Η Ελλάδα και το μαρτύριο του Σίσυφου

Αυτή έχει στεφθεί από επιτυχία σε μεγάλο βαθμό, αν κρίνει κάποιος από τα δημοσιεύματα και τις αναφορές στον ξένο Τύπο και τις θετικές δηλώσεις ξένων αξιωματούχων για την οικονομία και την πολιτική σταθερότητα της χώρας. 

Είναι ενδεικτική η πρόσφατη αναφορά του γερμανικού δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού  σταθμού ARD στη χώρα μας. Η Ελλάδα έχει μετατραπεί από «προβληματικό παιδί σε μοντέλο μαθητή», τόνισε.

Δεν είναι όμως μόνο τα θετικά δημοσιεύματα και οι δηλώσεις. Οι αγορές φαίνεται πως συμμερίζονται την ίδια άποψη. Μέχρι στιγμής τουλάχιστον. Δεν θα αναφερθούμε στις εντυπωσιακές επιδόσεις του Χρηματιστηρίου Αθηνών των τελευταίων χρόνων, που συνδέονται με τις προοπτικές της κερδοφορίας των εισηγμένων επιχειρήσεων και κατ' επέκταση τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. 

Για τη στήλη είναι πιο σημαντικό το γεγονός ότι η Ελλάδα δανείζεται ελαφρώς φθηνότερα από τη Γαλλία στη 10ετία μετά την 5ετία. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι η άνοδος των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων στην ευρωζώνη έχει συνοδευθεί από τη συμπίεση της  επιτοκιακής διαφοράς της Ελλάδας με τις άλλες χώρες-μέλη. 

Το επιτοκιακό spread έναντι της Γερμανίας στο 10ετές ομόλογο έχει υποχωρήσει κοντά στις 68 μονάδες βάσης από 80-90 μονάδες πριν από μερικούς μήνες και της Ισπανίας στις 8 μονάδες από 20-25 μονάδες. Είναι μια εξέλιξη που η στήλη είχε προβλέψει τότε, εξηγώντας τους λόγους. 

Ασφαλώς, οι αγορές δεν τρελάθηκαν. Γνωρίζουν ότι η ελληνική οικονομία έχει προβλήματα, όπως το υψηλό δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ, το μεγάλο έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο και άλλα. Όμως, δίνουν μεγαλύτερο βάρος στον συγκριτικά υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης, στην παραγωγή υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και στην ταχεία μείωση της ανεργίας σ' αυτή τη φάση.

Όμως, οι αγορές όπως και άλλοι αξιωματούχοι υποτιμούν άλλες δομικές αδυναμίες της χώρας και τη ζημιά που μπορεί να προκαλέσουν. Μία από αυτές είναι η ενδημική διαφθορά που υπάρχει στη χώρα. Η αργή ή μη αντιμετώπισή της παραπέμπει στη μη ξεκάθαρη διάκριση των εξουσιών -ιδιαίτερα μεταξύ εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας- και την απουσία ισχυρών, ανεξάρτητων θεσμών.

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έφερε στην επιφάνεια την κακοδιαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων με πολιτική κάλυψη για ψηφοθηρία. Μπορεί το σκάνδαλο να είναι διαχρονικό, αλλά «έσκασε» στη βάρδια της σημερινής κυβέρνησης, η οποία έσπευσε να το υποβαθμίσει με τη σύσταση εξεταστικής αντί προανακριτικής επιτροπής. 

Ακόμη χειρότερη ήταν η συμπεριφορά απέναντι στην κα Τυχεροπούλου, η οποία αποκάλυψε το σκάνδαλο. Αντί να την επιβραβεύσουν για το θάρρος της, της κάνουν πόλεμο. Ετσι, στέλνουν μήνυμα σε άλλους επίδοξους μάρτυρες περιπτώσεων διαφθοράς να μην κάνουν τίποτα, γιατί θα βρεθούν μπλεγμένοι αντί να επιβραβεύσουν τους θαρραλέους. Όλα αυτά κάτι δείχνουν.

Παρά τα δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο, το σκάνδαλο δεν έχει αξιολογηθεί ως κάτι πολύ σημαντικό από τις αγορές μέχρι στιγμής. Αν όμως ο λογαριασμός ξεπεράσει κατά πολύ το 1 δισ. ευρώ συνολικά, τότε το πράγμα θα αλλάξει. Αν μάλιστα συμπέσει με άλλες αρνητικές ειδήσεις για την Ελλάδα, όπως η επιβολή μεγάλου προστίμου για ενδεχόμενη απάτη με τα κονδύλια για έργα πληροφορικής, η εικόνα της χώρας θα υποστεί πλήγμα.

Θα είναι τόσο ισχυρό το πλήγμα, ώστε οι αγορές και ο ξένος Τύπος να αλλάξουν στάση απέναντι στην Ελλάδα και να είναι επικριτικοί, επικεντρωνόμενοι στη διαφθορά; 

Δεν το ξέρουμε.  Αν όμως συμβεί, θα μπορούμε να μιλάμε για το μαρτύριο του Σίσυφου. Στη μυθολογία, ο Σίσυφος έσπρωχνε ένα μεγάλο βράχο στην κορυφή του λόφου αλλά γλιστρούσε και κυλούσε πίσω στην αρχή, με αποτέλεσμα να ξεκινάει πάλι από την αρχή.

Αυτός είναι ο κίνδυνος για τη σύγχρονη Ελλάδα. Να πάει φτου κι απ' την αρχή.