Τα κρυπτονομίσματα, οι γκουρού και η θεωρία των παιγνίων

Εδώ και σχεδόν δύο εβδομάδες τα κρυπτονομίσματα παρουσιάζουν μεγάλη διακύμανση. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε μία εβδομάδα εξαϋλώθηκαν περίπου 500 δισ. δολάρια από τα 2,2 τρισ. δολάρια που είχε φτάσει η συνολική αξία τους. Οι απώλειες είναι δραματικές όταν συγκεντρωθούμε στα μικρότερου μεγέθους νομίσματα, όπου η συγκράτηση του 30% της αρχικής αξίας ήταν σχεδόν επιτυχία.

Καθώς δεν έχω αποκτήσει την εμπειρία μου στις αγορές νομισμάτων, αλλά σε εκείνες των μετοχών και των ομολόγων, θέλω να διευκρινίσω ότι η προσέγγιση μου είναι επηρεασμένη από τη θεμελιώδη προσέγγιση που ακολουθώ τα τελευταία τριάντα χρόνια.

Συγκεντρωμένη αγορά

Οι πρώτες «μάχες» για την προσέλκυση των υποψήφιων επενδυτών ξεκίνησε νωρίς, αφού την επιτυχία του Bitcoin προσπάθησαν να μιμηθούν μερικές χιλιάδες άλλα ψηφιακά νομίσματα (5.200 σήμερα). Η επιτυχία αυτής της μάχης είναι εξαιρετικά περιορισμένη αφού το 84% της αξίας όλης της αγοράς συγκεντρώνεται σε μόλις 17 cryptos. Για να έχουμε ακόμα καλύτερη εικόνα το 61% σε δύο και το Bitcoin μόνο του καλύπτει το 43%. Αυτό μπορεί να σημαίνει πολλά.

Η ιστορία διδάσκει ότι σε αυτού του τύπου τις αγορές ο μεγάλος αριθμός των συμμετεχόντων είναι σχετικά νέος στο αντικείμενο και με περιορισμένες γνώσεις της λειτουργίας των αγορών γενικότερα.

Αναζητώντας το γρήγορο κέρδος

Αυτά τα στοιχεία δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την επίκληση διαφόρων τύπων «γκουρού» των αγορών και την παρακολούθηση αμφιβόλου ποιότητας και αξίας μέσων πληροφόρησης, που στην ψηφιακή εποχή μας ευδοκιμούν. Το ζητούμενο είναι η μεγαλύτερη απόδοση στο μικρότερο χρόνο.

Με μεγάλο σεβασμό στις επιλογές του καθενός μας θα επισημάνω ότι οι επενδύσεις δεν είναι παιγνίδι. Προσομοιάζουν, δεν είναι όμως. Η θεωρία των παιγνίων, που απέκτησε μεγάλη αίγλη, είναι η σπουδή των μαθηματικών μοντέλων που εξηγούν τη διά-δράση μεταξύ ορθολογικών παικτών. Σε είκοσι λέξεις έχουμε τρεις υποθέσεις που δεν ισχύουν σε αυτή την αγορά.

Είναι το μέλλον

Είναι τώρα η στιγμή που ξεκαθαρίζω την προσωπική μου άποψη ότι, τα ψηφιακά νομίσματα αποτελούν το μέλλον μιας μεγάλης διαδρομής που ξεκίνησε με την ανταλλακτική συναλλαγή, πέρασε στα πολύτιμα μέταλλα, το χαρτονόμισμα, τις κάρτες και βρίσκεται σήμερα στην ηλεκτρονική μορφή της.

Το νόμισμα και το πέρασμα στη νομισματική οικονομία ήταν μεγάλη πολιτιστική επανάσταση που έγινε στην Ιωνία του 8ου και 7ου αιώνα και η οποία άλλαξε ριζικά όχι μόνον τις οικονομικές σχέσεις, αλλά και τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων.

Μια τέτοιου μεγέθους επανάσταση συντελείται και σήμερα. Επειδή το πεπερασμένο της ζωής μας είναι παραπλανητικό ως προς το χρόνο των εξελίξεων, θα θυμίσουμε ότι με την εξαίρεση του βυζαντινού νομίσματος (solidus) κανένα νόμισμα δεν κυριάρχησε πάνω από 120 χρόνια…

Τα βασικά

Ένα νόμισμα είναι ένα μέσο ανταλλαγής και επιτελεί τρεις ταυτόχρονα λειτουργίες: είναι λογιστική μονάδα, μέσο αποθήκευσης αξίας και μέσο συναλλαγών.

Μπορεί και επιτελεί αυτές τις λειτουργίες επειδή οι εταιρείες και τα νοικοκυριά το αποδέχονται για τον διακανονισμό των χρεών τους. Μετά την εγκατάλειψη του συστήματος κοπής κερμάτων από πολύτιμα μέταλλα, αυτό καθαυτό το νόμισμα δεν έχει πλέον αξία. Αποκτά ωστόσο αξία από την καθολική αποδοχή του.

Αυτά τα ίδια χαρακτηριστικά διατηρούν και τα σύγχρονα ψηφιακά νομίσματα με ζητούμενο ακόμα την καθολικότητα της αποδοχής και την αξιοπιστία τους ως μέσο αποθήκευσης αξίας. Το κυριότερο χαρακτηριστικό κάθε κρυπτονομίσματος είναι ο αποκεντρωτικός χαρακτήρας του και μέσω αυτού η ανθεκτικότητά του σε κάθε μορφής προσπάθεια για έλεγχο και παρέμβαση.

Ο πόλεμος…

Έχει χυθεί πολύ μελάνι (ψηφιακό και αυτό) για τα πλεονεκτήματα των κρυπτονομισμάτων. Δεν είναι απαραίτητο να επανέλθουμε, όμως να σημειώσουμε ότι αυτά αποτελούν μια ακόμη περιουσιακή κατηγορία, αποκτούν αξία από τις συναλλαγές που γίνονται ελεύθερα, δεν αποτελούν πανάκεια και έχουν τα χαρακτηριστικά της «μόδας». Είναι δηλαδή ένας σοβαρός αντίπαλος των σημερινών νομισμάτων. Είναι μια απειλή. Βρίσκονται μάλιστα σε ένα βρεφικό στάδιο και η διακυβέρνηση έχει αποκλειστεί από τη δημιουργία τους.

Από την άλλη πλευρά οι κυβερνήσεις ελέγχουν τα συμβατικά νομίσματα (fiat currencies) χρησιμοποιώντας τις κεντρικές τράπεζες για την έκδοσή τους αλλά και για την υποτίμηση τους μέσω της νομισματικής πολιτικής. Ο έλεγχος του νομίσματος έχει μια σειρά από επιδράσεις όπως την δημοσιονομική πολιτική, το τραπεζικό σύστημα, το επιχειρηματικό κλίμα και τον έλεγχο του οικονομικού εγκλήματος.

Ποιος είναι έτοιμος να αφήσει το τιμόνι σε ένα νόμισμα «μωρό»; Ποιος είναι έτοιμος να επιτρέψει την γενική αποδοχή του; Πως θα αντιμετωπιστούν μια σειρά από θέματα; Ποιος είναι έτοιμος να πετάξει την περιουσία του με ένα απαρχαιωμένο υπολογιστικό σύστημα σε πέντε χρόνια από σήμερα;

Οι κυβερνήσεις, οι κεντρικές τράπεζες, οι διαχειριστές και πολλές άλλες ομάδες ενδιαφερομένων, παρακολουθούν από πολύ κοντά τις εξελίξεις και ετοιμάζουν τη στάση τους. Όπως σε κάθε μεγάλη αλλαγή η μεταβολή δε γίνεται εύκολα, δε γίνεται με μια απλή εντολή.

Οι προκάτοχοι θα εξελιχθούν, φήμες θα διασπαρθούν, η μεταβλητότητα θα είναι δεδομένη και οι υποστηρικτές θα μετατρέπονται σε πολέμιοι ή το αντίστροφο. Ποιος θα κερδίσει σε ένα πόλεμο δεν είναι εξαρχής γνωστό και την ιστορία τη γράφουν οι νικητές.

(*) Founder & CEO, Koubaras Ltd (Συμβουλευτική εταιρεία που δίνει έμφαση στις λύσεις και την άμεση εφαρμογή τους στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις), Αντιπρόεδρος, AI CATALYST (Όμιλος Τεχνητής Νοημοσύνης)