Ακτοπλοΐα και πελατειακό κράτος

Ο κόσμος  που πήρε πλοίο για να πάει διακοπές σε κάποιο νησί ή έκλεισε εισιτήρια για τον ίδιο σκοπό γνωρίζει εδώ και καιρό ότι οι τιμές είναι πολύ αυξημένες παρά τη μεγάλη μείωση της τιμής του πετρελαίου σε σχέση με το 2022. Η κυβέρνηση όφειλε να το γνωρίζει και να ενδιαφερθεί πολύ νωρίτερα αλλά δεν το έκανε. Κακεντρεχείς ισχυρίζονται ότι δεν ήθελε να ανοίξει μέτωπα προεκλογικά.

Ακόμη και τώρα, οι αρμόδιοι επικεντρώνονται στα ακτοπλοϊκά δρομολόγια από τα μεγάλα λιμάνια π.χ. Πειραιάς, Ραφήνα κ.λπ. ενώ σφυρίζουν αδιάφορα για τις τιμές που ισχύουν για να μεταβεί κάποιος από το ένα νησί στο άλλο. Προφανώς, δεν θέλουν να πάνε κόντρα στα τοπικά συμφέροντα. Ούτε είναι τυχαίο ότι η λειτουργία των υδατοδρομίων σε αρκετά νησιά, ώστε να υπάρχει αρκετό πτητικό έργο για τα υδροπλάνα,  καρκινοβατεί λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων. Προφανώς, ούτε οι αεροπορικές εταιρείες ούτε οι ακτοπλοϊκές εταιρείες το βλέπουν με καλό μάτι, γιατί αποκτούν νέο ανταγωνιστή. Όμως, για τον Έλληνα και ξένο τουρίστα θα ήταν μια ακόμη λύση.

Όλα αυτά που περιγράφουμε δεν είναι άσχετα με τη δομή και λειτουργία του ελληνικού κράτους από την ίδρυσή του. Είναι το πελατειακό κράτος, όπως αποκαλείται. Πριν από λίγο καιρό, παράγοντας του ναυτιλιακού χώρου μάς είχε πει σχετικά: «Κοίταξε τη διαφορά της  ελληνικής ποντοπόρου ναυτιλίας από την ακτοπλοΐα».

Ο ίδιος έφερε στη μνήμη του δυο παλιές  ιστορίες. Κάπου προς τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ένας  Ελληνοαμερικανός αγόρασε ένα σύγχρονο πλοίο τύπου καταμαράν και προσπάθησε να πάρει άδεια για να το βάλει στη γραμμή από Ραφήνα προς Τήνο. Μύκονο κ.λπ. Όμως, συνάντησε την έντονη αντίδραση των ακτοπλόων της εποχής. Το αποτέλεσμα; Ο άνθρωπος έχασε πολλά λεφτά, γιατί το κράτος δεν του έδωσε άδεια για το σύγχρονο πλοίο. Προφανώς, οι ανταγωνιστές του είχαν ισχυρές διασυνδέσεις με το τότε κόμμα εξουσίας και τοπικούς παράγοντες.

Όμως, η Ελλάδα είναι η χώρα με τα περισσότερα νησιά, μετά την Ινδονησία, αν θυμόμαστε καλά. Στο μέτρο που ο τουρισμός αυξάνεται, οι ανάγκες μεταφοράς ανθρώπων και αγαθών στα νησιά θα αυξάνεται. Επομένως, στρατηγικά, η επένδυση στην ελληνική ακτοπλοΐα βγάζει νόημα. Ο Ιταλός επιχειρηματίας Γκριμάλντι το αντιλήφθηκε εγκαίρως. Κάπου στις αρχές του 21ου αιώνα, πιθανόν το 2002, συγκάλεσε τη γενική συνέλευση των μετόχων της εταιρείας του στο ξενοδοχείο Μεγ. Βρετανία (!). Ένας δημοσιογράφος του ναυτιλιακού ρεπορτάζ σηκώθηκε τότε και του έκανε μια εύλογη ερώτηση. «Γιατί συγκαλέσατε τη γενική συνέλευση των μετόχων σας στην Αθήνα; Μήπως ενδιαφέρεστε να μπείτε στην ελληνική ακτοπλοΐα, εξαγοράζοντας κάποια εταιρεία;». «Ο Γκριμάλντι, ο οποίος δεν περίμενε την ερώτηση, απάντησε αρνητικά αλλά είχε κοκκινίσει», μας ανέφερε χθες ο δημοσιογράφος. Μερικά χρόνια αργότερα, ο Γκριμάλντι θα εξαγόραζε ελληνικές εταιρείες που βρίσκονταν σε δύσκολη θέση όπως η Minoan Lines και συνεχίζει. Ο Ναπολιτάνος επιχειρηματίας κέρδισε ήδη τους διαγωνισμούς για τα λιμάνια της Ηγουμενίτσας και του Ηρακλείου.        

Αντί λοιπόν να επιτρέψουν τον ανταγωνισμό στην ακτοπλοΐα, όσοι υπηρέτησαν και υπηρετούν το ελληνικό πελατειακό σύστημα, ηθελημένα ή άθελά τους, οδήγησαν ένα δυναμικό κλάδο στη σημερινή κατάσταση, μ' έναν πανέξυπνο Ιταλό σε θέση οδηγού. Κάτι που δεν θα μπορούσε ποτέ να συμβεί στην ποντοπόρο ναυτιλία, όπου υπάρχει διεθνής ανταγωνισμός.