Πού θα κριθεί η προσπάθεια μείωσης ασφαλιστικών εισφορών

Η περαιτέρω μείωση των εισφορών αποτελεί δύσκολη εξίσωση για το οικονομικό επιτελείο, με τη δέσμευση για νέα ελάφρυνση του μη μισθολογικού κόστους να οριοθετείται για το 2025.

Σε αυτή την εξίσωση, κομβικός είναι ο ρόλος των ελέγχων της Επιθεώρησης Εργασίας στην προσπάθεια πάταξης της μαύρης, ανασφάλιστης εργασίας, ενώ ισχυρό όπλο θεωρείται και η εκτεταμένη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Άλλωστε, η πάταξη της εισφοροδιαφυγής θεωρείται καίριος στόχος προκειμένου το οικονομικό επιτελείο να προχωρήσει, εντός της τρέχουσας τετραετίας, στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα.

Η κυβερνητική πρόθεση να προχωρήσει σε περαιτέρω μείωση παραμένει δεδομένη, με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 ποσοστιαία μονάδα να σχεδιάζεται σε δύο φάσεις, το 2025 και το 2027. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, εντός του επόμενου έτους, η μείωση της ανεργίας και η παράλληλη αύξηση της απασχόλησης, οι αυξήσεις των μισθών, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα για πρώτη φορά μετά από χρόνια, το ξεπάγωμα των τριετιών αλλά και ο περιορισμός της εισφοροδιαφυγής, κυρίως μέσω της γενικευμένης χρήσης της ψηφιακής κάρτας και των ελέγχων της Επιθεώρησης Εργασίας, θα δώσει στον ΕΦΚΑ το περιθώριο που απαιτείται, προκειμένου να προχωρήσει εντός του 2025 η μείωση των εισφορών.

Εκτιμάται άλλωστε ότι η μείωση κατά 1 ποσοστιαία μονάδα των εισφορών δημιουργεί έλλειμμα της τάξης των 400 εκατ. ευρώ, που στην παρούσα φάση φαίνεται πως δεν «περισσεύουν» στον ΕΦΚΑ.

Ο μη δηλωμένος χρόνος εργασίας, η πλήρως αδήλωτη-μαύρη εργασία, αλλά και οι απλήρωτες υπερωρίες είναι οι πλέον συνηθισμένες παραβάσεις των επιχειρήσεων, όπως αυτό διαπιστώθηκε, στο πλαίσιο ειδικής δράσης στοχευμένων ελέγχων της Επιθεώρησης Εργασίας. Οι έλεγχοι διενεργήθηκαν μέσω του συστήματος risk analysis του Πληροφοριακού Συστήματος Εργάνη κατά το διάστημα Ιουλίου - Αυγούστου 2023 και ελέγχθηκαν 1.313 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 583 (σε ποσοστό 44,4%) βρέθηκαν παραβατικές.

Στο σύνολο των επιχειρήσεων, σύμφωνα με την Ανεξάρτητη Αρχή, η παραβατικότητα αγγίζει το 25%, όμως με το σύστημα risk analysis, οι έλεγχοι είναι στοχευμένοι, με βάση τα αποτελέσματα των ελέγχων κατά το πρόσφατο παρελθόν. Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε η Ανεξάρτητη Αρχή, οι στοχευμένοι έλεγχοι αφορούσαν κατά κύριο λόγο σε αδήλωτη εργασία, χρονικά όρια απασχόλησης και δεδουλευμένες αποδοχές για 10.359 εργαζόμενους, εκ των οποίων οι 1.729 ήταν θιγόμενοι. Από αυτούς, οι 103 εντοπίστηκαν ως αδήλωτοι, 1.338 για παραβίαση χρονικών ορίων εργασίας και 288 για άλλες παραβάσεις. Οι ελεγκτές της Επιθεώρησης επέβαλαν 750 πράξεις προστίμων, ύψους 3.487.560 ευρώ.

Συνολικά, κατά το δίμηνο Ιουλίου - Αυγούστου, διενεργηθήκαν από τους επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων 6.560 έλεγχοι και επιβλήθηκαν πρόστιμα 6.611.783 ευρώ. Όπως μάλιστα επισημαίνεται από την Αρχή, η εισπραξιμότητα των προστίμων κυμαίνεται άνω του 90%. Αυτά βεβαιώνονται και εισπράττονται μέσω της Εφορίας, με βάση τις διατάξεις του κώδικα περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων.

Ψηφιακή κάρτα

Να σημειωθεί ότι στη μάχη κατά της ανασφάλιστης εργασίας, το υπουργείο Εργασίας αναμένεται το αμέσως επόμενο διάστημα να ρίξει την ψηφιακή κάρτα εργασίας, καθώς θεωρείται ότι μέσω αυτής θα περιοριστεί κατά πολύ η μη δήλωση του χρόνου απασχόλησης. Καθώς, βέβαια, κάθε κλάδος έχει και διαφορετικές ανάγκες και συνθήκες λειτουργίας, όπως πρόσφατα επεσήμανε και ο επιχειρηματίας Σπ. Θεοδωρόπουλος, σημειώνοντας ότι εφαρμόζεται την περίοδο που πολυεθνικές επιχειρήσεις περιορίζουν τη φυσική παρουσία των εργαζόμενων στις εγκαταστάσεις τους, στο υπουργείο Εργασίας σχεδιάζουν διαβούλευση για κάθε έναν κλάδο ξεχωριστά.

«Το micromanagement δεν μπορεί να λειτουργήσει πια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Θεοδωρόπουλος, ενώ στο σύνολό τους οι εκπρόσωποι των εργοδοτικών οργανώσεων επισημαίνουν την ανάγκη περιορισμού του μη μισθολογικού κόστους.

Την ανάγκη για την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών έχουν τονίσει όλο το προηγούμενο διάστημα στο σύνολό τους οι εκπρόσωποι των εργοδοτικών οργανώσεων, η Τράπεζα της Ελλάδος, το ΙΟΒΕ και το ΚΕΠΕ, με στόχο να μειωθεί το μη μισθολογικό κόστος και να στηριχθεί ο επιχειρηματικός κόσμος.

Αλλά και η ΝΔ, στο προεκλογικό της πρόγραμμα, προέβλεπε μείωση μίας επιπλέον ποσοστιαίας μονάδας, με στόχο αυτό να συνδράμει όχι μόνο στην ελάφρυνση των επιχειρήσεων, αλλά και στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων, καθώς οι μειώσεις θα μοιραστούν τόσο στις εισφορές εργοδοτών, που σήμερα για την κύρια ασφάλιση είναι 13,33%, όσο και των εργαζομένων, που ανέρχονται σε 6,67%.

Βέβαια, οι εργοδότες και εργαζόμενοι πληρώνουν επίσης από 3% για επικουρική ασφάλιση, 4,55% για υγειονομική περίθαλψη οι εργοδότες και 2,55% οι εργαζόμενοι και, τέλος, 1,41% οι εργοδότες στο πλαίσιο των συνεισπραττόμενων εισφορών για ανεργία, ΛΑΕΚ, εργατική εστία κ.λπ. και 1,65% για τις αντίστοιχες εισφορές οι εργαζόμενοι. Συνολικά, οι ασφαλιστικές εισφορές στον ιδιωτικό τομέα ανέρχονται σε 33,16% και εάν υπάρξει μείωση κατά 1 ποσοστιαία μονάδα, θα περιοριστούν στο 32,16%.

Το ζητούμενο βέβαια για το οικονομικό επιτελείο είναι επί ποιων εισφορών θα γίνει η νέα μείωση, καθώς οι κλάδοι της κύριας ασφάλισης, της επικούρησης και της υγείας είναι ήδη επιβαρυμένοι και δεν φαίνεται πως αντέχουν νέα μείωση των πόρων τους.