Τι αλλάζει στα πρόστιμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού

Στην ευρωπαϊκή ομάδα «watchdogs», που αξιοποιούν big data και AI για την πρόληψη αντιανταγωνιστικών συμπεριφορών επιδιώκει να μπει η Ελλάδα. Αυτό τουλάχιστον προωθεί μεταξύ άλλων το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης (σ.σ. βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση) σε ότι αφορά την Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Το νομοσχέδιο προβλέπει αποπλοποίηση της γνωστοποίησης συγκεντρώσεων επιχειρήσεων, νέο τρόπο υπολογισμού τέλους υπέρ της Επιτροπής, θεσπίζονται πρόστιμα για άρνηση ή καθυστέρηση παροχής στοιχείων ενώ το άρθρο 38Α, επιτρέπει τη χρήση τεχνολογικών εργαλείων και ηλεκτρονικών εφαρμογών για την ανάλυση αγορών και ερευνών.

Για τη γνωστοποίηση συγκεντρώσεων επιχειρήσεων, οι εταιρείες υποχρεούνται να ενημερώνουν την Επιτροπή πριν από την ολοκλήρωση της πράξης, αλλά μετά τη σύναψη συμφωνίας ή δημοσίευση προσφοράς. Η παλιά 30ήμερη προθεσμία καταργείται. Τα οικονομικά κατώφλια των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στη συγκέντρωση ανέρχεται σε τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ στην παγκόσμια αγορά και τουλάχιστον 15 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα για δύο τουλάχιστον από τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις.

Σε περίπτωση υπαίτιας παράβασης της υποχρέωσης προς γνωστοποίηση η Επιτροπή Ανταγωνισμού επιβάλλει στον καθένα από τους υπόχρεους πρόστιμο τουλάχιστον 30.000 ευρώ, το οποίο δεν υπερβαίνει το 10% του συνολικού κύκλου εργασιών. Οι υπόχρεοι σε γνωστοποίηση, υποχρεούνται σε δημοσίευση της συγκέντρωσης σε οικονομική εφημερίδα και στον ιστότοπο της Επιτροπής, με δυνατότητα σχολίων από τρίτους. Ενώ οι υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Ανάπτυξης αποκτούν εξουσιοδότηση να αναπροσαρμόζουν τα κατώτατα όρια ανά κλάδο, μετά από τριετή χαρτογράφηση των αγορών από την Επιτροπή.

Το άρθρο 41, του νομοσχεδίου, επανακαθορίζει τη διαδικασία προληπτικού ελέγχου. Αν η γνωστοποίηση είναι ελλιπής, ανακριβής ή παραπλανητική, οι προθεσμίες της Επιτροπής δεν εκκινούν. Οι εταιρείες έχουν 7ήμερη προθεσμία να διορθώσουν τα στοιχεία, ενώ κάθε νέα παράλειψη «παγώνει» εκ νέου τη διαδικασία.

Με το άρθρο 42, προβλέπεται ένα τέλος υπέρ της Επιτροπής Ανταγωνισμού ύψους 1% επί κάθε νέας ίδρυσης ή αύξησης μετοχικού κεφαλαίου ΑΕ. Ακόμα και οι εκδόσεις μετοχών υπέρ το άρτιο εντάσσονται στον υπολογισμό. Το τέλος δεν απαλλάσσεται από κανέναν αναπτυξιακό ή φορολογικό νόμο. Τα έσοδα συγκεντρώνονται σε ειδικό λογαριασμό της Επιτροπής, με στόχο τη δημοσιονομική της ανεξαρτησία. Το κράτος θα συμπληρώνει όποιο ποσό υπολείπεται ώστε η Επιτροπή να διαθέτει ετήσιο προϋπολογισμό τουλάχιστον 0,004% του ΑΕΠ, ενώ μπορεί να λάβει πρόσθετη ενίσχυση 0,001% του ΑΕΠ εφόσον επιτυγχάνει τους στόχους απόδοσης της.

Ενώ με το άρθρο 43, η Επιτροπή ανοίγει τις πόρτες της σε φοιτητές και νέους νομικούς. Μέχρι πέντε ασκούμενοι δικηγόροι θα μπορούν να εκπαιδεύονται σε μονάδες της Αρχής, ενώ φοιτητές προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού επιπέδου θα πραγματοποιούν πρακτική άσκηση διάρκειας έως 9 μηνών. Η αμοιβή τους θα καθορίζεται ως ποσοστό των αποδοχών νεοπροσλαμβανόμενου υπαλλήλου ΠΕ, με στόχο να δημιουργηθεί μια «δεξαμενή νέων ειδικών» στο πεδίο του ανταγωνισμού.

Την ίδια στιγμή εισάγονται βαρύτερα πρόστιμα για παραπλανητικές πληροφορίες και παρεμπόδιση ελέγχων. Επιβάλλεται πλέον πρόστιμο έως 1% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών για παραπλανητικά ή ελλιπή στοιχεία προς την Επιτροπή, καθώς και ημερήσιες χρηματικές κυρώσεις έως 3% του κύκλου εργασιών. (άρθρο 44, του νομοσχεδίου)

Περαιτέρω, η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να επιβάλει σε οποιονδήποτε άλλο επιδεικνύει την ως άνω συμπεριφορά, χρηματική κύρωση τουλάχιστον 15.000 ευρώ έως 2 εκατ. ευρώ και στους υπαλλήλους των ως άνω επιχειρήσεων ή ενώσεων επιχειρήσεων που επιδεικνύουν την ως άνω συμπεριφορά, πρόστιμο τουλάχιστον 5.000 ευρώ έως 2 εκατ. ευρώ. (άρθρο 46) 

Παράλληλα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού αποκτά τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, data mining και ηλεκτρονικές διασυνδέσεις με κρατικά και ιδιωτικά συστήματα. Αυτό σημαίνει ότι η Αρχή μπορεί να αντλεί στοιχεία αυτόματα από το διαδίκτυο ή το ΕΣΗΔΗΣ (Εθνικό Σύστημα Δημοσίων Συμβάσεων), εντοπίζοντας ύποπτα μοτίβα συνεργασιών, καρτέλ ή εναρμονισμένων πρακτικών. (άρθρο 45)