Τα παράγωγα που κάνουν τη διαφορά στο ελληνικό χρέος

Από αυτό το σημείο όμως μέχρι την χρήση αβάσιμων επιχειρημάτων που εξυπηρετούν κομματικές σκοπιμότητες με μοναδικό σκοπό να ασκηθεί κριτική στη κυβέρνηση υπάρχει απόσταση. Κι αυτό γιατί το αντίθετο συμβαίνει όταν ο σκεπτόμενος πολίτης που κρίνει τις εκλογές αντιλαμβάνεται ότι ο θησαυρός είναι άνθρακας.

Γιατί τα λέμε όλα αυτά; 

Πριν από μερικές μέρες, με αφορμή τη νέα πρόωρη αποπληρωμή δημοσίου χρέους ύψους 5,29 δισ. ευρώ η οποία εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί στις 15 Δεκεμβρίου, αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών αναφέρθηκαν στα οφέλη από την νέα κίνηση. 

Το βασικότερο επιχείρημα ήταν ότι η χώρα εξοικονομεί ετήσιους τόκους 140 εκατ. ευρώ. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη η μέση διάρκεια των διακρατικών δανείων (GLF) που συνήψε την περίοδο 2010-2013 με 14 χώρες της ΕΕ, η συνολική εξοικονόμηση τόκων ανέρχεται σε 1,6 δισ. ευρώ. Τα συγκεκριμένα δάνεια ήταν ύψους 52,9 δισ. ευρώ και μετά τις πρόωρες αποπληρωμές, το ανεξόφλητο ποσό ανέρχεται σε 31, 6 δισ. ευρώ σύμφωνα με την ανακοίνωση του EMS/EFSF.

Για να είμαστε ειλικρινείς και γνωρίζοντας την ελληνική νοοτροπία δεν περιμέναμε κάποιον εκτός του κυβερνώντος κόμματος να επικροτήσει την κίνηση. Ούτε φυσικά το αντίστροφο αν οι ρόλοι συμπολίτευσης-αντιπολίτευσης αντιστρέφονταν. 

Όμως, δεν περιμέναμε επίσης πολιτικούς της αντιπολίτευσης να την επικρίνουν, υποστηρίζοντας ότι η χώρα θα πληρώσει μεγαλύτερους τόκους λόγω της αποπληρωμής. Κι αυτό γιατί, όπως υποστήριζαν, θα δανεισθεί με υψηλότερο επιτόκιο από την αγορά για να αποπληρώσει δάνεια  από το επιτόκιο που θα πλήρωνε στα δάνεια GLF.

Όμως, θα έπρεπε να γνωρίζουν για τον ρόλο των χρηματοοικονομικών παραγώγων και συγκεκριμένα των συμβάσεων ανταλλαγής επιτοκίων (Interest Rate Swaps) που έχει συνάψει η χώρα μέσω του ΟΔΔΗΧ εδώ και χρόνια για την αντιστάθμιση του επιτοκιακού κινδύνου στα δάνεια GLF. Πρακτικά, η χώρα κερδίζει από αυτή τη συναλλαγή πολλά λεφτά.    

Οι εισπράξεις από τις πράξεις swaps εκτιμάται ότι ανέρχονται συνολικά σε 1,5 με 2 δισ. ευρώ τον χρόνο. Αυτά εξηγούν σε σημαντικό βαθμό γιατί οι τόκοι της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχονται σε κάπου 8-9 δισ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό αλλά η Ελλάδα πληρώνει πολύ λιγότερα, κάπου 5 δισ. ευρώ για τόκους καθαρά. 

Ο άλλος λόγος είναι οι αναβαλλόμενοι τόκοι για το δάνειο του 2ου μνημονίου από τον EFSF που εμφανίζονται μεν λογιστικά στον προϋπολογισμό αλλά δεν καταβάλλονται. 

Είναι εύλογο να είναι άγνωστος ο ρόλος των χρηματοοικονομικών παραγώγων στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους στη μάζα του κόσμου. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι η χώρα δεν έχει οφέλη από αυτά τα swaps.