του Χρήστου Άκκά*

”Από τις αρχές του 2000 η ελληνική κλωστοϋφαντουργία διανύει μία μεταβατική περίοδο, η οποία σηματοδοτείται από σταδιακή μείωση της παραγωγής νημάτων και υφασμάτων, καθώς και μετακίνηση της κατασκευής ετοίμων ενδυμάτων σε χώρες χαμηλότερου εργατικού κόστους.

Πράγματι, η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη που θα επηρεάσει αποφασιστικά το μέλλον του κλάδου με την πλήρη κατάργηση των ποσοστώσεων.

Δυστυχώς, οι εισαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, και ιδιαίτερα ετοίμων ενδυμάτων, στην Ε.Ε. από χώρες χαμηλού κόστους παρουσιάζουν υπερβολική αύξηση τα τελευταία δύο χρόνια, που οφείλεται -κυρίως- στην πρόσφατη είσοδο της Κίνας στον ΠΟΕ.

Η χώρα αυτή ανταγωνίζεται αθέμιτα με παράνομες πρακτικές τις κλωστοϋφαντουργίες σε παγκόσμια κλίμακα. Είναι φανερό ότι οι εξελίξεις αυτές έχουν ήδη σαν αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του κλάδου στις ανεπτυγμένες χώρες των ΗΠΑ, της Ε.Ε. και την Ιαπωνία.

Όπως είναι φυσικό, και η Ελλάδα επηρεάστηκε άμεσα από τις παραπάνω εξελίξεις, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει ήδη τις έντονα ανταγωνιστικές συνθήκες της παγκόσμιας αγοράς. Η ισχυροποίηση του ευρώ δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα στον κλάδο, λόγω του έντονα εξαγωγικού προσανατολισμού του.

Οι μεγαλύτερες επιπτώσεις σημειώνονται στο έτοιμο ένδυμα, που αποτελεί τομέα εντάσεως εργασίας, ιδιαίτερα για όσες επιχειρήσεις δεν μετέφεραν την παραγωγή τους σε γειτονικές χώρες χαμηλού εργατικού κόστους.

Υπολογίζεται ότι το 2005 το 75% της ελληνικής παραγωγής ενδυμάτων θα πραγματοποιείται σε χώρες της ΝΑ Ευρώπης, και ιδιαίτερα στη Βουλγαρία, όπου είναι εγκατεστημένο σήμερα το 80% περίπου των ελληνικών εταιρειών ετοίμου ενδύματος που δραστηριοποιούνται στα Βαλκάνια.

Στις βιομηχανίες εντάσεως κεφαλαίου, όπως τα κλωστήρια, τα υφαντήρια και τα φινιριστήρια, η εντυπωσιακή εξέλιξη της τεχνολογίας και των αυτοματισμών συντελεί στη μείωση της συμμετοχής του κόστους εργασίας στο τελικό προϊόν.

Πιστεύω ότι οι κλωστοϋφαντουργίες που διαθέτουν αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα είναι σύγχρονες, κάθετα οργανωμένες και παράγουν καινοτόμα προϊόντα με υψηλή προστιθέμενη αξία για εξειδικευμένες αγορές, θα είναι σε θέση όχι μόνο να αντιμετωπίσουν τον διεθνή ανταγωνισμό, αλλά και να εξελιχθούν.

Η παραγωγή και η διάθεση του ελληνικού βαμβακιού για την περίοδο 2003-2004 παρουσίασε ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, η παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού ανήλθε σε 335 χιλ. τόνους, μειωμένη κατά 15% σε σχέση με την προηγούμενη.

Επίσης, στην αρχή της εκκοκκιστικής περιόδου, στα μέσα του Οκτωβρίου 2003, οι τιμές του βαμβακιού παρουσίασαν μία απότομη άνοδο που οφειλόταν στις μαζικές αγορές που πραγματοποίησε το διάστημα εκείνο η Κίνα.

Οι Έλληνες εκκοκκιστές προσάρμοσαν άμεσα τις τιμές του σύσπορου σε υψηλά επίπεδα και επιφυλάχθηκαν σε μεγάλο βαθμό να προβούν τότε σε πωλήσεις, ευελπιστώντας σε ακόμη υψηλότερες τιμές. Από τις αρχές του χρόνου οι προσδοκίες διαψεύσθηκαν, οι τιμές άρχισαν να υποχωρούν και οι αγοραστές, κυρίως Τούρκοι, αποσύρθηκαν από την αγορά.

Ως αποτέλεσμα αυτού μια σημαντική μερίδα εκκοκκιστών έχει ακόμη αποθεματοποιημένες μεγάλες ποσότητες εκκοκκισμένου βαμβακιού με υψηλότερο κόστος από την ισχύουσα σήμερα τιμή.

Είναι λοιπόν φυσικό να επηρεασθούν αρνητικά και φέτος τα μεγέθη των επιχειρήσεων αυτών, πράγμα που πιθανόν να οδηγήσει ορισμένες σε περιορισμό ή και διακοπή της λειτουργίας τους.

Ίσως αυτό οδηγήσει στην εξυγίανση του κλάδου, λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ελλάδα είναι εγκατεστημένα πολύ περισσότερα εκκοκκιστήρια απ’ όσα απαιτούνται, ενώ προβλέπεται και μείωση της παραγωγής βάμβακος από το 2006 και μετά, με την αλλαγή του συστήματος επιδότησης των παραγωγών από την Ε.Ε.

Όσον αφορά στις εισηγμένες μητρικές εταιρείες, αυτές δεν πρέπει να επηρεασθούν ιδιαίτερα, διότι έχουν καλύψει τις ανάγκες των κλωστηρίων και υφαντήριων τους με επιλεγμένο βαμβάκι, το οποίο είναι σήμερα δυσεύρετο και ακριβό.

Σχετικά με την προσπάθεια αναβολής -μέχρι το 2007- της τελικής φάσης κατάργησης των ποσοστώσεων στα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, καταβάλλονται προσπάθειες τόσο από την Ε.Ε. όσο και από άλλες χώρες, ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες, όπως οι ΗΠΑ, η Τουρκία, το Μεξικό κ.ά. για τον σκοπό αυτό.

Όπως είναι γνωστό η Ε.Ε., για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θα προκύψουν από την κατάργηση των ποσοστώσεων, συνέστησε την Τομεακή Ομάδα Υψηλού Επιπέδου Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης, στόχος της οποίας είναι η επεξεργασία και υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων μέχρι τον ερχόμενο Ιούλιο (από την Ελλάδα συμμετέχει ο κ. Γιάννης Ακκάς).

”Προσωπικά δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για τα αποτελέσματα από τις προτάσεις της επιτροπής, δεδομένου ότι σ’ αυτή συμμετέχουν μέλη με αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, όπως, π.χ., βιομήχανοι - παραγωγοί και ιδιοκτήτες μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων που υποστηρίζουν την πλήρη απελευθέρωση των εισαγωγών.

Άλλωστε, ακόμη κι αν ήταν εφικτή μία παράταση δύο ετών, αυτή θα είχε προσωρινό χαρακτήρα και πιθανότατα θα καταστρατηγούνταν από τους εισαγωγείς κλωστοϋφαντουργικών, ιδιαίτερα των ετοίμων ενδυμάτων στην Ευρώπη.

Η μόνη πρόταση που θα είχα είναι να υπάρξει πολύ αυστηρότερος έλεγχος σε όλες τις εισαγωγές αυτών των προϊόντων, διότι είναι γεγονός ότι οι περισσότερες στηρίζονται σε παράνομες επιδοτήσεις και δημιουργούν αθέμιτο ανταγωνισμό. Φοβούμαι, όμως, ότι αυτό δεν θα είναι εύκολα εφικτό”.

* Πρόεδρος Ελληνικής Υφαντουργίας Α.Ε.