Γιατί πλημμύρισε η Ροδόπη την προηγούμενη εβδομάδα;

Γράφει η Βούλα Ελευθεριάδου*

Επί μακρόν η Ροδόπη πλήττεται από καταστροφές εξ αιτίας των έντονων βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με την μηδαμινή αντιπλημμυρική θωράκιση του νομού. Κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν βλέπουμε πως σύμφωνα με τον απολογισμό του Ο.Π.Σ. ΕΡΓΟΡΑΜΑ της περιφερειακής ενότητας Ροδόπης, κατά τη διάρκεια της ως τότε λειτουργίας της, είχαν εισρεύσει στο νομό από τον κρατικό προϋπολογισμό κονδύλια ύψους 581.000 εκατ ευρώ εκ των οποίων μόνο το 1,47 εκατ διατέθηκε για έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα της μηδαμινότητας του ποσού θα σας αναφέρω πως διατέθηκαν 1,16 εκατ ευρώ για διαφημιστικούς σκοπούς και 6,19 εκατ ευρώ για μελέτες.

Διαπιστώνουμε δυστυχώς πως η αντιπλημμυρική θωράκιση της Ροδόπης ήταν από τις τελευταίες προτεραιότητες -τουλάχιστον χρηματικά-της ίδιας της νομαρχίας ή της αντιπεριφέρειας μας, χωρίς αυτό να αίρει όμως τις ευθύνες των κυβερνήσεων μια που κατασκευή των μεγάλων αντιπλημμυρικών έργων ήταν και είναι ακόμα στη δικιά της αρμοδιότητα.

Πηγαίνοντας 11 χρόνια πίσω στο 2006 και διαβάζοντας το αναπτυξιακό σχέδιο για τη Ροδόπη - το οποίο κατέληγε πως αν εφαρμοσθούν όσα περιέγραφε το 2015 η Ροδόπη θα είναι πρότυπο ανάπτυξης- βλέπουμε πως έθετε σαν προτεραιότητα την αντιπλημμυρική θωράκιση του νομού. Είμαστε πλέον στο 2017 και η Ροδόπη όχι μόνο δεν αναπτύχθηκε αλλά συγκαταλέγεται στις φτωχότερες περιοχές της Ε.Ε.

Αξίζει να αναφερθεί πως επί μια δεκαετία, από το 2004 ως το 2014, η Ροδόπη ευτύχησε να έχει δυο κορυφαίους υπουργούς στην κυβέρνηση, τον Ευριπίδη Στυλιανίδη επί Νέας Δημοκρατίας και συγκυβέρνησης και τον Γιώργο Πεταλωτή επί ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι εκ του αποτελέσματος φαίνεται πως ελάχιστα συνέδραμαν στην επιτακτική ανάγκη για την αντιπλημμυρική θωράκιση του νομού. Η τελευταία έκθεση των εμπειρογνώμων για τις καταστροφικές πλημμύρες που ανά τακτά χρονικά διαστήματα πλήττουν τη Ροδόπη, αναφέρει όσα έργα κατασκευάσθηκαν ήταν αποσπασματικά , χωρίς κανένα σχεδιασμό και όχι μόνο δεν βοήθησαν στην αντιπλημμυρική προστασία αλλά και σε μερικές περιπτώσεις προκάλεσαν επιδείνωση ,μεταφέροντας τον κύριο όγκο του νερού σε μέρη που έως τώρα δεν είχαν πρόβλημα.

Αλήθεια τι είναι προτιμότερο; Να κατασκευασθούν όλα τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα ή να συνεχίσουμε την επί δεκαετίες τακτική μας; Δηλαδή να αποζημιώνουμε πρόσκαιρα τους πλημμυροπαθείς , έως να τους κτυπήσει η επόμενη πλημμύρα; Σαφώς και η λογική επιβάλλει το πρώτο , μια που με τα χρήματα που έχουν δοθεί μέχρι τώρα σε αποζημιώσεις θα μπορούσαν να έχουν γίνει τόσα έργα ώστε η Ροδόπη να μην φοβάται ούτε την πιο μεγάλη καταιγίδα.

Αυτό που όμως με προβληματίζει περισσότερο είναι η ως τώρα παγιωμένη αντίληψη εκ μέρους του λαού , πως ο ρόλος του κράτους δεν είναι να επενδύει στην ανάπτυξη μιας περιοχής αλλά να προστρέχει για οικονομική βοήθεια όταν υπάρξει καταστροφή. Αυτή την αντίληψη την υποβοήθησαν και οι ίδιοι οι πολιτικοί ,προς άγρα εκλογικής πελατείας, αφού ο ρόλος του μεσάζοντα μεταξύ πολίτη και κράτους αποδείχτηκε εκ των πραγμάτων πολύ πιο παραγωγικός ως προς την αλιεία ψήφων , από την παραγωγή πολιτικής και οράματος για τον τόπο.

Κλείνοντας θέλω να τονίσω την επιτακτική ανάγκη για την διοικητική μεταρρύθμιση στην χώρα μας. Όταν όλη η Ευρώπη παραχωρεί όλο και περισσότερες αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση και ειδικά στις περιφέρειες , στην Ελλάδα δεν μπορούμε να μένουμε σε διοικητικά μοντέλα πεντηκονταετίας τα οποία μάλιστα έχουν αποτύχει στην πράξη. Πληγή ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων και η αδιανόητη γραφειοκρατία που οδηγούν σε φαινόμενα να βλέπεις μια καταστροφή και να μην μπορείς να επέμβεις , με πιο τρανό παράδειγμα τη μη δικαιοδοσία της αντιπεριφέρειας Ροδόπης να προβεί σε έργα εκβάθυνσης εντός της κοίτης των ποταμών.

Η Ροδόπη παραμένει αθωράκιστη και απροετοίμαστη περιμένοντας με στωικότητα την επόμενη πλημμύρα. Μετρά τις πληγές της και συλλογιέται . Υπάρχει καλύτερο μέλλον ή αυτό είναι το ριζικό της; Να ζει στο διαρκή φόβο και στο βούρκο; Αλίμονο αν συμβιβαστούμε , η Ροδόπη πρέπει να αλλάξει και θα αλλάξει.

*Η Βούλα Ελευθεριάδου είναι γιατρός- παθολόγος, πολιτευτής της ΝΔ στη Ροδόπη