Οι ελληνικές ασφαλιστικές λένε «όχι» στα μεγάλα ρίσκα

Η ιδιαίτερη προτίμηση των ελληνικών ασφαλιστικών εταιρειών σε ομόλογα (κυρίως κρατικά) και γενικότερα σε τοποθετήσεις χαμηλού ρίσκου προκύπτει από τα στοιχεία της ευρωπαϊκής εποπτικής αρχής EIOPA για το 2017.

Ειδικότερα, με βάση τους παρατιθέμενους πίνακες, οι ελληνικές ασφαλιστικές εταιρείες είχαν τοποθετημένο στο τέλος του 2017 το 66% των επενδύσεών τους σε ομόλογα (έναντι 44% του μέσου όρου των εταιρειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ενώ εκτιμάται πως το ποσοστό αυτό είναι στην πράξη υψηλότερο μέσω των έμμεσων τοποθετήσεων σε Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων (ΟΣΕΚΑ).

Σε αντίθεση, οι ελληνικές εταιρείες επενδύουν πολύ λιγότερο σε μετοχές (3% έναντι 14%) σε σχέση με τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών εταιρειών, καθώς επίσης και σε νέου τύπου επενδύσεις, όπως ενυπόθηκα και μη δάνεια, projects ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μεγάλα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα (μόλις 1%, έναντι 6%).

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η «συντηρητική» αυτή πολιτική των ελληνικών εταιρειών οφείλεται στη διάθεσή τους να υπερκαλύψουν με άνεση (κάτι που γίνεται) τους απαιτούμενους ελάχιστους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας που ορίζει το θεσμικό πλαίσιο Solvency II, σε συνδυασμό με υψηλά κεφαλαιακά αποθέματα που απαιτούν οι τοποθετήσεις σε μετοχές και νέου τύπου επενδύσεις (ήδη οι ασφαλιστικές εταιρείες ζητούν από την EIOPA να μειωθούν οι -υπερβολικοί, κατά τη γνώμη τους- υπάρχοντες δείκτες απαιτούμενων κεφαλαίων).

Αντίθετα, οι ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρείες φαίνεται να ακολουθούν επιθετικότερη πολιτική, καθώς:

• Κατά μέσο όρο εμφανίζουν υψηλότερους δείκτες φερεγγυότητας από αυτούς της Ελλάδας (δεν υπέστησαν τις άμεσες και έμμεσες συνέπειες της οικονομικής κρίσης).

• Σε μια εποχή ιδιαίτερα χαμηλών επιτοκίων, επιχειρούν: α) Να τοποθετηθούν σε μακροχρόνιες επενδύσεις υψηλότερων προσδοκώμενων αποδόσεων και β) Να ταυτίσουν χρονικά τη διάρκεια των επενδύσεών τους με αυτή των υποχρεώσεών τους, οι οποίες είναι και αυτές μακροπρόθεσμης διάρκειας.

Το θετικό πάντως για τις εν Ελλάδι ασφαλιστικές εταιρείες -και ιδιαίτερα γι' αυτές που έχουν μεγάλες θέσεις σε εγχώρια περιουσιακά στοιχεία- είναι τα υψηλά κεφαλαιακά κέρδη που έχουν καταγράψει οι ελληνικοί ομολογιακοί τίτλοι από τα μέσα του 2012 έως και το 2017. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι κατά την πενταετία 2013-2017, η καθαρή κερδοφορία των εγχώριων ασφαλιστικών εταιρειών προσέγγισε το 1,5 δισ. ευρώ, γεγονός που ενίσχυσε σε μεγάλο βαθμό τους δείκτες κεφαλαιακής τους επάρκειας.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο τώρα, το υψηλόβαθμο στέλεχος της EIOPA Δημήτρης Ζαφείρης (επικαλούμενο έρευνα επενδυτικής συμπεριφοράς του 2017) αναφέρθηκε στην τάση της περιόδου 2010-2016 για αύξηση του ρίσκου, με σκοπό την άνοδο των αποδόσεων.

Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Ζαφείρης αναφέρθηκε σε:

• Τάση προς επενδύσεις σε ομόλογα χαμηλότερης ποιότητας.

• Αύξηση στη μέση διάρκεια των ομολόγων.

• Μικρές αυξήσεις σε «μη ρευστές» επενδύσεις όπου η αγορά είναι περιορισμένη, όπως μη εισηγμένες μετοχές και δάνεια (ενυπόθηκα και μη).

• Τάση προς «μη παραδοσιακές» για τον κλάδο επενδύσεις, όπως μεγάλα έργα υποδομής, δάνεια και ακίνητα.

Προς το παρόν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα μεγέθη δεν είναι πολύ μεγάλα σε σχέση με το μέγεθος των χαρτοφυλακίων, αλλά παρουσιάζουν επικίνδυνα (σε μερικές περιπτώσεις) αυξητικές τάσεις.