Να μην επαναλάβουμε το ίδιο λάθος

Οι πιστοί αναγνώστες της στήλης δεν θα πρέπει να εξεπλάγησαν από την πρώτη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ που θέλει το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού της Γενικής Κυβέρνησης να διαμορφώθηκε στο 1,9% του ΑΕΠ ή 4 δισ. ευρώ το 2023.

Από το περασμένο φθινόπωρο, όταν γίναμε κοινωνοί μιας πολύ πιο ρόδινης εικόνας των δημόσιων οικονομικών της χώρας σε σχέση με εκείνη που έβγαινε προς τα έξω, φροντίσαμε να το επισημάνουμε. Μάλιστα, περιοδικά, αναπροσαρμόζαμε ανοδικά τα νούμερα για το πρωτογενές πλεόνασμα, για να φθάσει και ξεπεράσει τα 4 δισ. ευρώ, με βάση τις πληροφορίες που είχαμε.

Σε πρόσφατα άρθρο είχαμε αναφέρει ότι η υπεραπόδοση του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου για 1,1% του ΑΕΠ το 2023 θα αντισταθμίσει τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις από τον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης 2%.

Όμως, το 2023 είναι παλιά, ξινά σταφύλια, αν και η δημοσιονομική αφετηρία για τη φετινή χρονιά είναι σημαντική. Εκείνο που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι τι θα γίνει φέτος. Αν και βρισκόμαστε στον Απρίλη, άτομα που έχουν εικόνα εμφανίζονται αισιόδοξα ότι η χώρα μπορεί να ξεπεράσει εύκολα τον στόχο του προϋπολογισμού για πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ.

Φυσικά, υπάρχουν πάντοτε κάποιοι αστάθμητοι παράγοντες. Τυχόν έκτακτες επιπλέον δαπάνες που συνδέονται με φυσικές καταστροφές. Η απόδοση των μέτρων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι ένας άλλος τέτοιος παράγοντας. Από τότε που το ηλεκτρονικό χρήμα μπήκε για τα καλά στη ζωή μας, πάει καλά.

Η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές και η υποχρεωτική εισαγωγή των POS σε επαγγέλματα και κλάδους που ήταν εκτός θα μπορούσε να συνεισφέρει ακόμη περισσότερα. Μερικοί μιλάνε για 2 δισ. ευρώ και πλέον ετησίως μέχρι το τέλος του 2026.

Ένας άλλος αστάθμητος παράγοντας είναι η επίτευξη των οροσήμων που συνδέονται με το Ταμείο Ανάκαμψης για την απορρόφηση των κοινοτικών επιχορηγήσεων (grants). Αν και υπάρχει σχέδιο Β σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά, τα δημοσιονομικά περιθώρια θα στενέψουν, γιατί μιλάμε για ένα ποσό της τάξης του 1 δισ. ευρώ.

Σε γενικές γραμμές, οι πρώτες εκτιμήσεις θέλουν το πρωτογενές πλεόνασμα να ξεπερνά τον φετινό στόχο κατά έναν ικανοποιητικό βαθμό στο τέλος του 2024. Σ’ αυτή την περίπτωση, η κυβέρνηση θα κληθεί να αποφασίσει τι θα κάνει εν μέσω πιέσεων από υπουργούς και βουλευτές της, τα κόμματα της αντιπολίτευσης και φυσικά τις κοινωνικές ομάδες. Φυσικά, είναι νωρίς ακόμη, όμως αυτή είναι η εικόνα τώρα.

Σ’ αυτή την περίπτωση, η κυβέρνηση και ο κ. Χατζηδάκης ειδικότερα θα κληθούν να αποφασίσουν τι θα κάνουν. Θα χρησιμοποιήσουν το αποκαλούμενο υπερπλεόνασμα για επιδόματα, pass κ.λπ. ή για ταχύτερη μείωση του δημόσιου χρέους όπως είπε ο ΥΠΕΘΟ;

Αν ήταν να στοιχηματίσουμε, θα επιλέγαμε εκείνο που δίνει ένα μίγμα διάθεσης κονδυλίων για κοινωνικές παροχές από τη μια πλευρά και μείωσης του χρέους, από την άλλη. Τα περισσότερα θα πάνε για κοινωνικές παροχές κ.λπ. 

Τουλάχιστον, ας φροντίσουν να μην επαναλάβουν το ίδιο λάθος που έγινε στο παρελθόν, με αποτέλεσμα οι παροχές να καταλήξουν να αυγατίσουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς επιχειρήσεων και ιδιωτών που δεν είχαν ανάγκες ή τουλάχιστον τόσο μεγάλες ανάγκες.