Διάσκεψη Λιβύης: «Άνεση» κινήσεων στη ΝΑ Μεσόγειο απαίτησε ο Ερντογάν

Βρυξέλλες, ανταπόκριση

Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης του Βερολίνου, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όχι μόνο παρέμεινε αμετακίνητος στη συμφωνία με τη Λιβύη για τις γεωτρήσεις, αλλά απαίτησε από τους συνομιλητές του να του δώσουν «άνεση» κινήσεων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, ώστε να αρχίσει γεωτρήσεις στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα.

Σαφώς το ενδιαφέρον της διάσκεψης κινήθηκε στο παρασκήνιο, το οποίο ήταν έντονο, και στις διμερείς και τριμερείς επαφές που πραγματοποιήθηκαν από τα εμπλεκόμενα μέρη.

Απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr αναφέρουν ότι οι κινήσεις, τα διαβήματα και οι επαφές που έκαναν τόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός όσο και ο ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας «χάλασαν» τη στρατηγική Ερντογάν να καταφθάσει στο Βερολίνο με δικούς του χάρτες γεωτρήσεων στη ΝΑ Μεσόγειο, με αντάλλαγμα να μιλήσει για το προσφυγικό που «καίει» την ΕΕ και κυρίως τη Γερμανία.

Οι δηλώσεις αξιωματούχων της ΕΕ ότι πρέπει να γίνουν σεβαστές οι θέσεις της, ένα τηλεγράφημα ότι αναμένεται να κοπούν κονδύλια από τις προενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας και η επίσκεψη Χαφτάρ στην Αθήνα, ήταν αρκετές για να απειλήσει ο κ. Ερντογάν την τελευταία στιγμή ότι δεν θα παρευρεθεί στη διάσκεψη.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι χρειάστηκαν αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα της κ. Μέρκελ προς τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, για να πειστεί τελικά ο Τούρκος πρόεδρος να παρευρεθεί.

Με το αζημίωτο βέβαια, καθώς ο Ύπατος Αρμοστής της ΕΕ για εξωτερικά θέματα Ζ. Μπορέλ αναγκάστηκε να δηλώσει ότι η τοποθέτηση του περί περικοπής βοήθειας για τις προενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας ήταν «παλαιά».

Αυτό δείχνει τη σύγχυση που επικρατεί στην ΕΕ αλλά και την έλλειψη ενιαίας γραμμής στο θέμα της Τουρκίας. Με αποτέλεσμα ο κ. Ερντογάν να εκμεταλλεύεται στο έπακρον την κατάσταση και να προωθεί τις θέσεις του.

Τι κατάφερε λοιπόν να «λάβει» ο Τούρκος πρόεδρος από τη διάσκεψη;

1. Να μεταφέρει στους εμπλεκομένους ότι οι κινήσεις του στη ΝΑ Μεσόγειο θα συνεχιστούν. Και μπορεί οι χάρτες να μην μπήκαν επισήμως στο τραπέζι, όμως, όπως μάθαμε, διακινήθηκαν μεταξύ των επιτελείων.

2. Τη διαβεβαίωση ότι δεν θα περικοπούν κονδύλια από τη βοήθεια που λαμβάνει η Τουρκία για το προσφυγικό από την ΕΕ. Με ένα πολυπληθές επιτελείο, ο κ. Ερντογάν «πάτησε» στην αχίλλειο πτέρνα της κας Μέρκελ, εξηγώντας ότι εκτός από πρόσφυγες και μετανάστες στην ΕΕ, τώρα σχεδιάζουν να περάσουν και ομάδες τρομοκρατών, τους οποίους μόνο η Τουρκία μπορεί να «σταματήσει».

3. Το γεγονός ότι η συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη για τις γεωτρήσεις δεν συζητήθηκε, είναι δίκοπο μαχαίρι. Γιατί ο κ. Ερντογάν τοποθετήθηκε στη διάσκεψη ως η συμφωνία αυτή να είναι τετελεσμένο γεγονός.

4. Ο λόγος που έδωσε εντολή να βγει το τουρκικό πλοίο Γιαβούζ στο οικόπεδο 8 στα ανοικτά της Κύπρου την ημέρα της διάσκεψης ήταν κίνηση στρατηγικής και έχει να κάνει με το γεγονός ότι εκεί δραστηριοποιούνται γαλλικές και ιταλικές πετρελαϊκές εταιρείες. Ο κ. Ερντογάν σκόπευε να πιέσει αλλά και να διαπραγματευθεί με τον Γάλλο πρόεδρο και τον Ιταλό πρωθυπουργό, που ήταν παρόντες στο Βερολίνο. Αυτό όμως δεν του «βγήκε», αναφέρουν διπλωματικές πηγές, καθώς το κυρίαρχο θέμα της κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη πήρε πολλή ώρα και τελικά κατέληξε σε φιάσκο. Πάλι όμως έγινε ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των επιτελείων.

5. Κανείς δεν περιμένει από τον κ. Ερντογάν να σεβαστεί την ήδη υπάρχουσα συμφωνία για πώληση όπλων στη Λιβύη.

Γιατί εκνευρίστηκε η κα Μέρκελ

Το θέμα της διάσκεψης της Λιβύης και της απουσίας της ελληνικής κυβέρνησης ανέδειξε πρώτο το Euro2day.gr. Το ρεπορτάζ αναμεταδόθηκε από γερμανικά μέσα ενημέρωσης που επιβεβαίωσαν ότι μετά από βέτο του Ερντογάν, η κα Μέρκελ αποφάσισε να μην καλέσει την ελληνική πλευρά. Βέβαια εξαρχής ούτε η κα Μέρκελ ήθελε τη χώρα μας παρούσα καθώς το θέμα της είναι το προσφυγικό και η παρουσία μας εκεί θα περιέπλεκε και άλλα θέματα.

Από νεότερες πληροφορίες επιβεβαιώνεται ότι ο μοναδικός λόγος που η Γερμανίδα καγκελάριος ήθελε τον κ. Ερντογάν στο Βερολίνο ήταν όντως να τον φέρει στο τραπέζι για το προσφυγικό, έχοντας γύρω της τους επικεφαλής της ΕΕ, τη Γαλλία και την Ιταλία, κάτι που δεν θα μπορούσε να κάνει εύκολα, λόγω των τεταμένων σχέσεων και της «αποκήρυξης» της ΕΕ από τον Τούρκο πρόεδρο.

Αλλώστε η Τουρκία, λόγω της ξεκάθαρης εμπλοκής της στη Λιβύη και τη στήριξη της στη μία από τις δύο πλευρές, δεν θα έπρεπε να είχε τον πολυδιάστατο ρόλο που απέκτησε, σε μια διάσκεψη με στόχο την ειρήνευση στη Λιβύη και την κατάπαυση του πυρός.

Κατά την κα Μέρκελ, αυτή η συμμετοχή θα μπορούσε να ήταν η έναρξη εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας με ΕΕ, ώστε στο δεύτερο εξάμηνο του χρόνου, όπου η Γερμανία θα έχει την προεδρία της Ευρώπης, να μπορέσει να πραγματοποιηθεί μια σύνοδος ΕΕ - Τουρκίας, με βάση το προσφυγικό και τις προενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Τι κέρδισε η Ελλάδα από τη διάσκεψη

1. Οι ίδιες διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι ο εκνευρισμός της κας Μέρκελ είχε να κάνει με την απότομη κλιμάκωση των πιέσεων από την ελληνική πλευρά που, προς το παρόν τουλάχιστον, έδεσε τα χέρια της ηγεσίας της ΕΕ αλλά και της ιδίας της καγκελαρίου, που δεν μπόρεσε να κάνει ξεκάθαρη συζήτηση με τον κ. Ερντογάν για το προσφυγικό. Συν το ότι οι ενστάσεις της Ελλάδας παρά τρίχα να «κοστίσουν» στην κα Μέρκελ τη συμμετοχή του κ. Ερντογάν.

2. Η άφιξη Χαφτάρ στην Αθήνα αλλά και τα διαβήματα που έγιναν προς όλες τις πλευρές, έγιναν μέρος του ρεπορτάζ όλων των διεθνών μέσων ενημέρωσης και σχολιαστών που ασχολήθηκαν με τη διάσκεψη για τη Λιβύη. Από το Al Jazeera μέχρι την DW, όλοι μίλησαν για την ένσταση της Ελλάδας στη συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης. Αυτό για τη χώρα μας είναι ένα μεγάλο συν, το οποίο πρέπει να συνεχιστεί μεθοδικά καθώς οι πιέσεις και οι προκλήσεις αναμένονται να εντατικοποιηθούν το επόμενο διάστημα.

3. Με τη διάσκεψη η ελληνική κυβέρνηση έχει αντιληφθεί την «αξία» της Τουρκίας για τη Γερμανία, τη διαίρεση της ΕΕ και την αδυναμία ομοφωνίας, την εθνικοποίηση της εξωτερικής πολιτικής από τις ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες αλλά και το τι να περιμένει από πλευράς πιέσεων τους επόμενους μήνες. Σίγουρα δεν θα είναι εύκολο, γι 'αυτό και χρειαζόμαστε συμμαχίες.

4. Είναι η πρώτη μεταμνημονιακή φορά που η χώρα μας κατάφερε να ασκήσει εξωτερική πολιτική χωρίς απειλές από τους δανειστές για «επιπτώσεις». Μάθαμε ότι τόσο η Γερμανίδα καγκελάριος όσο και ο Γάλλος πρόεδρος ξαφνιάστηκαν από τον συντονισμό των κινήσεων της κυβέρνησης. Είναι αμέτρητες οι φορές που η Ελλάδα, σε όλες τις κυβερνήσεις των τελευταίων 10 ετών, «πιέστηκε» να μη δράσει σε θέματα που την αφορούσαν, για να πάρει μια δόση του δανείου, για να λάβει χρηματοδότηση ή για να λάβει απομείωση του χρέους της. Οι σχέσεις μας συνεπώς με τους εταίρους πρέπει να αναπροσαρμοστούν ως ίσος προς ίσον.

Με βάση τη διάσκεψη του Βερολίνου, η Αθήνα μπορεί και πρέπει να συνεχίσει την πίεση μέσω της συμμετοχής της σε όλα τα συμβούλια της ΕΕ για όλα τα θέματα, να ζητήσει σαφώς τα πρακτικά της διάσκεψης του Βερολίνου και να κινηθεί με γνώμονα το δικαίωμα κάθε χώρας-μέλους να υπερασπιστεί τα κεκτημένα. Στη χειρότερη περίπτωση, υπάρχει και η απειλή του βέτο.