Πιέσεις σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης άσκησαν οι ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν τα σχέδια της ΕΕ να χρησιμοποιήσει τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας για να υποστηρίξει ένα τεράστιο δάνειο προς την Ουκρανία, σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες που είναι εξοικειωμένοι με το θέμα και σύμφωνα με το δημοσίευμα του Bloomberg.
Πιέσεις από την Ουάσιγκτον
Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστήριξαν στα κράτη-μέλη ότι τα περιουσιακά στοιχεία είναι απαραίτητα για να εξασφαλιστεί μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Κιέβου και Μόσχας και δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να παραταθεί ο πόλεμος, ανέφεραν οι διπλωμάτες, οι οποίοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η ΕΕ υπέβαλε αυτή την εβδομάδα πρόταση για τη χρήση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων για την κάλυψη ενός δανείου ύψους 90 δισ. ευρώ, προκειμένου να καλυφθούν οι οικονομικές και στρατιωτικές ανάγκες της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια. Υπάρχουν περίπου 210 δισ. ευρώ δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στο έδαφος της ΕΕ και περισσότερα από αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από το 2028 και μετά.
Το γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Οι συζητήσεις έρχονται σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ουκρανία, με τις ΗΠΑ να πιέζουν το Κίεβο να συμφωνήσει σε μια ενδεχομένως άνιση ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία. Η Ουκρανία κινδυνεύει να ξεμείνει από χρήματα στις αρχές του επόμενου έτους και η κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ έχει διακόψει το μεγαλύτερο μέρος της αμερικανικής βοήθειας, μεταθέτοντας το βάρος στην Ευρώπη.
Η Ουάσιγκτον έχει επίσης στοχεύσει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ως μέρος των προτάσεών της για την πραγματοποίηση ειρηνευτικών συνομιλιών με τη Μόσχα και είχε προτείνει να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση μεταπολεμικών επενδύσεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Ένα αμερικανικό σχέδιο ειρήνης 28 σημείων έχει τροποποιηθεί από τότε που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον περασμένο μήνα, αλλά τα περιουσιακά στοιχεία παραμένουν ένα από τα βασικά σημεία διαφωνίας, μαζί με το καθεστώς των ουκρανικών εδαφών και την παροχή ισχυρών εγγυήσεων ασφάλειας στο Κίεβο, σύμφωνα με ορισμένους από τους συμμετέχοντες.
Ευρωπαϊκή αντίσταση και διαπραγματεύσεις
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιμένουν ότι ο τρόπος χρήσης των περιουσιακών στοιχείων είναι ευρωπαϊκό ζήτημα, καθώς τα δεσμευμένα κεφάλαια βρίσκονται κυρίως στην Ευρώπη.
«Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να αφήσουμε τα χρήματα που κινητοποιούμε στις ΗΠΑ», δήλωσε την Πέμπτη ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς.
«Η αμερικανική κυβέρνηση το γνωρίζει αυτό, και αυτή είναι και η διαπραγματευτική θέση της γερμανικής κυβέρνησης», είπε. «Αυτή είναι και η κοινή θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν υπάρχει καμία διαφορά απόψεων σχετικά με αυτό. Αυτά τα χρήματα πρέπει να διατεθούν στην Ουκρανία - πρέπει να βοηθήσουν την Ουκρανία».
Το σχέδιο της ΕΕ να χρησιμοποιήσει τα περιουσιακά στοιχεία αντιμετωπίζει επίσης εγχώρια αντίσταση, ιδίως από το Βέλγιο, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων.
Τελευταίο μπρα ντε φερ Μερτς: Δείπνο με τον Βέλγο πρωθυπουργό
Ο Μερτς θα ταξιδέψει στις Βρυξέλλες σήμερα Παρασκευή για συνομιλίες με τον πρωθυπουργό του Βελγίου Μπαρτ Ντε Βέβερ και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε μια προσπάθεια να σπάσει την αντίσταση του Βελγίου στο σχέδιο της ΕΕ.
Ο Μερτς, ο οποίος έχει υποστηρίξει ένθερμα τη χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη βοήθεια της Ουκρανίας, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι λαμβάνει «πολύ σοβαρά» υπόψη τις ανησυχίες του Βέλγου πρωθυπουργού και ότι θα προσπαθήσει να τις αντιμετωπίσει στη συνάντηση της Παρασκευής.
«Δεν θέλω να τον πείσω, αλλά να τον διαβεβαιώσω», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου το βράδυ της Πέμπτης στο Βερολίνο, μετά από συνομιλίες με Γερμανούς περιφερειακούς ηγέτες. «Αν ακολουθήσουμε αυτόν τον δρόμο, θα το κάνουμε για να βοηθήσουμε την Ουκρανία, πιθανώς για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια».
Κύριο εμπόδιο το Βέλγιο
Το Βέλγιο υποστηρίζει ότι δεν έχει λάβει ακόμη επαρκείς εγγυήσεις ότι δεν θα μείνει μόνο του να πληρώσει τυχόν μελλοντικά έξοδα, σε περίπτωση που η Μόσχα κερδίσει τυχόν μελλοντικές αξιώσεις για την ανάκτηση των περιουσιακών στοιχείων. Αναφέρει επίσης ότι η χρήση των δεσμευμένων κεφαλαίων θα εξέθετε την Ευρώπη και τις εταιρείες της σε αντίποινα από τη Ρωσία.
Ο εθνικός προϋπολογισμός του Βελγίου έχει λάβει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε φορολογικά έσοδα από τα δεσμευμένα κεφάλαια, αν και υποστηρίζει ότι τα χρήματα χρησιμοποιούνται για την παροχή βοήθειας στην Ουκρανία.
Η τρέχουσα απόρριψη του σχεδίου από το Βέλγιο παραμένει το κύριο εμπόδιο για την έγκρισή του πριν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ αργότερα αυτό το μήνα, όπου η Ένωση θα επιδιώξει να υπογράψει τις προτάσεις. Η ΕΕ έχει προτείνει να υποστηρίξει το δάνειο χρησιμοποιώντας τον προϋπολογισμό της Ένωσης ή μέσω διμερών εγγυήσεων από τα κράτη-μέλη.
Τα περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν δεσμευμένα και το Κίεβο θα πρέπει να αποπληρώσει το δάνειο μόνο εάν η Ρωσία συμφωνήσει να χρηματοδοτήσει την ανοικοδόμηση της χώρας και να την αποζημιώσει για τις ζημίες που προκάλεσε ο πόλεμος.
Αντίθετη και η Ουγγαρία, πού διαφωνεί η Σλοβακία
Εκτός από το Βέλγιο, η Ουγγαρία είναι αντίθετη στα σχέδια και η Σλοβακία έχει δηλώσει ότι δεν θα υποστηρίξει προτάσεις που παρέχουν στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία. Η έγκριση θα απαιτήσει μόνο την ειδική πλειοψηφία των κρατών-μελών.
Η Επιτροπή έχει επίσης προτείνει την έκδοση κοινού χρέους σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή η επίτευξη συμφωνίας για τη χρήση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο, κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία, απορρίπτουν την ιδέα αυτή, η οποία δεν είναι πιθανό να υλοποιηθεί, δεδομένου ότι απαιτεί ομοφωνία.