Μαθήματα πολέμου από την Ουκρανία για τον εξοπλισμό της Ευρώπης

«Αν η Ευρώπη θέλει να αποφύγει τον πόλεμο, η Ευρώπη θα πρέπει να προετοιμαστεί για πόλεμο» δήλωσε τον Μάρτιο η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν επιτέλους ασχοληθεί με την ανάγκη να ξοδέψουν μεγάλα ποσά για επανεξοπλισμό, και άρχισαν να κινητοποιούν τη χρηματοδότηση. Τώρα πρέπει να ξοδέψουν τα χρήματα σοφά. Πρέπει να αποφύγουν την παγίδα να προετοιμαστούν για να πολεμήσουν τον τελευταίο πόλεμο, και αν’ αυτού να κάνουν άλμα μπροστά και να αναπτύξουν τις τεχνολογίες που απαιτούνται για να πολεμήσουν -ή να αποτρέψουν- τον επόμενο.

Την τελευταία φορά που ευρωπαϊκές κυβερνήσεις χρειάστηκε να σκεφτούν σοβαρά τη σύρραξη ήταν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Ο κίνδυνος είναι να ενεργοποιηθούν παλαιά ένστικτα: οι σκέψεις να είναι σε όρους αριθμών οπλικών συστημάτων όπως τεθωρακισμένα οχήματα και πυροβολικό, μαχητικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δείξει πως η εποχή των τανκς και του πυροβολικού δεν έχει παρέλθει. Αλλά αυτή η σύρραξη έχει επίσης γίνει εργαστήριο για καινοτόμες τεχνολογίες, και για το πώς μπορούν να ενισχύσουν και να ξεπεράσουν τα πιο παραδοσιακά όπλα.

Πάνω απ’ όλα ο πρώτος «πόλεμος των drone» έχει δείξει πως οι βασικές ικανότητες του μέλλοντος είναι τα μη επανδρωμένα οπλικά συστήματα, ο ηλεκτρονικός πόλεμος και η στρατιωτική τεχνητή νοημοσύνη.

Τα drones -στον αέρα, στο έδαφος και υποβρύχια- είναι τώρα τα πιο αποτελεσματικά όπλα. Το Royal United Services Institute, ένα βρετανικό think tank, εκτιμά πως ευθύνονται για περίπου τα δυο τρίτα των κατεστραμμένων ρωσικών συστημάτων στην Ουκρανία.

Έδωσαν τη δυνατότητα στις δυνάμεις του Κιέβου, που είναι σε τεράστιο βαθμό υποδεέστερες των ρωσικών, να αντισταθούν σε μια ολοκληρωτική εισβολή για περισσότερο από τρία χρόνια και να εξαπολύσουν αποτελεσματικές επιθέσεις κατά του αντιπάλου τους. Φθηνά drones που κοστίζουν 300 δολάρια μπορούν να εξουδετερώσουν τανκ πολλών εκατομμυρίων δολαρίων· ναυτικά drones έχον εκδιώξει τον ρωσικό στόλο από μεγάλο μέρος της Μαύρης Θάλασσας. Αν χρησιμοποιηθούν επιδέξια και σε κλίμακα, μπορούν να δώσουν στις αμυντικές δυνάμεις ένα ασύμμετρο πλεονέκτημα. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για επιτήρηση και υλικοτεχνική υποστήριξη.

Αυτό περιέχει μαθήματα για τις προμήθειες. Οι δυτικοί στρατοί πρέπει να στραφούν προς πιο αμυντικές δαπάνες, από το παραδοσιακό hardware σε drones και software, και από τους καθιερωμένους «εκλεκτούς» -όπως οι Lockheed Martin, Boeing, Thales και Rheinmetall- σε πιο ευέλικτες start-ups όπως οι Anduril και Helsing. Αλλά οι Ουκρανοί, και οι Ρώσοι, έχουν αποδειχθεί ικανοί στην κατασκευή ακόμα φθηνότερων drones, και στην πιο γρήγορη προσαρμογή τους, απ’ ότι οι δυτικές start ups.

Άρα, παίρνοντας το μάθημα από την Ουκρανία, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να οικοδομήσουν ένα ευέλικτο οικοσύστημα αμυντικής καινοτομίας, που περιλαμβάνει εύρεση τρόπων για να προσαρμόσουν φθηνότερες καταναλωτικές τεχνολογίες και software.

Οι στρατιωτικές προμήθειες συχνά ακολουθούσαν ένα top-down μοντέλο στρατών και κυβερνήσεων που αναγνώριζαν την ανάγκη για ορισμένες δυνατότητες και στη συνέχεια ανέθεταν την ανάπτυξή τους στους προμηθευτές.

Η σύγχρονη άμυνα απαιτεί οι προμηθευτές να έχουν μεγαλύτερους προϋπολογισμούς για έρευνα, δοκιμάζοντας διαρκώς νέες ιδέες για να βρουν αυτές που είναι αποτελεσματικές. Αφού η Κίνα εξακολουθεί να κυριαρχεί στην προμήθεια εμπορικών drones και εξαρτημάτων, τα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει επίσης να παράγουν εγχώρια μπαταρίες, προπέλες και άλλα εξαρτήματα.

Θα πρέπει επίσης να αναδιαρθρωθούν οι ιεραρχίες της διοίκησης και του ελέγχου ώστε να χρησιμοποιούν πιο αποτελεσματικά τα drones και τον ηλεκτρονικό πόλεμο. Αυτό σημαίνει δημιουργία μηχανισμών που θα περνούν γρήγορα το feedback από τις δυνάμεις της πρώτης γραμμής του μετώπου, στη στρατιωτική διοίκηση και τους προμηθευτές, που στη συνέχεια θα ανταποκρίνονται γρήγορα.

H Ουκρανία δημιούργησε τις Δυνάμεις Μη Επανδρωμένων Συστημάτων ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Οι ρωσικές δυνάμεις είναι ικανές στον ηλεκτρονικό πόλεμο και την παρεμπόδιση των drones. Αυτό απαιτεί συνεχή προσαρμογή, όπως με τη χρήση καλωδίων οπτικών ινών που δεν μπορούν να χακαριστούν, ώστε να κατευθύνονται τα drones. Ήδη αναπτύσσεται η επόμενη προσέγγιση - όπλα καθοδηγούμενα από τεχνητή νοημοσύνη που χρησιμοποιούν οπτική πλοήγηση και βασίζονται λιγότερο στο GPS και την άμεση επικοινωνία.

Το τεχνολογικό πλεονέκτημα των χωρών του ΝΑΤΟ έναντι των αριθμητικά μεγαλύτερων σοβιετικών δυνάμεων βοήθησε ώστε να μπει τέλος στον Ψυχρό Πόλεμο χωρίς να χρειαστεί ποτέ να δοθούν μάχες.

Ο στόχος, η χρήση τεχνολογίας με ακόμα πιο δημιουργικούς και ευέλικτους τρόπους και η λιγότερη εξάρτηση από τις ΗΠΑ, θα πρέπει να είναι να γίνει κάτι παρόμοιο αυτή τη φορά.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation