Διπλό παζάρι στην ΕΕ για δασμούς και προϋπολογισμό

Στο Κολέγιο των Επιτρόπων σήμερα (16/7), ένα από τα τελευταία πριν κατεβάσει ρολά η Κομισιόν για το καλοκαίρι, αναμένεται να συζητηθεί η στάση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ως προς τους δασμούς. Όχι μόνο προς την Ε.Ε. αλλά και προς όλες τις χώρες.

Ο τρόπος χειρισμού του σε όλα τα μεγάλα θέματα είναι ακόμα δυσνόητος, όμως με την πάροδο του χρόνου όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντιλαμβάνονται ότι ο Τραμπ «δεν μπλοφάρει και δεν παίζει τόσο όσο νομίζουμε».

Ανώτατος παράγοντας της Ε.Ε. που έλαβε μέρος στις διαπραγματεύσεις για τους εμπορικούς δασμούς μετέφερε στο Euro2day.gr το εξής: «Καθόμουν στο γραφείο ενός από τους πιο στενούς συμβούλους του Τραμπ και ανάμεσα στα ζητήματα και τις διαφορές που τέθηκαν, μου ανέφερε ότι έπρεπε να καταλάβω πώς λειτουργεί το μυαλό του Αμερικανού προέδρου».

«Δεν μπλοφάρει τόσο όσο νομίζετε. Μπορεί ένα φλέγον θέμα να το τραβήξει στα άκρα και μετά όταν αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να το πραγματοποιήσει, το εγκαταλείπει σε δευτερόλεπτα και μπορεί να περάσει στο άλλο άκρο.

Δεν τον ενδιαφέρει πώς θα φαίνεται αυτό πολιτικά. Δεν τον ενδιαφέρουν τόσο οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των χωρών. Όσο εύκολα λέει σε κάτι "ναι" τόσο εύκολα μπορεί να πει "όχι" αν τον βολεύει. Δεν ενδιαφέρεται για τη σημασιολογία (he does not care about the semantics)», είπε ο Αμερικανός διπλωμάτης.

Xθες, είδαμε την εντυπωσιακή στροφή που έκανε στο ουκρανικό, ανακοινώνοντας πως θα στείλει όπλα τελευταίας τεχνολογίας στο Κίεβο, ενώ διέρρευσε ότι ρώτησε τον Ουκρανό πρόεδρο «αν μπορεί να χτυπήσει τη Μόσχα»  (με τον ίδιο αργότερα να δηλώνει ότι δεν πρέπει να χτυπηθεί η ρωσική πρωτεύουσα).

Ήδη η Κομισιόν εγκατέλειψε τα σχέδια για την επιβολή φόρου στις ψηφιακές εταιρείες, κάτι που θεωρείται ως πρώτη μεγάλη νίκη του Τραμπ και των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών όπως η Apple και η Meta.

Για να καλύψει την «τρύπα», η Κομισιόν σήμερα αναμένεται να γνωστοποιήσει την πρότασή της προς τα κράτη-μέλη για επιβολή ετήσιου φόρου σε μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη και έχουν κύκλο εργασιών άνω των 50 εκατομμυρίων, μετά τον υπολογισμό επιδοτήσεων και φόρων -αυτό που η Ε.Ε. ορίζει ως «καθαρό κύκλο εργασιών».

Η δικαιολογία είναι ότι πρέπει να δημιουργηθούν νέες ανεξάρτητες πηγές χρηματοδότησης για τον κοινό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ξεπερνά το 1 τρισεκατομμύριο ευρώ για τα επόμενα 7 χρόνια. Η πρόταση για τη φορολόγηση των εταιρειών που έχει ήδη διαρρεύσει, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και δεν αναμένεται να περάσει ως έχει από τα κράτη-μέλη.

Όμως αυτή η πρόταση είναι ένα παράδειγμα για τη στροφή στον τρόπο αντιμετώπισης των πολιτικών του Ντόναλτ Τραμπ.

Οι δασμοί

Μέχρι αργά χθες το βράδυ ο επίτροπος Εμπορίου της Ε.Ε. Μάρος Σέφκοβιτς προσπαθούσε να αποσπάσει κάτι χειροπιαστό από τους Αμερικανούς συνομιλητές του για να παρουσιάσει σήμερα στο Κολέγιο των Επιτρόπων. Είχε ακόμα μια συνομιλία με τον εκπρόσωπο Εμπορίου των ΗΠΑ Τζέιμισον Γκριρ.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr, ο κ. Σέφκοβιτς δεν θα ενημερώσει το Κολέγιο μόνο για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων αλλά και για τη μεγάλη αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του Λευκού Οίκου και δη του Ντ. Τραμπ.

Ήδη μέσω των τηλεφωνικών συνομιλιών που είχε με την Κομισιόν αλλά και με ηγέτες της Ε.Ε. μετέφερε το συγκεκριμένο «κλίμα». Για αυτό τον λόγο, όπως μαθαίνουμε, άλλαξαν τόσο οι χώρες όσο και η Κομισιόν τον τρόπο επικοινωνίας με την Ουάσιγκτον. Χαμήλωσαν τη ρητορική των αντίμετρων και δήλωσαν ότι προτιμούν τον διάλογο. Ταυτόχρονα διέρρευσαν στον ευρωπαϊκό τύπο τι ακριβώς σκοπεύουν να κάνουν, εάν δεν βρεθεί λύση μέχρι την 1η Αυγούστου -διορία που έθεσε ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος.

Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. σε συνεργασία με την Κομισιόν σκοπεύουν να ανακοινώσουν αντίμετρα ύψους 72 δισ. ευρώ ως απάντηση στους δασμούς ύψους 30% που ανακοίνωσε ο Τραμπ. Το ποσό είναι μικρότερο από τις αρχικές ανακοινώσεις, ύψους 95 δισεκατομμυρίων ευρώ. 

Έρχεται και νέα παράταση;

Η πολυπλοκότητα της κατάστασης, καθώς Ε.Ε. και ΗΠΑ ξαναγνωρίζονται από την αρχή, ενδέχεται να φέρει και νέα παράταση, πλέον της 1ης Αυγούστου. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι είναι διατεθειμένος να διαπραγματευτεί με την Ευρώπη, όμως ο δείκτης της μη προβλεψιμότητας είναι υψηλός.

Σύμφωνα με τον διεθνή και αμερικανικό τύπο, υπάρχουν ακόμα σοβαρές διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών. Τα κύρια σημεία διένεξης αφορούν τα αυτοκίνητα, το ύψος των δασμών στα αγροτικά προϊόντα και στα ανταλλακτικά αεροπλάνων.

Εάν βρεθεί μια μέση λύση ίσως οδηγηθούμε σε μια προσωρινή εμπορική συμφωνία, ώστε να «περάσει» η 1η Αυγούστου και αμέσως μετά να εξειδικευτούν οι λεπτομέρειες. Σε αυτή τη λογική διαφωνεί κάθετα η Γερμανία, η οποία διεμήνυσε ότι θέλει μεν γρήγορη συμφωνία αλλά καθαρή, χωρίς αστερίσκους και ετεροχρονισμένες συνομιλίες.

Η Ε.Ε. φαίνεται να είναι διατεθειμένη να αποδεχτεί δασμούς στις εξαγωγές των ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων που δεν θα ξεπερνούν το 10%. Από την πλευρά τους, ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες προτείνουν να μειωθούν οι δασμοί στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα και ως αντάλλαγμα, οι εταιρείες αυτές θα δεσμευθούν να επενδύσουν στις θυγατρικές τους στις ΗΠΑ. Η εν λόγω πρόταση απορρίφθηκε από την Ε.Ε. και την Κομισιόν, υπό τον φόβο να μη μεταφερθούν τελικά στις ΗΠΑ οι περισσότερες δραστηριότητες.

Σενάρια υπάρχουν πολλά. Ακόμα και η «καλή» διάθεση της Ε.Ε. να προτείνει την εκ νέου αναβολή μιας σειράς αντιμέτρων που είχε υιοθετήσει σε απάντηση στους δασμούς που επέβαλε ο πρόεδρος Τραμπ στον ευρωπαϊκό χάλυβα και αλουμίνιο.

Όμως, όπως έχουμε γράψει, το τελικό «κείμενο» θα γραφτεί από τον ίδιο τον Τραμπ.

Μάχες της Κομισιόν και «εντός» Ε.Ε.

Το σημερινό Κολέγιο των Επιτρόπων δεν θα είναι εύκολο και για έναν ακόμα λόγο. Αναμένεται να συζητηθεί και να παρουσιαστεί το σχέδιο της Κομισιόν για τον επταετή προϋπολογισμό της Ε.Ε. που ξεπερνάει το 1 τρισ. ευρώ.

Για το υπέρογκο αυτό ποσό έχουν ήδη συμφωνήσει οι αρχηγοί κρατών, γιατί βρίσκεται στο πλαίσιο της νέας λογικής της Ευρώπης για «αυτάρκεια» και «αύξηση επενδύσεων εκ των έσω».

Η Κομισιόν διέρρευσε και πάλι τις προθέσεις της για να «πιάσει» αντιδράσεις. Σύμφωνα με το προσχέδιο που διέρρευσε η Επιτροπή, σπρώχνει πολλά δισεκατομμύρια στα νέα κράτη-μέλη που συνορεύουν με τη Ρωσία. Τα ποσά που θα μειωθούν για να γίνει η ανακατανομή αυτή αφορούν στη γεωργία, γεγονός που θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από μερίδα κρατών-μελών.

Η πιο ριζική μεταρρύθμιση που θέλει να κάνει η Κομισιόν περιλαμβάνει την ενοποίηση εκατοντάδων υπαρχόντων προγραμμάτων δαπανών -και συγκεκριμένα των 392 δισ. ευρώ για την περιφερειακή ανάπτυξη και των 387 δισ. ευρώ για τη γεωργία σε ένα ενιαίο σχέδιο για κάθε κράτος-μέλος.

Υπενθυμίζεται ότι τα επόμενα 7 έτη θα είναι αφιερωμένα στην Άμυνα και την Ανάπτυξη για την Ε.Ε. καθώς και για το Νούμερο 1 πρόβλημα -που εξελίσσεται σε εφιάλτη-, το μεταναστευτικό.

Ο «φάκελος» κάθε κράτους-μέλους θα υπολογίζεται βάσει ενός νέου, σύνθετου τύπου, που αναπροσαρμόζει σημαντικά τα κριτήρια κατανομής των πόρων, αλλάζει την κατανομή των λεγόμενων κονδυλίων συνοχής και καταργεί τον τρόπο ταξινόμησης των περιφερειών με βάση το επίπεδο ανάπτυξής τους.

Σίγουρα η πρόταση θα περάσει από πολλές διαβουλεύσεις για να τη δούμε στην τελική της μορφή. Αυτό όμως που μας ανέφεραν πηγές της Κομισιόν είναι ότι ο φάκελος της κάθε χώρας θα βοηθάει και στη διασταύρωση στοιχείων και δη των επενδύσεων που απορροφούν κοινοτικά κονδύλια και μπαίνουν σε διάφορα προγράμματα εθνικών και ευρωπαϊκών πακέτων στήριξης.

Με άλλα λόγια, θα γίνεται διασταύρωση εάν τα κονδύλια πήγαν εκεί που έπρεπε βάσει των προδιαγραφών και εάν οι επιχειρήσεις που έλαβαν χρήματα πληρούσαν τις προϋποθέσεις...