Αλλο τα φορολογικά μέτρα κι άλλο η φορολογική μεταρρύθμιση

'Οσο μπορώ να θυμηθώ, η ΔΕΘ ήταν πάντοτε μια ευκαιρία για τα κυβερνητικά στελέχη να πάνε στη Θεσσαλονίκη για δημόσιες σχέσεις τέτοια εποχή και να ξεδώσουν, μακριά από συγγενείς και φίλους στην Αθήνα.

Φυσικά, γεννάται ένα ερώτημα. Τι είδους ΔΕΘ είναι αυτή που υπουργεία και άλλοι κρατικοί φορείς και οργανισμοί πληρώνουν λεφτά για να έχουν περίπτερα, με την ελπίδα ότι θα τα επισκεφθούν οι προϊστάμενοί τους και ειδικότερα ο πρωθυπουργός για όσο είναι εκεί, είναι μια άλλη ιστορία.  

Δείχνει τη διαχρονικά επικρατούσα νοοτροπία και πόσο σέβονται οι εκάστοτε κυβερνώντες τα λεφτά των Ελλήνων φορολογουμένων για τα οποία υποτίθεται κόπτονται. 

Οπως συνηθίζεται, ο πρωθυπουργός με την κυβερνητική κουστωδία ανέβηκαν το Σαββατοκύριακο στη Θεσσαλονίκη για το οικονομικό γεγονός της χρονιάς. Πιστός στην παράδοση, ο πρωθυπουργός έβγαλε την καθιερωμένη ομιλία το Σάββατο το βράδυ, ανακοινώνοντας «φιλολαϊκά» μέτρα, και την επομένη έδωσε συνέντευξη Τύπου, απαντώντας σε ερωτήσεις.

Οι φιλοκυβερνητικοί κύκλοι αναφέρονταν στην ομιλία του με θερμά λόγια, μιλώντας για φορολογική μεταρρύθμιση υπέρ των νέων και της οικογένειας και γενικότερα υπέρ της μεσαίας τάξης. Αντίθετα, η αντιπολίτευση την επέκρινε, άλλοτε μιλώντας για ψίχουλα κι άλλοτε για μέτρα υπέρ των πλουσίων που προήλθαν από την υπερφορολόγηση.

Πράγματι, τα φορολογικά μέτρα που ανακοινώθηκαν για τους νέους έως 25 ετών και τις οικογένειες με παιδιά αυξάνουν το διαθέσιμο εισόδημα των ανωτέρω, ανάλογα με την περίπτωση. 

Για ένα νέο έως 25 ετών ο οποίος λαμβάνει τον κατώτατο μισθό, η εξοικονόμηση είναι μικρή. Αντίθετα, είναι μεγαλύτερη για κάποιον που βγάζει π.χ. 1.000 ευρώ και πλέον τον μήνα. 

Ομως, και πάλι γεννάται ένα ενοχλητικό ερώτημα. Η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος είναι πιθανόν να ενισχύσει την κατανάλωση, που ήδη αντιστοιχεί στο 70% περίπου του ΑΕΠ. Στόχος, ωστόσο, υποτίθεται ότι είναι η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας με αύξηση του μεριδίου των επενδύσεων και των εξαγωγών προς το ΑΕΠ. Επομένως,  θα ήταν πιο συνεπής η κυβέρνηση με τον στόχο, αν συνδύαζε τη φορολογική ελάφρυνση με κίνητρα για την αύξηση της μακροχρόνιας αποταμίευσης.

Δεν θα σταθούμε σε όλα τα μέτρα αλλά σε κάποια που μας έκαναν εντύπωση. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε π.χ. τη μείωση του ΦΠΑ κατά 30% σε περισσότερα νησιά όπως η Πάτμος και η Αστυπάλαια. 

Είχε προηγηθεί η μείωση του ΦΠΑ για 5 νησιά που δέχονταν μεγάλες μεταναστευτικές ροές στο παρελθόν. Ομως, οι ροές έχουν κοπάσει εδώ και καιρό και όσοι παίρνουν άσυλο ή μη στέλνονται σε διαφορετικά μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδας. 

Επομένως, τα τελευταία είναι εκείνα που τους υποδέχονται πλέον και όχι τα νησιά. 

Υπό αυτή την έννοια, δεν ισχύουν πλέον οι λόγοι για τους οποίους μειώθηκαν οι συντελεστές ΦΠΑ σε εκείνα τα νησιά. Επιπλέον, η Ελλάδα δεν είναι Ομοσπονδία και επομένως οι ίδιοι ενιαίοι φορολογικοί συντελεστές για τον ΦΠΑ θα έπρεπε να ισχύουν παντού. 

Αντ' αυτού επεκτείνεται ο μειωμένος ΦΠΑ σε περισσότερα νησιά και λογικά θα υπάρξουν πιέσεις από τους κατοίκους άλλων νησιών για να υπαχθούν κι αυτά στο μέλλον. Και φυσικά αμφιβάλλουμε κατά πόσο ο μειωμένος ΦΠΑ θα φτάσει στους καταναλωτές, τουρίστες ή ντόπιους, με βάση την εμπειρία. 

Ακόμη, ας μην ξεχνάμε ότι τα περισσότερα από αυτά τα νησιά είναι πλέον τουριστικοί προορισμοί και έχουν εισοδήματα μεγαλύτερα από τις περιοχές  που πληρώνουν 24% ΦΠΑ στην υπόλοιπη χώρα. Είναι σαφές ότι το συγκεκριμένο μέτρο έχει κυρίως πολιτική λογική. 

Θα μπορούσαμε να αναφερθούμε και σ' άλλα αποσπασματικά φορολογικά μέτρα. Ομως, δεν χρειάζεται. Κατά την ταπεινή μας άποψη, είναι μεν μέτρα που ανακουφίζουν αρκετούς συμπολίτες μας, αλλά σίγουρα δεν συνιστούν μεταρρύθμιση.

Η τελευταία πρέπει να περιλαμβάνει αλλαγή του φορολογικού συστήματος με διαρθρωτικές παρεμβάσεις τόσο στο φορολογική βάση και τους συντελεστές όσο και τους φόρους με ξεκάθαρους στόχους. Οι τελευταίοι προσδιορίζονται από τις πολιτικές προτεραιότητες της εκάστοτε κυβέρνησης.

Η απλοποίηση της φορολογίας με λιγότερους και όχι περισσότερους συντελεστές, η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης με στόχο την τόνωση της οικονομίας, η μείωση της φοροδιαφυγής θα πρέπει να είναι ανάμεσα στους στόχους.      

Κλείνοντας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε φορολογικά μέτρα στη ΔΕΘ αλλά αυτά δεν συνιστούν φορολογική μεταρρύθμιση.