Στο τραπέζι του Eurogroup η λιτότητα του 2025

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται, την κινεζική οικονομία να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις και να μπαίνει σε κύκλο εσωστρέφειας, τις ΗΠΑ να είναι ήδη σε φάση εσωστρέφειας ενόψει τον προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου και την ΕΚΤ να είναι μοιρασμένη ως προς το πότε θα πραγματοποιηθεί η πρώτη μείωση των επιτοκίων, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης καλούνται σήμερα να συζητήσουν για το πώς θα ξεκινήσει ο προαποφασισμένος κύκλος λιτότητας του 2025.

Υπενθυμίζεται πως το 2024 θεωρείται χρονιά προσαρμογής και πως οι υπουργοί αποφάσισαν να μπουν σε κύκλο σφικτής δημοσιονομικής προσαρμογής από το 2025.

To Eurogroup καλείται, παράλληλα, σήμερα να λύσει τον γόρδιο δεσμό τον ορθών προβλέψεων και των μακροοικονομικών εξελίξεων, με στόχο την υιοθέτηση κοινής δήλωσης για τον προσανατολισμό των δημοσιονομικών πολιτικών για το 2025, βασισμένο βεβαίως στην αναμενόμενη εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ.

Στη συνέχεια, οι υπουργοί Οικονομικών των 27 κρατών-μελών θα συζητήσουν τα επόμενα βήματα για εμβάθυνση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών στην ΕΕ. Στόχος είναι η οριστικοποίηση κατευθυντήριων γραμμών προς την Κομισιόν, ώστε η τελευταία να αναλάβει συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες, που να μπορούν να οδηγήσουν σε μια πανευρωπαϊκή Ένωση Κεφαλαιαγορών.

Ο χρησμός της ΕΚΤ

Η πολυαναμενόμενη συνέντευξη τύπου της ΕΚΤ την περασμένη Πέμπτη για κάποιους αναλυτές έδωσε σήμα, για άλλους, όμως, όχι. Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ ανέφερε ότι η Ευρωτράπεζα θα εξετάσει μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο και θα αποφασίσει βάσει των δεδομένων που θα παραδώσουν οι αναλυτές της Φρανκφούρτης για την πορεία του δομικού πληθωρισμού.

Το κλειδί βρίσκεται στις λεπτομέρειες. Η κα Λαγκάρντ άφησε να εννοηθεί ότι η μείωση ίσως αρχίσει από τον Ιούνιο (from June). Αυτό σημαίνει ότι η πολυπόθητη απόφαση ίσως περάσει στο δεύτερο μισό του χρόνου, όπως ακριβώς επιθυμούν οι σκληροπυρηνικοί κεντρικοί τραπεζίτες.

Η συνεδρίαση του Μαρτίου καταδεικνύει ότι το χάσμα εντός του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ παραμένει και ότι η Τράπεζα επιμένει να βάζει τη σταθερότητα των τιμών πάνω από την ανάπτυξη.

Παρά το γεγονός ότι τόσο οι υπουργοί Οικονομικών όσο και η Κομισιόν πιέζουν με τον τρόπο τους την ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκια νωρίτερα παρά αργότερα, η ίδια έχει «υψώσει τοίχο», καθώς η ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας το επιτρέπει.

Αγορές Κεφαλαίου με στόχο τις τραπεζικές καταθέσεις

Οι υπουργοί Οικονομικών αναμένεται να συνεχίσουν τη συζήτηση για την εμβάθυνση του εποπτικού πλαισίου στις αγορές κεφαλαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να καταλήξουν σε δέσμη προτάσεων που θα καταθέσουν στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στην εαρινή Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου.

Υπενθυμίζεται ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ επιθυμούν να απλουστευθεί η διαδικασία σε ό,τι αφορά το διασυνοριακό επιχειρείν και κυρίως να μειωθεί η γραφειοκρατία.

Κυρίως θέλουν:

1. Να μελετήσουν προτάσεις για τη δημιουργία ενιαίας εποπτικής αρχής, ώστε οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές που έχουν σημαντική διασυνοριακή δραστηριότητα να μπορούν να υπάγονται σε αυτήν και να γλιτώνουν τη διπλή ή και τριπλή γραφειοκρατία της κάθε χώρας. Την εποπτεία μιας τέτοιας διαδικασίας θα αναλάβει η Ευρωπαϊκή Αρχή Χρεογράφων και Αγορών (ESMA).
2. Να μελετήσουν και την προοπτική οι ξένες επιχειρήσεις να μπορούν να κάνουν χρήση εθνικών πόρων ή χρηματοδοτήσεων ΕΣΠΑ στις χώρες τις οποίες δραστηριοποιούνται σημαντικά. Απώτερος στόχος είναι να έχουν τις μεγαλύτερες επιλογές χρηματοδότησης, όπως και να διευκολυνθεί η μετάβασή τους στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία.

Όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρούνο Λεμέρ, οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών  που είναι σε «αδράνεια» και δεν βοηθούν την οικονομία να γυρίσει, είναι αυτές που βρίσκονται στο «στόχαστρο» στο όνομα της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας. «Πάνω από 10 τρισεκατομμύρια ευρώ σε λογαριασμούς, ας ξεκινήσουμε την ένωση κεφαλαιαγορών» είπε.

 Σε πρόσφατο συνέδριο που διεξήχθη στις Βρυξέλλες, αναφέρθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται χρήματα που δεν έχει όταν τόσο μεγάλη ρευστότητα «κοιμάται» στις τράπεζες, ενώ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση της οικονομίας.

Πρόκειται για αποταμιεύσεις νοικοκυριών που μένουν αδρανείς σε τρεχούμενους λογαριασμούς, οι οποίες θα μπορούσαν να εισαχθούν στην οικονομία για να τονώσουν μια ευρωζώνη που παλεύει με ανάγκες ρευστότητας που τα κράτη δεν μπορούν να εγγυηθούν. Με αυτό κατά νου, η Ενωση Κεφαλαιαγορών που εξακολουθεί να απουσιάζει, πρέπει να γίνει πραγματικότητα, ήταν το βασικό συμπέρασμα του Συνεδρίου. Ο χρονικός ορίζοντας εφαρμογής είναι το 2029.

Στο προηγούμενο άτυπο Eurogroup, το οποίο συνεδρίασε στη Γάνδη πριν από δύο εβδομάδες περίπου, η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ έδωσε συγκεκριμένους αριθμούς ώστε να γίνει κατανοητή η κλίμακα της πρόκλησης. «Από το 2031, θα χρειαζόμαστε 800 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για να πετύχουμε τους ευρωπαϊκούς στόχους για μείωση κατά 90% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2040».

Και μετά, η Λαγκάρντ υπενθυμίζει: «Χρειαζόμαστε 75 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για να πετύχουμε τον στόχο δαπανών του ΝΑΤΟ του 2% του ΑΕΠ για την άμυνα». Χρειάζεται λοιπόν «φιλοδοξία», αλλά κυρίως αποφασιστικότητα στην πολιτική δράση.

Τρίτο στοιχείο: «Περίπου 250 δισεκατομμύρια ευρώ, ή 1,8% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, εγκαταλείπουν την Ευρώπη για να πάνε αλλού, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες».

Σε επίπεδο κρατικού προϋπολογισμού, «δεν υπάρχουν πολλά διαθέσιμα χρήματα», παραδέχθηκε από την πλευρά του ο κος Λεμέρ. Για να συνεχίσει ότι υπάρχουν αδρανή διαθέσιμα χρήματα και πολλά.

«Οι αποταμιεύσεις των Ευρωπαίων ανέρχονται σε 35 τρισεκατομμύρια ευρώ και το ένα τρίτο, πάνω από 10 τρισεκατομμύρια, "κοιμάται" σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Αυτά είναι τα χρήματα που κοιμούνται και δεν λειτουργούν, όταν τα χρήματα των Ευρωπαίων υποτίθεται ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξη, την έρευνα, την απασχόληση», πρόσθεσε, για να καταλήξει ότι σε αυτά είναι που πρέπει να στοχεύσουν τα νέα «εργαλεία» της ΕΕ.