Κάζο στον Τραμπ ετοιμάζουν οι κεντρικοί τραπεζίτες

Οι κεντρικοί τραπεζίτες που συγκεντρώνονται στο Τζάκσον Χολ του Ουαϊόμινγκ αυτή την εβδομάδα για το ετήσιο συνέδριο της Fed, πέρα από την ανταλλαγή ερευνητικών εργασιών και την απόλαυση της θέας των βουνών, πρόκειται να υπερασπιστούν μαζικά τον Τζερόμ Πάουελ, μεταδίδει το Bloomberg.

Ο πρόεδρος της Fed δέχεται αδιάκοπες επιθέσεις από τον Ντόναλντ Τραμπ επειδή αρνείται να μειώσει τα επιτόκια. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει δεσμευτεί να αντικαταστήσει τον Πάουελ τον επόμενο χρόνο, όταν λήξει η θητεία του, με κάποιον πιο υπάκουο. Οι επιθέσεις έχουν ταράξει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής απ' όλο τον κόσμο, εγείροντας φόβους ότι η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών -που θεωρείται απαραίτητη για τον έλεγχο του πληθωρισμού- θα μπορούσε να υπονομευθεί.

Μεταξύ εκείνων που θα επισκεφθούν την οροσειρά Teton είναι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ και ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Αντριου Μπέιλι. Αναμένεται να εκφράσουν την ισχυρή τους υποστήριξη στον Πάουελ και να προειδοποιήσουν για τους κινδύνους που προκύπτουν όταν οι αιρετοί αξιωματούχοι ασκούν πίεση στους υπεύθυνους χάραξης νομισματικής πολιτικής - ειδικά εάν πολιτικοί ηγέτες σε πιο εύθραυστες οικονομίες πάρουν θάρρος από τον Τραμπ.

«Η ανεξαρτησία είναι μέρος του DNA των κεντρικών τραπεζών», δήλωσε στο Bloomberg ο πρόεδρος της Bundesbank Γιοακίμ Νάγκελ. «Θα ήταν παραπάνω από επιθυμητό αν αυτό αναγνωριζόταν παντού».

Για τους ομολόγους του Πάουελ, το συμπόσιο στις 21-23 Αυγούστου αποτελεί ακόμη μια ευκαιρία να φέρουν αυτό το μήνυμα στην πρώτη γραμμή της μάχης για την ανεξαρτησία, όπως έχουν κάνει και σε προηγούμενες συναντήσεις φέτος.

Στην ετήσια συνάντηση της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών στα τέλη Ιουνίου και στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Σίντρα στις αρχές Ιουλίου, «ο κόσμος των κεντρικών τραπεζιτών συσπειρώθηκε γύρω από τον Τζέι και τη Fed, υποστηρίζοντας δημόσια την ανεξαρτησία της Fed», δήλωσε ο Άνταμ Πόζεν, πρόεδρος του Ινστιτούτου Peterson για τη Διεθνή Οικονομία, ο οποίος παρευρέθηκε και στις δύο συναντήσεις.

«Τώρα, είναι η ευκαιρία να το κάνουν για το αμερικανικό κοινό», δήλωσε ο ίδιος, που έχει εκπονήσει διδακτορική διατριβή για την ιστορία της ανεξαρτησίας των κεντρικών τραπεζών.

Μέχρι πρόσφατα, τέτοια μηνύματα δεν θα ήταν απαραίτητα στις ακτές των ΗΠΑ.

Αφού η Fed απέτυχε να περιορίσει τον πληθωρισμό τη δεκαετία του 1970 - και μερικές φορές άκουσε τις εκκλήσεις των προέδρων για χαμηλότερα επιτόκια -, η κεντρική τράπεζα άρχισε να καθορίζει την πολιτική της με αποφασιστική ανεξαρτησία υπό τον πρόεδρο Πολ Φόλκερ. Αυτή η προσέγγιση, η οποία είχε ήδη εδραιωθεί σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες, στη συνέχεια εξαπλώθηκε και στις αναδυόμενες οικονομίες.

Ωστόσο, η συνεχής δημόσια πίεση του Τραμπ στον Πάουελ μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο αντιπροσωπεύει μια αιφνίδια, αν όχι άνευ προηγουμένου στροφή σε μια ανεπτυγμένη οικονομία.

Αυτό έχει επιφέρει συνέπειες στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Μαζί με μια χαοτική εκστρατεία για τους δασμούς και τις ανησυχίες για την επιδείνωση των δημοσιονομικών προοπτικών, οι επιθέσεις του Τραμπ στη Fed τροφοδότησαν συναλλαγές «πουλήστε αμερικανικά», με βουτιά του δολαρίου περισσότερο από 10% τους πρώτους έξι μήνες του έτους έναντι καλαθιού νομισμάτων ανεπτυγμένων αγορών, στη χειρότερη επίδοση πρώτου εξαμήνου από το 1973.

Προς το παρόν, η παγκόσμια διάχυση από το αδύναμο δολάριο ήταν σε μεγάλο βαθμό θετική. Τα ομόλογα και τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών έχουν ενισχυθεί, προσφέροντας ανάπαυλα από την προηγούμενη ανατίμηση του δολαρίου. Το ασθενέστερο δολάριο έχει επίσης επιτρέψει σε ορισμένες κεντρικές τράπεζες να χαλαρώσουν την νομισματική τους πολιτική χωρίς φόβο να υπονομεύσουν τα νομίσματά τους.

Μικρές ήταν οι επιπτώσεις από την πτώση του δολαρίου και στο εσωτερικό. Οι αμερικανικές μετοχές βρίσκονται κοντά σε ιστορικά υψηλά και προς το παρόν υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός γίνεται σοβαρό πρόβλημα. Αλλά η συνεχής κριτική του Τραμπ προς τον Πάουελ θα μπορούσε να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στη νομισματική πολιτική.

Αυτό είναι ένα φαινόμενο που έχει εκδηλωθεί σε χώρες όπως η Τουρκία, η Βραζιλία και η Κολομβία, καθώς λαϊκιστές πολιτικοί αμφισβήτησαν την πρακτική της ανεξάρτητης κεντρικής τράπεζας. Μια έκθεση της ΕΚΤ διαπίστωσε ότι, μεταξύ 2018 και 2020, η de facto ανεξαρτησία επιδεινώθηκε για σχεδόν τις μισές κεντρικές τράπεζες σε οικονομίες που αντιπροσωπεύουν το 75% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.

Δικαστική προστασία

Στις ΗΠΑ, το Ανώτατο Δικαστήριο έχει προστατεύσει τους αξιωματούχους της Fed από την άμεση απομάκρυνση από τον πρόεδρο χωρίς αιτία, γεγονός που έχει αποδυναμώσει τις απειλές Τραμπ να απολύσει τον Πάουελ. Ωστόσο, ο πρόεδρος είναι σε θέση να βάλει τη σφραγίδα του στην κεντρική τράπεζα διορίζοντας νέα άτομα σε κενές θέσεις.

Προ ημερών, ο Τραμπ δήλωσε ότι θα διορίσει τον αξιωματούχο του Λευκού Οίκου Στίβεν Μίραν σε κενή θέση στο διοικητικό συμβούλιο της Fed. Με τη θητεία του Πάουελ ως προέδρου να λήγει τον Μάιο, θα είναι σε θέση να καλύψει και αυτή την κρίσιμη θέση.

Οι περισσότεροι από τους υποψηφίους που εξετάζει η κυβέρνηση για την κορυφαία θέση έχουν δηλώσει ότι η Fed θα πρέπει να μειώσει τα επιτόκια. Ωστόσο, ο Πάουελ και οι συνάδελφοί του αξιωματούχοι έχουν διατηρήσει μέχρι στιγμής φέτος αμετάβλητο το βασικό τους επιτόκιο.

Οι επενδυτές αναμένουν ότι η Fed θα αντιδράσει στα πρόσφατα αδύναμα στοιχεία για την αγορά εργασίας, μειώνοντας τελικά τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, δεδομένων των επίμονων ανησυχιών για τον πληθωρισμό, ο Πάουελ μπορεί να διστάσει να ανακοινώσει μείωση στην αναμενόμενη τοποθέτησή του την Παρασκευή.

Επευφημίες

Τον Απρίλιο, υπερασπίστηκε με πάθος την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας όταν απευθύνθηκε στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους υπουργούς Οικονομικών κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, προκαλώντας χειροκροτήματα από το κοινό και εξίσου έντονα σχόλια από τους συναδέλφους του, λένε άτομα που παρευρέθηκαν στη συνάντηση.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ επαίνεσε τον Πάουελ στη Σίντρα της Πορτογαλίας, λέγοντας ότι αντιπροσωπεύει «το πρότυπο ενός θαρραλέου κεντρικού τραπεζίτη». Έλαβε θερμά χειροκροτήματα κατά τη διάρκεια συζήτησης με συναδέλφους του όταν απέρριψε την πολιτική πίεση και ενίσχυσε τη δέσμευση της τράπεζας για σταθερότητα των τιμών και πλήρη απασχόληση.

Παρόμοια υποδοχή περιμένει τον Πάουελ στο Τζάκσον Χολ. Το επίσημο θέμα του συμποσίου είναι «Αγορές εργασίας σε μετάβαση: Δημογραφικά στοιχεία, παραγωγικότητα και μακροοικονομική πολιτική». Αλλά η σημασία της μη κομματικής νομισματικής πολιτικής μάλλον θα κυριαρχήσει.