«Μπούλινγκ» στο Βέλγιο για τα ρωσικά assets

Η στρατηγική της Ευρώπης για να πείσει τους Βέλγους να στηρίξουν το σχέδιό της για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας; Να τους προειδοποιήσει ότι μπορεί να αντιμετωπιστούν όπως η Ουγγαρία.

Στη σύνοδό τους στις 18 Δεκεμβρίου, το βασικό καθήκον των ηγετών της ΕΕ θα είναι να κερδίσουν τον Μπαρτ Ντε Βέβερ, το νέο bête noire του μπλοκ, γράφει το Politico. Ο πρωθυπουργός του Βελγίου ασκεί βέτο στις προσπάθειες των ηγετών να συγκεντρώσουν δάνειο 210 δισ. ευρώ για την Ουκρανία, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει ένα τεράστιο δημοσιονομικό κενό και ο πόλεμος με τη Ρωσία συνεχίζεται.

Ο Ντε Βέβερ έχει αντισταθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα στο σχέδιο χρηματοδότησης του δανείου μέσω παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων -τα οποία βρίσκονται κυρίως στο Βέλγιο-, με αποτέλεσμα διπλωμάτες από όλη την Ένωση εργάζονται πλέον σε στρατηγικές για να τον φέρουν με το μέρος τους.

Ο Ντε Βέβερ αντιστέκεται λόγω φόβων ότι το Βέλγιο θα βρεθεί υπόλογο σε περίπτωση που τα χρήματα χρειαστεί να αποπληρωθούν, και πλέον ζητά περισσότερα δίχτυα ασφαλείας. Σχεδόν όλα τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται στη Euroclear, έναν χρηματοοικονομικό θεματοφύλακα στις Βρυξέλλες.

Θέλει η ΕΕ να παράσχει ένα επιπλέον ταμειακό «μαξιλάρι», πέραν των χρηματοοικονομικών εγγυήσεων και των αυξημένων διασφαλίσεων για την κάλυψη πιθανών νομικών διαφορών και διακανονισμών -μια ιδέα στην οποία πολλές κυβερνήσεις αντιτίθενται.

Το Βέλγιο έχει αποστείλει έναν κατάλογο προτεινόμενων τροποποιήσεων, ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα εξαναγκαστεί να επιστρέψει τα χρήματα στη Μόσχα μόνο του, σε περίπτωση άρσης των κυρώσεων. Ο Ντε Βέβερ δήλωσε ότι δεν θα στηρίξει το δάνειο «αποζημιώσεων», εάν δεν ικανοποιηθούν οι ανησυχίες του.

Οι ηγέτες θεωρούσαν ότι θα είχαν έρθει σε συμφωνία την τελευταία φορά που συναντήθηκαν τον Οκτώβριο. Τότε, ήταν αδιανόητο να μην επιτευχθεί συμφωνία τον Δεκέμβριο. Τώρα, φαίνεται το πιο πιθανό σενάριο.

Ωστόσο, η ελπίδα δεν έχει χαθεί ακόμη, λένε οι διπλωμάτες. Οι πρεσβευτές θα εξετάσουν γραμμή προς γραμμή τα βελγικά αιτήματα, θα εντοπίσουν τις μεγαλύτερες ανησυχίες και θα επιχειρήσουν να τις αντιμετωπίσουν. Υπάρχει ακόμη περιθώριο ελιγμών. Το σχέδιο είναι να φτάσουν όσο το δυνατόν πιο κοντά στη βελγική θέση.

Αλλά μία εβδομάδα πριν από τη σύνοδο των ηγετών, η ΕΕ αυξάνει την πίεση. Εάν ο Ντε Βέβερ συνεχίσει να μπλοκάρει το σχέδιο -μια πορεία που ακολουθεί εδώ και μήνες, προβάλλοντας πρόσθετους όρους και απαιτήσεις-, θα βρεθεί σε μια άβολη θέση για τον ηγέτη μιας χώρας που για τόσο μεγάλο διάστημα υπήρξε ένθερμα φιλοευρωπαϊκή, σύμφωνα με έναν διπλωμάτη της ΕΕ με γνώση των συζητήσεων που γίνονται.

Ο Βέλγος πρωθυπουργός θα μπει σε «απομόνωση», ακριβώς όπως ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας έχει απομονωθεί λόγω της δημοκρατικής οπισθοχώρησης και της άρνησής του να συνεργαστεί σχετικά με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Το μήνυμα προς το Βέλγιο είναι ότι εάν δεν συνταχθεί, οι διπλωμάτες, οι υπουργοί και οι ηγέτες του θα χάσουν τη φωνή τους στο τραπέζι της ΕΕ. Οι αξιωματούχοι θα αδιαφορήσουν για τα ζητήματα και τις ανησυχίες της χώρας που σχετίζονται με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034, κάτι που θα προκαλέσει σοβαρό πονοκέφαλο στην κυβέρνηση, ιδίως όταν οι διαπραγματεύσεις μπουν στην κρίσιμη τελική φάση σε 18 μήνες.

Οι απόψεις του για προτάσεις της ΕΕ δεν θα ζητηθούν. Οι τηλεφωνικές του κλήσεις θα μείνουν αναπάντητες, ανέφερε ο διπλωμάτης.

Θα ήταν μια σκληρή πραγματικότητα για μια χώρα που είναι τόσο κυριολεκτικά όσο και συμβολικά στην καρδιά του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και που έχει διαδραματίσει ρόλο πέρα από το βάρος της, αναλαμβάνοντας ηγετικούς ρόλους όπως η προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Όμως οι διπλωμάτες λένε ότι οι απελπισμένοι καιροί απαιτούν απελπισμένα μέτρα. Η Ουκρανία αντιμετωπίζει δημοσιονομικό κενό 71,7 δισ. ευρώ για το επόμενο έτος και θα χρειαστεί να αρχίσει περικοπές δημοσίων δαπανών από τον Απρίλιο, εκτός εάν εξασφαλίσει τα χρήματα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει για άλλη μια φορά αποστασιοποιηθεί από την παροχή αμερικανικής στήριξης.

Σχέδιο Β -και Σχέδιο Γ- για την Ουκρανία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μία ακόμη επιλογή για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας: κοινό χρέος με εγγύηση τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ. Η Ουγγαρία έχει επίσημα αποκλείσει την έκδοση ευρωομολόγων, ενώ η άντληση χρέους μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ για την υποστήριξη της Ουκρανίας απαιτεί ομοφωνία.

Αυτό αφήνει ένα Σχέδιο Γ: ορισμένες χώρες να αντλήσουν πόρους από τα δικά τους δημόσια ταμεία για να κρατήσουν την Ουκρανία «ζωντανή».

Η προοπτική αυτή δεν περιλαμβάνεται στις προτάσεις της Επιτροπής, αλλά οι διπλωμάτες τη συζητούν διακριτικά. Η Γερμανία, οι σκανδιναβικές χώρες και οι βαλτικές χώρες θεωρούνται οι πιο πιθανοί συμμετέχοντες.

Όμως όσοι προωθούν την ιδέα προειδοποιούν: Το σημαντικότερο πλεονέκτημα που προσφέρει η συμμετοχή στην ΕΕ είναι η αλληλεγγύη. Αναγκάζοντας ορισμένα κράτη-μέλη να σηκώσουν μόνα τους το οικονομικό βάρος της στήριξης της Ουκρανίας, το μπλοκ κινδυνεύει με σοβαρή ρήξη στον πυρήνα του.