν καθαρά συγκυριακή.

Πάντως, οι πληροφορίες που φθάνουν για το κλάδο μας από όλη τη χώρα, είναι εξαιρετικά δυσοίωνες.

- αρκετά υφαντήρια και κλωστήρια έχουν μειώσει την παραγωγή τους.

- το απασχολούμενο προσωπικό στον κλάδο μας συνεχώς μειώνεται, ενώ οι ημιαπασχολούμενοι διευρύνονται σταθερά

- πολλές επιχ/σεις μας διακόπτουν τη λειτουργία τμημάτων της παραγωγής τους, προκειμένου να περιορίσουν τις ζημιές τους

Κάποιες θετικές ενδείξεις

Παρά τη γενικότερη απαισιοδοξία και ανησυχία που εμπνέουν όλα, σχεδόν, τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, υπάρχουν ευτυχώς, και κάποιες θετικές ενδείξεις για μια καλύτερη πορεία της κλωστοϋφαντουργίας, μετά τη λαίλαπα του 2009, που, χωρίς αμφιβολία, υπήρξε η χειρότερη μεταπολεμική χρονιά του κλάδου:

• Από την αρχή της χρονιάς, η ζήτηση ελληνικών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ιδιαίτερα νημάτων, από το εξωτερικό, παρουσιάζει αισθητή άνοδο, λόγω, κυρίως, της συρρίκνωσης που υπέστη ο κλάδος, τα τελευταία χρόνια, στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη.

• Οι εισαγωγές κλωστοϋφαντουργικών ειδών από τρίτες χώρες στην Ελλάδα, εμφανίζουν σημαντική μείωση τελευταία, η οποία αναμένεται να συνεχισθεί καθώς, μεσομακροπρόθεσμα, το κόστος εργασίας, στις χώρες αυτές, αλλά και το κόστος μεταφοράς, θα αυξάνεται συνεχώς.

• Η διολίσθηση του ευρώ, σε σχέση με το δολάριο, η οποία φαίνεται ότι θα συνεχισθεί και τους επόμενους μήνες λόγω των οξυμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ολόκληρη η Ευρωζώνη, ενισχύει στις διεθνείς αγορές την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Η ανοδική πορεία του δολαρίου είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη στις επιχειρήσεις ενός κατ’ εξοχήν εξαγωγικού κλάδου.

• Το ακριβότερο, φέτος σε ολόκληρο, σχεδόν, τον κόσμο βαμβάκι, οδηγεί στην άνοδο διεθνώς των τιμών των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Με δεδομένο ότι το ελληνικό βαμβάκι είναι εξαιρετικής ποιότητας, τα κλωστοϋφαντουργικά μας είδη αναμένεται να πετύχουν καλύτερες τιμές στις διεθνείς αγορές.

• Η ανταγωνιστικότητα των κλωστοϋφαντουργικών μας προϊόντων αναμένεται να βελτιωθεί αισθητά, μετά τις αλλαγές που επέρχονται στις εργασιακές σχέσεις, με την ψήφιση του νομοσχεδίου που αφορά στην υλοποίηση μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από την Ε.Ε. και το Δ.Ν.Τ., οι περισσότερες από τις οποίες αποτελούσαν πάγια αιτήματα του κλάδου μας (μείωση της αμοιβής της υπερωριακής εργασίας, αυξημένη ευελιξία στη διαχείριση του χρόνου εργασίας, αύξηση του ορίου ομαδικών απολύσεων, μείωση της αποζημίωσης λόγω απολύσεων, άμβλυνση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ουσιαστική κατάργηση του θεσμού της διαιτησίας περαιτέρω ενίσχυση της μερικής απασχόλησης, κ.α.).

• Η αναμενόμενη επιτάχυνση της υλοποίησης του Ε.Σ.Π.Α. θα δώσει σημαντικές ευκαιρίες εκσυγχρονισμού σε πολλές επιχειρήσεις του κλάδου μας, σε μία περίοδο που οι χρηματοδοτικοί πόροι είναι και σπάνιοι, και ακριβοί.

Είναι ενδεικτικό των σχετικών ευκαιριών, το Πρόγραμμα «Ένδυση και υπόδηση-Νέες προοπτικές» ύψους 15 εκατ. ευρώ, που αφορά στην παροχή ενισχύσεων σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας, της ένδυσης, της υπόδησης και του δέρματος, με στόχο την προώθηση της καινοτομίας και την ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων των ανωτέρω κλάδων.

Προοπτικές του κλάδου και ανάγκη συντονισμένης και σφαιρικής ενίσχυσής του

Είναι προφανές ότι ο κλάδος μας βρίσκεται σε μία κρίσιμη καμπή. Η ανάγκη μιας συνολικής στρατηγικής για τη συντονισμένη και σφαιρική ενίσχυση της κλωστοϋφαντουργίας μας είναι σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, επιτακτική.

1. Κατ’ αρχήν, ο κλάδος μας χρειάζεται νέες επενδύσεις για να αποκτήσει υγιέστερες, βιώσιμες & πιο εξωστρεφείς μονάδες και αποτελεσματικότερη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή, προκειμένου να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων του και να προωθήσει ταχύτερα τη διαφοροποίηση της παραγωγής, επικεντρώνοντας την προσοχή του στα επώνυμα προϊόντα και τα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.

2. Παράλληλα, η κλωστοϋφαντουργία έχει ανάγκη από ενεργότερη κρατική συμπαράσταση, προκειμένου να αρθούν σοβαρά αντικίνητρα και να επιλυθούν διαχρονικά προβλήματα που δυσχεραίνουν τις προσπάθειες εξυγίανσης και ανάπτυξης. Θα σταθώ στα πιο βασικά γενικότερα αιτήματα του κλάδου μας, με την επισήμανση ότι, επιλεκτικές κρατικές συνδρομές σε μεμονωμένες επιχειρήσεις, όχι μόνον δεν είναι αποτελεσματικές, αλλά και δημιουργούν συνθήκες άνισου ανταγωνισμού. Και εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε την πρόσφατη απόφαση του ΥΠΟΙΑΝ για την Ενωμ. Κλωστοϋφαντουργία.

3. Οι κρατικές προμήθειες και ειδικότερα εκείνες των ενόπλων μας δυνάμεων αποτελούν μια κρίσιμη αγορά για πολλές επιχειρήσεις μας. Επιβάλλεται, όμως, η αγορά αυτή να «ανοίξει» περισσότερο στην ελληνική βιομηχανία - κατά το πρότυπο άλλων κοινοτικών κρατών – με παράλληλη ομαλοποίηση των αντίστοιχων χρηματικών ροών, ώστε να εκλείψουν οι παρατηρούμενες καθυστερήσεις κατακυρώσεων & πληρωμών, εκ μέρους του κράτους.

4. Σε περιόδους πιστωτικής ασφυξίας, οπότε η άντληση κεφαλαίων δεν είναι και τόσον εύκολη και έχει υψηλό κόστος, η χρηματοδότηση εξελίσσεται σε καθοριστικό στοιχείο επιβίωσης και ανάπτυξης. Επιβάλλεται, κατά συνέπεια, να ενισχυθεί η χρηματοδότηση των δυναμικών κλωστοϋφαντουργιών μας, με εγγυημένα από το κράτος δάνεια, τόσο για την απρόσκοπτη διεύρυνση της παραγωγής τους, όσο και για τον εκσυγχρονισμό του παραγωγικού τους μηχανισμού, για την υιοθέτηση καινοτομιών, για τη διείσδυση στις ξένες αγορές.

5. Με τις κατάλληλες ρυθμίσεις, το ΕΣΠΑ, το ΤΕΜΠΜΕ και ο νέος αναπτυξιακός νόμος, μπορούν να αποτελέσουν τα κύρια εργαλεία μιας κρατικής παρέμβασης για τη συστηματική ενθάρρυνση των αναγκαίων αναδιαρθρώσεων στον κλάδο μας, ενώ η ρύθμιση, σε μακροπρόθεσμη βάση, των τραπεζικών υποχρεώσεων υπερχρεωμένων κλωστοϋφαντουργιών, θα ανακουφίσει πολλές μονάδες μας.

6. Οι μαζικές εισαγωγές, με τιμές (κοινωνικού) dumping, κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων από την Κίνα, την Ινδία, το Πακιστάν, την Τουρκία, κ.α., δυστυχώς, συνεχίζονται. Η κρατική παρέμβαση στον τομέα αυτό, θα πρέπει να είναι πιο έντονη και πιο συστηματική, χωρίς να αποκλείεται και η επιβολή ποσοτικών περιορισμών στις σχετικές εισαγωγές, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

7. Ο αποτελεσματικότερος έλεγχος του παρεμπορίου και των παράνομων εισαγωγών, στη χώρα μας, κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, από χώρες χαμηλού κόστους θα δώσει μια πολύτιμη «ανάσα» στις χειμαζόμενες, σήμερα, επιχειρήσεις μας.

8. Η επιδότηση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών είναι ένα ισχυρό κίνητρο για τη διατήρηση της απασχόλησης, σε ένα κλάδο, κατ’ εξοχήν έντασης εργασίας.

9. Η ενίσχυση των εξαγωγικών δραστηριοτήτων των εταιρειών μας και η άμεση επιστροφή στους δικαιούχους του οφειλόμενου Φ.Π.Α. των εξαγωγών, θα ενθαρρύνει τις προσπάθειες για μεγαλύτερη εξωστρέφεια των επιχειρήσεων του κλάδου μας, σε μια, μάλιστα, περίοδο που η εγχώρια ζήτηση φθίνει συνεχώς.

10. Η πάταξη, τέλος, της γραφειοκρατίας και η απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών θα οδηγήσει στη μείωση του εξωτερικού κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεών μας και σε σοβαρές οικονομίες χρόνου και χρήματος.

Η ελληνική οικονομία, η ελληνική κοινωνία και η ελληνική επιχειρηματικότητα αντιμετωπίζουν, σήμερα, μια τριπλή πρόκληση:

? Καλούμαστε, κατ’ αρχήν, να δραστηριοποιηθούμε, έντονα και συστηματικά, προκειμένου να πετύχουμε ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης, με κοινωνική και περιβαλλοντική ευαισθησία.

? Καλούμαστε, επίσης, να υποβληθούμε στις αναγκαίες θυσίες προκειμένου να υλοποιηθούν, όλα τα επί μέρους μέτρα που προβλέπει το «μνημόνιο συνεννόησης» Ελλάδος-τρόικας ώστε, και το Δ.Ν.Τ. να αποχωρήσει το ταχύτερο δυνατόν, και η κοινοτική επιτήρηση να ολοκληρωθεί, και, κυρίως, να μη ξαναχρειασθεί.

? Καλούμαστε, τέλος, να προχωρήσουμε στις αναγκαίες αναδιαρθρώσεις και ρήξεις που θα επιτρέψουν ένα νέο, υγιέστερο ξεκίνημα που θα δίδει ρεαλιστικές ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο.

Είμαι βέβαιος ότι στο πλαίσιο αυτό ο κλάδος μας, παρά τις δοκιμασίες που υφίσταται, εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής μεταποίησης.

Εξάλλου, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, ότι παρά τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετώπισε διαχρονικά η κλωστοϋφαντουργία, επέζησε μέχρι και σήμερα και είναι ταυτισμένη με τη πορεία της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Ακόμα και σήμερα ο κλάδος εξάγει το 30% των όλων βιομηχανικών προϊόντων και το 12% των όλων εξαγωγών της χώρας.

Και επειδή, θέλω να βλέπω με αισιοδοξία το μέλλον, θα ήθελα τελειώνοντας να κάνω μια γενικότερη έκκληση:

Ας αξιοποιήσουμε τις σημερινές περιστάσεις, μετατρέποντας τη κρίση αυτή σε ευκαιρία εκσυγχρονισμού και περαιτέρω ανάπτυξης ενός κλάδου, η στρατηγική σημασία του οποίου, για τη χώρα μας, δεν αμφισβητείται από κανένα.

Το 2010, έχει ξεκινήσει με καλούς οιωνούς, με την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου να είναι ευνοϊκή για τις εξαγωγές μας, με τους ανταγωνιστές μας των τρίτων χωρών να έχουν προβλήματα κόστους παραγωγής από τη μεγάλη αύξηση της πρώτης ύλης, το βαμβάκι, και την στροφή της παραγωγής τους προς την κάλυψη της μεγάλης εσωτερικής τους κατανάλωσης.

? Αποτέλεσμα αυτού είναι, οι παραδοσιακοί πελάτες μας στην Ευρώπη να επιστρέφουν για τις παραγγελίες τους στις ελληνικές κλωστοϋφαντουργίες.

Ευχόμενος να συνεχιστεί για όλο το 2010 η θετική αυτή συγκυρία, θα ήθελα να κλείσω τη σημερινή μας Γεν. Συνέλευση, με την ελπίδα ότι η επάνοδος σε τροχιά ανάπτυξης δεν θα καθυστερήσει.