Το παζάρι ΥΠΟΜΕ - Παραχωρησιούχων για τις αυξήσεις στα διόδια

Νέα δέσμη συνδυαστικών προτάσεων όσον αφορά την αύξηση διοδίων στους κυριότερους αυτοκινητοδρόμους της χώρας παρέδωσαν χθες οι παραχωρησιούχοι στην ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Στο πλαίσιο αυτό, έως την Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου αναμένεται νέα σύσκεψη μεταξύ των εκπροσώπων τους (Ολυμπία Οδός, Ιόνια Οδός, Νέα Οδός, Ε65, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Εγνατία Οδός, και Μορέας) και της ηγεσίας του υπουργείου προκειμένου να βρεθεί κοινός τόπος.

Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΟΜΕ, δεν υπήρξε το προηγούμενο διάστημα καμιά παρέμβαση στο αναπαλλοτρίωτο δικαίωμα των παραχωρησιούχων εταιρειών να προχωρήσουν στις νόμιμες αυξήσεις για το 2023, οι οποίες υπολογίζονται στο 12,2%. Υπήρξε ωστόσο παραίνεση για τον διαμοιρασμό του αναμφίβολα υψηλού ποσοστού αύξησης, που προέκυψε από τον μαθηματικό τύπο που βασίζεται στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του περασμένου Σεπτεμβρίου.

Ήδη, η απαίτηση αποζημίωσης των παραχωρησιούχων για την αναστολή αύξησης των διοδίων σχηματίζεται στα 40-45 εκατ. ευρώ, τα οποία υπολογίστηκαν επί τη βάσει των διελεύσεων ανά αυτοκινητόδρομο. Πρόκειται προφανώς για υπολογίσιμο ποσό, το οποίο αφενός πρέπει να ικανοποιηθεί ως συμβατική υποχρέωση, αφετέρου αποτελεί ουσιώδη επιβάρυνση για τους χρήστες, εάν εφαρμοστεί μονομιάς.

Η ηγεσία του ΥΠΟΜΕ, όπως εξάλλου έχουν παραδεχθεί και οι παραχωρησιούχοι, πρότεινε τη μείωση του ΦΠΑ στα διόδια (όπως έχει πράξει και για σειρά άλλων μεταφορικών υπηρεσιών), υπολογίζοντας πως θα επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό κατά 69 εκατ. ευρώ. Υπάρχει δε και σχετικό «παράθυρο» μείωσης του ΦΠΑ σε εξαιρετικές περιπτώσεις στις συμβάσεις Παραχώρησης που αναθεωρήθηκαν το 2013.

Η πρόταση ωστόσο δεν κρίθηκε βέλτιστη, καθώς ως παρέμβαση δεν αποτυπώνεται στα μεγέθη των παραχωρησιούχων και άρα δεν ανταποκρίνεται στο χρηματοοικονομικό τους μοντέλο και στις συμβάσεις που εκείνοι διατηρούν με τους πιστωτές τους. Σύμφωνα ωστόσο με εκτιμήσεις, θα μπορούσε να υπάρξει σενάριο ταυτόχρονης μείωσης ΦΠΑ και δυνατότητας αύξησης διοδίων έως ενός ποσού. Κατά πληροφορίες, στο νέο κύκλο επαφών έδαφος κερδίζει το πορτογαλικό μοντέλο, όπου οι αυξήσεις του 2022 θα επιμεριστούν στις επόμενες χρονιές.

Πάντως, τα σενάρια που παρουσιάστηκαν στην πρώτη φάση επαφών μεταξύ ΥΠΟΜΕ και εκπροσώπων των εταιρειών εκμετάλλευσης των αυτοκινητοδρόμων (μετά από μια σύντομη περίοδο «ψύχρας» τον Ιούλιο και στις αρχές Αυγούστου) αποδείχθηκε πως δεν τελεσφόρησαν.

Οι επαφές ωστόσο επέφεραν ολιγοήμερη αναστολή αυξήσεων (υπήρξε πρόθεση εφαρμογής αυξήσεων από την 1η Σεπτεμβρίου) και τη δυνατότητα οι δύο πλευρές να καθίσουν και πάλι στο τραπέζι της συνεννόησης, καθώς επί του πρακτέου το ΥΠΟΜΕ και η ελληνική Πολιτεία δεν έχει τη συμβατική δυνατότητα να απαγορεύσει τις αυξήσεις, ιδίως μέσω δηλώσεων.

Κύκλοι της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΟΜΕ αναγνωρίζουν πως η Ελλάδα είναι μοναδική χώρα της Ευρώπης όπου δεν έχουν περάσει αυξήσεις διοδίων. Αναφέρουν δε πως όποιες προτάσεις κατατεθούν θα αξιολογηθούν μεν, αλλά δεν πρόκειται να επιβληθεί «πάγωμα» των απαιτήσεων των παραχωρησιούχων, καθώς αυτό θα ενεργοποιούσε ρήτρες προσφυγής στη διαιτησία υπ’ ευθύνη δημοσίου.

Υπενθυμίζεται πως στο τραπέζι τίθεται και η επικείμενη ετήσια αναθεώρηση για το 2023, καθώς τον Σεπτέμβριο θα ενεργοποιηθεί εκ νέου η διαδικασία υπολογισμού κομίστρων διέλευσης για το 2024 και πάλι με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ο οποίος είναι αποκλιμακωμένος σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2022.