Θέμα λίγου χρόνου φαίνεται πως είναι πλέον η συγκέντρωση του τραπεζικού κλάδου σε τρία μεγάλα σχήματα, εξέλιξη που θεωρητικά τουλάχιστον σχεδιαζόταν εδώ και πάνω από μία δεκαετία!

Το πρώτο σχόλιο είναι πως η συγκέντρωση αυτή γίνεται κατόπιν ουσιαστικού εξαναγκασμού (με το μαχαίρι στο σβέρκο, που λένε…) και πως θα ήταν πολύ προτιμότερο οι διοικήσεις των μεγάλων τραπεζών να τα είχαν βρει κατά την περίοδο των «παχιών αγελάδων» και όχι στο… παρά πέντε της κρατικοποίησής τους. Πάντως, κάλλιο αργά, παρά ποτέ.

Αρχίζοντας από τα πιθανά μειονεκτήματα των συγχωνεύσεων, θα μπορούσε κάποιος να αναφερθεί στη χαλάρωση του εγχώριου ανταγωνισμού (λιγότεροι «παίκτες» στην αγορά) και στις μεγάλες περικοπές καταστημάτων και θέσεων εργασίας που θα γίνουν σε βάθος χρόνου.

Τα μειονεκτήματα ωστόσο αυτά θεωρούνται «λεπτομέρειες» σε σχέση με τις άμεσες και μεγάλες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει τόσο ο κλάδος όσο και η ελληνική οικονομία γενικότερα.

«Η μείωση των τραπεζών θα μπορούσε μαζί με μια σειρά άλλων παραγόντων να περιορίσει το μέσο επιτόκιο προθεσμιακών (και κάποιων άλλων κατηγοριών) καταθέσεων κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα μέχρι το Πάσχα, κάτι το οποίο θα σήμαινε εξοικονόμηση δαπανών για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, εξοικονόμηση κόστους γύρω στο 1,2 με 1,5 δισ. ευρώ ετησίως», δήλωσε παράγοντας της αγοράς».

Και συμπλήρωσε πως «άλλο ένα μεγάλο ποσό θα μπορούσε να εξοικονομηθεί ετησίως, σε βάθος χρόνου (π.χ. από το 2015) λόγω των συνεργειών που θα προκύψουν και που κάλλιστα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από τις διοικήσεις των τραπεζών».

Σύμφωνα με την εκτίμηση αυτή, από τις δύο προαναφερθείσες πηγές, το εγχώριο τραπεζικό σύστημα θα μπορούσε το 2015 να έχει βελτιώσει τη λειτουργική του επίδοση κατά 2 έως 3 δισ. ευρώ, καθιστώντας τις τράπεζες πολύ πιο ελκυστικές για να πουληθούν (μελλοντικά) σε (νέους ή παλαιούς) ιδιώτες μετόχους.

Προφανώς, όμως, οι αισιόδοξοι παρατηρητές δεν πιστεύουν πως πρέπει να περιμένουν το… 2015 και το 2016 για να δουν τα οφέλη των συγχωνεύσεων να γίνονται ορατά στην αγορά και στην πραγματική οικονομία. Αντίθετα, εκτιμούν πως οι τρέχουσες εξελίξεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν το τραπεζικό σύστημα να παραμείνει σε ιδιωτικό management και γιατί όχι να μπορέσει σε κάποιο βαθμό να αποφύγει ακόμη και την κρατική στήριξη.

Τι επισημαίνουν λοιπόν οι -αισιόδοξοι, τονίζουμε- παράγοντες της αγοράς;

Πρώτον, ότι οι συγχωνεύσεις δυνάμεων γίνονται κατά τέτοιον τρόπο ώστε οι απαιτούμενες κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών να περιορίζονται σε ύψος. Αναμφίβολα, οι νέοι όμιλοι της Alpha, της Εθνικής και της Πειραιώς θα απαιτήσουν λιγότερα κεφάλαια απ’ ό,τι θα ζητούσαν να αντλήσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα πριν ξεκινήσει η ιστορία των συγχωνεύσεων.

Δεύτερον, θέλουν να πιστεύουν πως με τον ίδιο τρόπο που θα αντιμετωπιστεί με πολιτική λύση το ζήτημα της Ελλάδας κάποιας μορφής… πολιτική λύση, ή καλύτερα «πολιτική διευκόλυνση» θα μπορούσε να δοθεί και στις ελληνικές τράπεζες. Θα μπορούσαν για παράδειγμα να αντιμετωπίσουν μια περισσότερο «επιεική» στάση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ή ακόμη και έναν «φιλικό» νόμο για την επανακεφαλαιοποίησή τους.

Ο συνδυασμός αυτών των δύο θα μπορούσε να κάνει πολύ πιο εύκολη την άντληση κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τομέα και έτσι η όποια επανακεφαλαιοποίησή τους με κρατικό χρήμα να είναι σχετικά περιορισμένη.

Σε αυτά τα αισιόδοξα σενάρια, μάλιστα, λέγεται ότι βασίζεται η δυναμική των τραπεζικών μετοχών στο χρηματιστηριακό ταμπλό, όπου η άνοδος των αποτιμήσεών τους συνοδεύτηκε και από σχετικά υψηλό όγκο συναλλαγών.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, κανείς δεν παραβλέπει ότι όλα αυτά δεν είναι τίποτε παραπάνω από σενάρια, ιδίως σε μια περίοδο (επόμενο τρίμηνο) όπου πολλά θα κριθούν γύρω από την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας.