H ολοκλήρωση ενός κυβερνητικού κύκλου και το επικείμενο άνοιγμα ενός νέου αποτελούν ένα σημείο καμπής. Ειδικά, μάλιστα, στον τομέα της ψηφιακής πολιτικής, όπου από την πρώτη στιγμή είχαμε περιγράψει τη στρατηγική και τη στοχοθεσία μας σε ορίζοντα δύο τετραετιών, βρισκόμαστε σε ένα σημείο όπου καλούμαστε να επανεξετάσουμε τόσο το πεδίο όσο και τον ορίζοντα. Δηλαδή να δούμε πού βρισκόμασταν, πού έχουμε φτάσει και πώς διαμορφώνονται οι εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο, ώστε να γίνουμε ακόμα πιο ανταγωνιστικοί.
Το 2018, το ελληνικό κράτος παρείχε περίπου 500 ψηφιακές υπηρεσίες, οι οποίες παρήγαγαν σε ετήσια βάση 8,8 εκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές -ουσιαστικά, κατά μέσο όρο, μία συναλλαγή ανά ενήλικο πολίτη.
Το 2022, η Ελλάδα ξεπέρασε τις 1.500 ψηφιακές υπηρεσίες του Δημοσίου και ταυτόχρονα οι ψηφιακές συναλλαγές κατέγραψαν εκθετική πρόοδο, ξεπερνώντας τα 772 εκατομμύρια. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι ο τριπλασιασμός των υπηρεσιών οδήγησε σε σχεδόν εκατονταπλασιασμό της χρήσης τους.
Και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο σε τρεις παραμέτρους: Πρώτον, στην ψηφιοποίηση των πιο συχνών αλληλεπιδράσεων με το κράτος (εξουσιοδότηση, υπεύθυνη δήλωση, πιστοποιητικά, ληξιαρχικές πράξεις).
Δεύτερον, στη συγκέντρωση όλων των υπηρεσιών σε ένα σημείο, το gov.gr.
Και τρίτον, στην ετοιμότητα που έδειξαν οι πολίτες να αξιοποιήσουν αυτές τις υπηρεσίες, να τις εντάξουν στην καθημερινότητά τους.
Αν, όμως, έπρεπε να δείξουμε με μόνο έναν αριθμό το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, ο αριθμός αυτός είναι οι μοναδικοί χρήστες που έχουν χρησιμοποιήσει το gov.gr. Και ο αριθμός αυτός λέει ότι από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι σήμερα, πάνω από 8.100.000 πολίτες -δηλαδή σχεδόν το σύνολο του ενήλικου πληθυσμού της χώρας- έχουν εξυπηρετηθεί έστω και μία φορά ψηφιακά από το gov.gr για να εκδώσουν ένα έγγραφο ή για να υποβάλουν μια δήλωση.
Η πρόοδος, λοιπόν, που έχει καταγραφεί την τετραετία 2019-2023 είναι μετρήσιμη και σημαντική. Κυρίως, όμως, αποτελεί κεκτημένο της χώρας και όλων των πολιτών, αλλά και βάση πάνω στην οποία πρέπει να συνεχίσουμε να υλοποιούμε την ψηφιακή μας στρατηγική, με την ίδια μεθοδικότητα, εξίσου καινοτόμα και με ακόμα μεγαλύτερη ένταση.
Στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού, τα μεγάλα ζητήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν όλες οι χώρες είναι αφενός η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας που φέρνει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, αφετέρου η αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Ουσιαστικά, λοιπόν, το στοίχημα όλων είναι πώς θα εξασφαλίσουμε ότι η ψηφιακή μετάβαση θα πραγματοποιηθεί με επιτυχία, με ταχύτητα και χωρίς να αφήσουμε κανέναν πίσω.
Η εκτίμηση που κυριαρχεί διεθνώς είναι ότι όλες οι νέες τεχνολογίες θα επιδράσουν καταλυτικά στα οικονομικά μοντέλα όλων των κρατών, επιταχύνοντας αλλαγές στην καθημερινότητα και την εργασία μας.
Παράλληλα, καθώς το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, εντείνεται η ανάγκη όλοι οι πολίτες να μπορούν να ανταποκρίνονται στις εξελίξεις. Σε αυτή την κατεύθυνση, οι όροι-κλειδιά σε παγκόσμιο επίπεδο είναι το upskilling και το reskilling -η αναβάθμιση και η απόκτηση νέων δεξιοτήτων αντίστοιχα.
Σχεδιάζουμε μακροπρόθεσμα απαντώντας σε πολλά επίπεδα. Αρχικά, φροντίζουμε να κατευθύνουμε τις αλλαγές αυτές προς το συμφέρον του πολίτη, θεσμοθετώντας έγκαιρα παρεμβάσεις τόσο στις σελίδες του νόμου όσο και στις οθόνες του κώδικα. Μια πρώτη τέτοια παρέμβαση ήταν ο νόμος για τις αναδυόμενες τεχνολογίες, ο οποίος σύντομα θα εμπλουτιστεί τόσο με εθνικές όσο και με ενωσιακές πολιτικές.
Επιπλέον, αξιοποιώντας και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, εφοδιάζουμε στοχευμένα κάθε κοινωνική ομάδα με τις δεξιότητες εκείνες που θα βελτιώσουν την καθημερινότητά τους. Δίνοντας, έτσι, τα αναγκαία εργαλεία και σε εκείνους που σήμερα δεν τα έχουν, δημιουργούμε τη δυνατότητα σε όλο και περισσότερους συμπολίτες μας να είναι αυτόνομοι και παραγωγικοί.
Και, τέλος, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στη διαρκή επανεκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού μας, με στόχο τόσο το κράτος όσο και η οικονομία να μπορούν να κινούνται στις μέγιστες δυνατές τεχνολογικές ταχύτητες. Δηλαδή δίνουμε σε ανθρώπους που έχουν τόσο τη θεωρητική όσο και την πρακτική κατάρτιση, τη δυνατότητα να μπορούν διαρκώς να επικαιροποιούν και να διευρύνουν τις γνώσεις τους, παράγοντας έτσι προστιθέμενη αξία στη λειτουργία του φορέα ή της επιχείρησης στην οποία απασχολούνται.
Μέσα στην προηγούμενη τετραετία, πετύχαμε πολλά, τόσο σε ό,τι αφορά στο κλείσιμο εκκρεμοτήτων από το παρελθόν όσο και σε ό,τι έχει να κάνει με νέες προκλήσεις -με μεγαλύτερη την πανδημία. Στις προκλήσεις αυτές, όλοι μαζί, η χώρα και οι πολίτες, αποδείξαμε τις πραγματικές μας δυνατότητες. Και είναι στο χέρι μας να συνεχίσουμε έτσι και ακόμα καλύτερα, ώστε σε αυτή την κρίσιμη τεχνολογικά καμπή να υλοποιήσουμε το ψηφιακό άλμα, φέρνοντας τη χώρα και την καθημερινότητά μας εκεί που πραγματικά μας αξίζει.
Στο θέμα του ψηφιακού μετασχηματισμού, τα μεγάλα ζητήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν όλες οι χώρες είναι, αφενός, η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και αφετέρου, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Ουσιαστικά, το στοίχημα είναι πώς θα εξασφαλίσουμε ότι η ψηφιακή μετάβαση θα πραγματοποιηθεί με επιτυχία, με ταχύτητα και χωρίς να αφήσουμε κανέναν πίσω.
*Ο Κυριάκος Πιερρακάκης είναι Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης