Η γεωστρατηγική παράμετρος του ντιλ στην ενέργεια

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Επί δεκαετίες η αμερικανική εξωτερική πολιτική περιστρέφεται πέριξ του δόγματος περί “vital national interest” ή, σε ελεύθερη μετάφραση, του “μείζονος εθνικού συμφέροντος”. Ενός δόγματος το οποίο όποτε «μετρήθηκε» στην πράξη οδήγησε τις ΗΠΑ στην εγκατάλειψη της διπλωματίας και στην καταφυγή σε περισσότερο δραστικές μεθόδους αντιμετώπισης καταστάσεων.

Μολονότι διανύουμε την Β’ εποχή Τραμπ, αυτό το δόγμα, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν έχει αλλοιωθεί. Με όσα έγιναν, δε, χθες στην Αθήνα, η Ελλάδα αναδείχθηκε κατά τρόπο εμφατικότερο ως καίριος, αν όχι αναπόσπαστος, κρίκος αυτού του δόγματος.

Οι επισημάνσεις του Αμερικανού υπουργού Ενέργειας Chris Wright καθώς και του υπουργού Εσωτερικών των ΗΠΑ και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας Doug Burgum, στο πλαίσιο της ενεργειακής διεθνικής συνδιάσκεψης P-TEC που πραγματοποιείται από χθες στην Αθήνα, στέκουν προς επίρρωση αυτού του γεγονότος.

«Έχουμε αυτή τη στιγμή μια τεράστια ευκαιρία να αντικαταστήσουμε όλο το ρωσικό αέριο -κάθε τελευταία μοριακή μονάδα- στη δυτική Ευρώπη», δήλωσε ο κ. Wright, τονίζοντας ότι «κάθε μονάδα που η Ρωσία δεν πουλάει στην Ευρώπη… παραμένει στο υπέδαφος, δεν πηγαίνει στην τσέπη της πολεμικής μηχανής της Ρωσίας».

Η οδός για την εξασφάλιση αυτού του στόχου, δηλαδή του εξοστρακισμού των ρωσικών υδρογονανθράκων από την Ευρώπη, διέρχεται διαμέσου της Ελλάδος, κατά διττό τρόπο. Αφενός, διαμέσου του λεγόμενου «Κάθετου διαδρόμου», αφετέρου με την ανάδειξη της χώρας μας σε ενεργειακό εταίρο των ΗΠΑ, τόσο μέσω του σχήματος που ανακοινώθηκε χθες για την έρευνα και εξόρυξη πιθανών κοιτασμάτων στο «μπλοκ 2» του ΒΔ Ιονίου με τη συμμετοχή της Exxon Mobil, όσο και εκείνων νοτίως της Κρήτης, μέσω της Chevron.

Η διττή αυτή «εμπλοκή» της Ελλάδος, ευλόγως, θα καταστεί ακόμη ισχυρότερη σε περίπτωση που οι έρευνες υδρογονανθράκων καταλήξουν σε εξορύξεις και εκμετάλλευση, καθιστώντας τη χώρα μας παραγωγό και δυνητικά εξαγωγέα υδρογονανθράκων. Μία ακόμη παράμετρος, δε, αυτής της εξίσωσης αφορά και στη δυνητική αξιοποίηση υφιστάμενων αγωγών φυσικού αερίου ή και τη δημιουργία νέων για την τροφοδότηση τόσο της άμεσης βόρειας γειτονιάς μας όσο και της Δυτ. Ευρώπης με αέριο. Προφανώς, όμως, ακόμη απέχουμε σημαντικά από αυτό το ενδεχόμενο.

Τούτων όλων δοθέντων, όμως, αν και η γείτονα Τουρκία δεν επηρεάζεται αμέσως από τις εξελίξεις στη χώρα μας, δεν δύναται να αγνοήσει δύο τινά. Πρώτον, το αυξημένο άμεσο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την εξασφάλιση σταθερότητας στην περιοχή και την ομαλή προώθηση των σχεδίων τους για την υποκατάσταση των ενεργειακών πηγών της ΕΕ και δεύτερον, την αύξηση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη χώρα μας και την ευρύτερη περιοχή, στο πλαίσιο διασφάλισης αυτής της σταθερότητας.

Ας μην τρέφουμε αυταπάτες. Δεν οδηγούμαστε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών. Αυτό που όντως συμβαίνει, όμως, είναι ότι πλέον η Τουρκία θα είναι υποχρεωμένη να προσμετρήσει και την αμερικανική παράμετρο, οσάκις κάνει τους υπολογισμούς της και τους όποιους σχεδιασμούς της έναντι της Ελλάδος.

Σαφώς, δε, η έναρξη εκμετάλλευσης πιθανών κοιτασμάτων θα δημιουργήσει και νέες ισορροπίες στην περιοχή, της πρωτοβουλίας 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) συμπεριλαμβανομένης.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, προφανώς, οι τελευταίες εξελίξεις περί τα ενεργειακά συνιστούν ψήφο εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας, όπως αρέσκεται να επαναλαμβάνει εσχάτως η κυβέρνηση αλλά και επανοριοθέτησης των ισορροπιών στην ευρύτερη περιοχή.