Ευρώπη, μαύρος χρυσός και γκρίζες ζώνες

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Εάν το βασικό διακύβευμα στο ουκρανικό ζήτημα είναι η επικράτηση της νομιμότητας και του σεβασμού της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας των κρατών, τότε η ΕΕ έχει αποδείξει, μέσω των πέντε πακέτων κυρώσεων που έχει ήδη επιβάλει κατά της Ρωσίας, ότι βρίσκεται στη σωστή πλευρά της Ιστορίας.

Αυτό που δεν κατόρθωσε να υπερβεί, ωστόσο, είναι οι ενδογενείς αδυναμίες της στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και βεβαίως η επίδειξη ενιαίας στάσης αναφορικά με τον επιμερισμό του κόστους αυτής της προσπάθειας. Κάτι το οποίο ήδη αναδεικνύεται μέσω του έκτου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται το πετρέλαιο. 

Ακόμη κι αν η φιλτάτη πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εμφανίζεται ως κατήγορος του Πούτιν και ηγέτιδα μίας Ευρώπης εν καιρώ πολέμου (όπως την θέλει το Politico), η ίδια η ΕΕ αφενός αδυνατεί να καταλήξει σε τρόπους απάλυνσης του βάρους των αυξημένων ενεργειακών τιμών που καλούνται να επωμιστούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αφετέρου είναι «καταδικασμένη», τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον, να επαφίεται στο ρωσικό πετρέλαιο για την κάλυψη των αναγκών της, ακόμη κι αν το προμηθεύεται δια της πλαγίας οδού όπως διατείνεται η Μόσχα.

Έτσι λοιπόν, τα κράτη-μέλη της είναι αναγκασμένα να προστρέξουν είτε σε ίδιες δυνάμεις για τη δημιουργία μίας ομπρέλας προστασίας των καταναλωτών από τις υψηλές ενεργειακές τιμές, γεγονός βαρύνουσας σημασίας για κράτη με ζητήματα χρέους όπως η Ελλάδα, είτε να απειλούν με βέτο τις αποφάσεις της ΕΕ όπως η Ουγγαρία, καθώς αντιμετωπίζουν οξύ ζήτημα ενεργειακής επάρκειας.  

Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, τα περί συλλογικής ή ενιαίας αντίδρασης εκ μέρους των κρατών-μελών της ΕΕ κινδυνεύουν με εκσφενδονισμό από το παράθυρο. Εμπόδιο, δε, ως προς την επίτευξη ενιαίας λύσης δεν είναι βεβαίως το γεγονός ότι το κάθε κράτος-μέλος έχει τις δικές του οδούς για την κάλυψη των ενεργειακών του αναγκών αλλά ότι η ίδια η ΕΕ δεν έχει φροντίσει να αναπτύξει μία ενιαία ενεργειακή πολιτική, η οποία να εγγυάται την ανεξαρτησία της, υπό οποιεσδήποτε περιστάσεις.

Η ενιαία ενεργειακή πολιτική, ακριβώς κατά το πρότυπο της ενιαίας εξωτερικής ή αμυντικής πολιτικής, αποτελούν έννοιες με τις οποίες η Ευρώπη αδυνατεί να καταπιαστεί και ως αποτέλεσμα βρίσκεται, πλέον, συνεχώς, στο έλεος της «προστάτιδας» Αμερικής και της «προμηθεύτριας» Ρωσίας. Έτσι, όμως, για ποια ανεξαρτησία μπορούμε να κάνουμε λόγο; Για ποια προσπάθεια απόδοσης ευθυνών στους σφαγείς των Ουκρανών ή αποκατάστασης της διεθνούς νομιμότητας;

Διότι, ας μην τρέφουμε αυταπάτες, φίλτατοι. Υπό το φως των πολυποίκιλων εξαρτήσεών της, η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε ουσιαστικό ρόλο μπορεί να ασκεί στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα ούτε καν να ανταποκρίνεται στις ανάγκες διατήρησης της οικονομίας της σε κίνηση. Βρίσκεται, απλά, στο έλεος των πραγματικά «μεγάλων».

Έτσι, λοιπόν, όταν η φιλτάτη Ούρσουλα προσδοκά να είναι το πρόσωπο που ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα αναζητά όταν επιθυμεί να επικοινωνήσει με «κάποιον στην εξουσία» στην Ευρώπη (όπως διερωτάτο προ πολλών ετών ο Χ. Κίσινγκερ), θα πρέπει να διαθέτει την απόλυτη στήριξη ολόκληρου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Διότι, ακόμη κι αν σηκώσει το τηλέφωνο, το να λέει συνέχεια «ναι» δεν είναι λύση…