Η ωρολογιακή βόμβα στο «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο» Τραμπ

Το χιλίων (και πλέον) σελίδων «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο» του Ντόναλντ Τραμπ είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Από τότε που πέρασε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, την περασμένη εβδομάδα, αυτή η δημοσιονομική πράξη (ορθώς) έχει δεχθεί πυρά για πολλούς λόγους: ευνοεί τους πλούσιους έναντι των φτωχών· κόβει άκαρδα τα κοινωνικά δίκτυα ασφαλείας· και επεκτείνει απερίσκεπτα το χρέος. Ακόμα και ο Ίλον Μασκ έχει αναστατωθεί.

Αλλά αυτό που θα πρέπει επίσης να ανησυχεί τους επενδυτές, αν ενδιαφέρονται για την κατάσταση των treasuries ή είναι μια μη αμερικανική οντότητα που κατέχει αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία, είναι μια ρήτρα που βρίσκεται θαμμένη στα βάθη αυτού του μεγαθήριου που ονομάζεται άρθρο 899.

Αυτή θα επιτρέπει στο υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ να επιβάλλει ποινές σε «εφαρμοστέα πρόσωπα» από «ξένες χώρες που κάνουν διακρίσεις» αυξάνοντας τον αμερικανικό ομοσπονδιακό φόρο εισοδήματος και τους συντελεστές παρακράτησης κατά  έως και 20 ποσοστιαίες μονάδες επί των αμερικανικών επενδύσεών τους, σε μεταβλητή κλίμακα.

Μπορεί, ως εκ τούτου, να θεωρηθεί ως ένας νέος «φόρος εκδίκησης» (όπως τον ονομάζουν ορισμένοι δικηγόροι) που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο Τραμπ για να τραμπουκίσει φίλους και εχθρούς ομοίως, στις εμπορικές διαπραγματεύσεις.

Αρα, στην καλύτερη περίπτωση, όλα αυτά υπονομεύουν τις προηγούμενες προσπάθειες για δημιουργία ενός συνεργατικού παγκόσμιου φορολογικού συστήματος μέσω οργανισμών όπως ο ΟΟΣΑ, με τους κανόνες για τα υποφορολογημένα κέρδη.

Στη χειρότερη, κάνει τον Τραμπ να μοιάζει με φεουδάρχη Ευρωπαίο βασιλιά που σκοπό έχει να χρησιμοποιήσει τους φόρους ως ένα απρόβλεπτο εργαλείο για να αποσπάσει ξένους φόρους. Όπως και να έχει, υπονομεύει την ιδέα πως η Αμερική είναι ένα μέρος με συνεπείς επενδυτικούς νόμους –και έχει σοκάρει τους δικηγόρους σε χώρες όπως ο Καναδάς.

«Το άρθρο 899 είναι τοξικό [και] μπορεί δυνητικά να αλλάξει το παιχνίδι για τις ξένες επενδύσεις» είπε σε πελάτες του ο όμιλος φορολογικών συμβουλών Larson Gross. Ή, όπως έγραψε στο δικό του μήνυμα ο Καναδός δικηγόρος Νηλ Μπας, «οι ΗΠΑ μόλις κήρυξαν φορολογικό πόλεμο και στοχοποιούν τους συμμάχους τους».

Ο Γιώργος Σαραβέλος, αναλυτής της Deutsche Bank, γράφει σε σημείωμα προς πελάτες πως «το άρθρο 899 αλλάζει την ανοικτή φύση των αμερικανικών κεφαλαιαγορών χρησιμοποιώντας ρητά τη φορολογία ξένων συμμετοχών σε αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία ως μοχλό πίεσης για την προώθηση των αμερικανικών οικονομικών στόχων».

Θα γίνει, λοιπόν, αυτό νόμος; Η μόνη ειλικρινής απάντηση (όπως και για τόσα άλλα στη χάραξη πολιτικής του Τραμπ) είναι «κανένας δεν γνωρίζει». Άλλωστε, πολλές φορές ο Τραμπ γαυγίζει, αλλά δεν δαγκώνει, και τα δικαστήρια κάποιες φορές τον χαλιναγωγούν, όπως φάνηκε με τους δασμούς αυτήν την εβδομάδα.

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν πολλά άγνωστα σημεία αναφορικά με το «section 899». Η Γερουσία μπορεί να επιμείνει να μετριαστεί ή να αφαιρεθεί αυτή η ρήτρα. Ή, αν παραμείνει ως έχει η προσαύξηση, μπορεί να υπάρξει πρόβλεψη να επιτραπεί στους μη Αμερικάνους επενδυτές και εταιρείες να την συμψηφίσουν με εγχώριους φορολογικούς λογαριασμούς.

Κανένας δεν γνωρίζει ακριβώς πώς θα οριστεί η «ξένη χώρα που κάνει διακρίσεις» (αν και το υπουργείο Οικονομικών υποτίθεται πως υποβάλλει τακτικά εκθέσεις επί του ζητήματος αυτού). Ούτε είναι απολύτως σαφές ποιοι επενδυτές και ποιες εταιρείες μπορεί να πληγούν.

Με μια πρώτη ματιά, το νομοσχέδιο επηρεάζει μόνο μη Αμερικάνους επενδυτές και εταιρείες που ήδη υπόκεινται σε αμερικανικό φόρο. Αλλά όπως σημείωσα πρόσφατα, ο Λευκός Οίκος πρόσφατα προειδοποίησε σε εκτελεστικό διάταγμα πως μπορεί να ανατρέψει μια κρίσιμη απόφαση του 1984 που εξαιρεί τους Κινέζους επενδυτές, μεταξύ άλλων, από μια προηγούμενη παρακράτηση φόρου 30% σε περιουσιακά στοιχεία όπως τα αμερικανικά treasuries. Αν συμβεί αυτό, μπορεί και εκείνες οι ροές να πληγούν από το άρθρο 899, όπως προτείνει ο αναλυτής Μάικλ ΜακΝέαρ.

Ένας άλλος λόγος αβεβαιότητας είναι η διχογνωμία μεταξύ των ίδιων των συμβούλων του Τραμπ. Μου έχουν πει πως ορισμένοι αγαπούν την ιδέα της επιβολής εκδικητικών φόρων σε ξένους, αφού θα έχει καλή απήχηση στη βάση MAGA –και ένα think tank που έχει συμμαχήσει με τον αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς εκτιμά πως τέτοιο φόροι θα μπορούσαν να φέρουν έσοδα 2 τρισ. δολαρίων την επόμενη δεκαετία.

Και μορφές όπως ο Χάουαρντ Λάτνικ, υπουργός Εμπορίου, θέλουν να βρουν νέα όπλα που θα κραδαίνουν στις εμπορικές τους διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και τον Καναδά.

Όπως επισημαίνει η νομική εταιρεία Davis Polk, το γεγονός πως εκείνες οι δυο περιοχές –μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο- επιβάλλουν φόρους ψηφιακών υπηρεσιών θα μπορούσε να τις καταστήσει εύκολους στόχους για τα μέτρα της ενότητας 899.

Αλλά ο Σκοτ Μπέσεντ, ο υπουργός Οικονομικών, πιθανόν θα είναι επιφυλακτικός ως προς την εφαρμογή του section 899 αφού δεν θέλει να τρομάξει τους παγκόσμιους επενδυτές και να φύγουν από τα treasuries. Άλλωστε, χρειάζεται να πουλήσει μυριάδες αμερικανικά κρατικά ομόλογα για να χρηματοδοτήσει το διαρκώς επεκτεινόμενο χρέος –και ήδη υπάρχουν νύξεις για κάποια φυγή κεφαλαίων.

Όπως και να έχει, το βασικό σημείο είναι πως η παρουσία και μόνο του άρθρου σε αυτό το νομοσχέδιο –ό,τι και αν γίνει τελικά- είναι πιθανό να υπονομεύσει περαιτέρω την παγκόσμια εμπιστοσύνη, δεδομένου ότι δείχνει πως η ομάδα Τραμπ τουλάχιστον σκέφτεται την ιδέα να μετατρέψει τους εμπορικούς πολέμους σε πολέμους κεφαλαίων, στο μέλλον.

Δεν είναι λοιπόν περίεργο που επενδυτικοί όμιλοι, από καναδικά συνταξιοδοτικά ταμεία μέχρι πανίσχυρα ασιατικά ιδρύματα, μου λένε ότι διαφοροποιούνται κρυφά από τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία. Ή ότι αξιωματούχοι της Federal Reserve ανησυχούσαν πρόσφατα για την πιθανή ζημιά στην αμερικανική οικονομία, αν υπονομευθεί το καθεστώς του «ασφαλούς επενδυτικού καταφυγίου».

Για νομοθετική βόμβα, αυτή είναι αυτοκαταστροφική. Η Γερουσία θα πρέπει να την απομακρύνει.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation