Τράπεζες: Η Ευρώπη φρενάρει τις σαρωτικές αλλαγές

Φρένο στα προεκλογικά σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ για εκτεταμένες διαγραφές «κόκκινων» δανείων οι οποίες θα είχαν επίπτωση στην κεφαλαιακή θέση των τραπεζών, βάζει η απόφαση του Eurogroup να «δεσμεύσει» αδιάθετα κεφάλαια του ΤΧΣ εύλογης αξίας περίπου 11,3 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup επιστρέφουν στον EFSF, όπου και δεσμεύονται για τυχόν ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης ή και εκκαθάρισης των εγχώριων τραπεζών, τα αδιάθετα ομόλογα που έχει στην κατοχή του το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Πρόκειται για ομόλογα έκδοσης του EFSF που αποτελούν το υπόλοιπο των 49,7 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση συστημικών τραπεζών και την εξυγίανση όσων κρίθηκαν μη βιώσιμες. Στις 30/9 το ΤΧΣ κατείχε σε λογαριασμό τίτλων που τηρεί η ΤτΕ αδιάθετα ομόλογα ονομαστικής αξίας 10,9 δισ. ευρώ και εύλογης αξίας 11,3 δισ. ευρώ.

Τα παραπάνω κεφάλαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τυχόν ανάγκες των συστημικών τραπεζών κατόπιν, όμως, σχετικού αιτήματος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Μηχανισμό Ενιαίας Εποπτείας, που έχουν πια και την ευθύνη ελέγχου τους.

Παρότι ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης, χαιρέτισε την παραπάνω απόφαση, η αγορά την ερμηνεύει ως έμπρακτη απόδειξη της έλλειψης εμπιστοσύνης από τους εταίρους προς τη νέα ελληνική κυβέρνηση. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν ζητήθηκε κάτι ανάλογο όταν παρατάθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο κατά δύο μήνες η δανειακή σύμβαση και το μνημόνιο.

Σύμφωνα με τραπεζικούς αναλυτές, η απόφαση ήρθε ως αποτέλεσμα του προεκλογικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και των μετεκλογικών δηλώσεων–δεσμεύσεων. Ενώ ο αρμόδιος υπουργός, Γ. Σταθάκης κράτησε χαμηλούς τόνους, επικεντρωνόμενος σε νέα εργαλεία ρύθμισης δανείων κατά το παράδειγμα της Ιρλανδίας, το θέμα της σεισάχθειας πήρε διαστάσεις, που ενόχλησαν τους εταίρους.

Όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr, το σχέδιο για τη σεισάχθεια που έχει ετοιμάσει το τμήμα οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει κόστος διαγραφών για «κόκκινα» στεγαστικά, καταναλωτικά και δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων άνω των 18 δισ. ευρώ.

Από το παραπάνω μέγεθος, τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ μπορούν να απορροφηθούν από τις τράπεζες και το υπόλοιπο από την κρατική bad bank, για τη σύσταση της οποίας επιμένει η ελληνική πλευρά, όπως φάνηκε ήδη από τις δηλώσεις Βαρουφάκη, μετά το Eurogroup της περασμένης Παρασκευής.

Μέσα στον πρώτο χρόνο από την έναρξη λειτουργίας της bad bank προβλέπεται να διενεργηθούν διαγραφές δανείων ευπαθών κοινωνικών ομάδων με κόστος περίπου 3 με 4 δισ. Το ποσό αυτό προβλέπεται, με βάση το σχέδιο, να καλυφθεί από τα αδιάθετα κεφάλαια (capital buffer) του ΤΧΣ.

Για να προχωρήσει μια τέτοια λύση θα πρέπει οι θεσμοί (σ.σ. τρόικα) να αποδεχθούν ως μια από τις μεταρρυθμίσεις τη δημιουργία κρατικής bad bank η οποία θα χρηματοδοτηθεί κατά ένα μέρος από τα αδιάθετα κεφάλαια του ΤΧΣ.

Το ΔΝΤ υποστηρίζει εδώ και ένα χρόνο ότι πρέπει να συσταθεί bad bank, λύση όμως που έχει απορριφθεί από την ΕΚΤ και την Κομισιόν, λόγω της διαφορετικής δομής με την οποία διενεργήθηκε η ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών.

Δεύτερες σκέψεις για αλλαγές σε ΤΧΣ και τράπεζες

Η απόφαση δέσμευσης των 11,3 δισ. ευρώ στέλνει, σύμφωνα με την αγορά, ένα επιπρόσθετο μήνυμα στην κυβέρνηση: να μην προχωρήσει σε σαρωτικές αλλαγές στο νόμο που διέπει τη λειτουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και τις σχέσεις του με τις τέσσερις συστημικές τράπεζες στις οποίες συνεισέφερε κεφάλαια.

Στόχος είναι να προστατευθεί ο ιδιωτικός χαρακτήρας των πιστωτικών ιδρυμάτων και η αυτοτέλεια λειτουργίας του ΤΧΣ. Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση έχει δηλώσει την πρόθεσή της να αλλάξει το νομικό καθεστώς λειτουργίας του ΤΧΣ και να ανακτήσει το Δημόσιο πλήρη δικαιώματα ψήφου για τις μετοχές που κατέχει (μέσω του Ταμείου) στις τράπεζες, συμμετέχοντας στην εκλογή διοικήσεων και με ή χωρίς συνεργασία με τους ιδιώτες μετόχους και στην άσκηση του management.

Μετά την απόφαση του Eurogroup αλλά και τη μη χορήγηση καταλληλότητας από την ΕΚΤ στον υποψήφιο για τη θέση του CEO της Εθνικής, Γ. Μιχελή, επικρατούν δεύτερες σκέψεις για το πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις θα προωθηθούν αλλαγές στον ιδρυτικό νόμο του ΤΧΣ.