Μετακλήσεις εργαζομένων: Η ελληνική αγορά αναζητά λύσεις στην Ινδία

Την ώρα που, σύμφωνα με τις ίδιες τις επιχειρήσεις, οκτώ στις δέκα αδυνατούν να βρουν προσωπικό και οι κενές θέσεις αγγίζουν τις 250.000, η χώρα μας έχει εγκρίνει προς κάλυψη μόλις 89.692 μετακλήσεις εργαζόμενων από τρίτες χώρες, εκ των οποίων οι 11.000 έχουν ήδη καλυφθεί.

Έτσι, για παράδειγμα, θέσεις για ρεσεψιόν, για μάγειρες και για βοηθούς κουζίνας δεν υπάρχουν πλέον, και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό και τον επισιτισμό οφείλουν να ψάξουν, στο και πέντε της έναρξης της τουριστικής σεζόν, στην ελληνική δεξαμενή προσωπικού.

Αλλά και για τις υπόλοιπες ειδικότητες, τα προβλήματα είναι πολλά. Ο μέσος χρόνος μιας μετάκλησης, μιας «εισαγωγής» ενός εργαζόμενου από τρίτη χώρα στην Ελλάδα, προκειμένου να εργαστεί, εκτιμάται από 4 έως και 8 μήνες. Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις που οι μετακλήσεις ανακαλούνται, όταν λόγω της καθυστέρησης σε κάποιο από τα στάδια της διαδικασίας οι θέσεις «κλείνουν» ή οι ανάγκες των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα αν πρόκειται για εποχική απασχόληση, παύουν να υπάρχουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο τουρισμός.

Σε κάθε περίπτωση, η κινητικότητα εργατικού δυναμικού αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για την οικονομία και τις επιχειρήσεις, με προϋπόθεση βέβαια τη σωστή οργάνωση, διαφάνεια, αλλά και διασφάλιση συνθηκών αξιοπρέπειας για τους εργαζομένους. Η ραγδαία αύξηση των αναγκών της ελληνικής αγοράς εργασίας, σε συνδυασμό με τις δημογραφικές τάσεις και τη διαρκή έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού τόσο υψηλής όσο και χαμηλής εξειδίκευσης, άλλωστε, οδηγεί τη χώρα στην ανάγκη διερεύνησης νέων συνεργασιών για τη στοχευμένη και ρυθμισμένη εισροή εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ινδία αναδεικνύεται ως μια από τις σημαντικότερες πηγές καταρτισμένου και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, όπως επισημάνθηκε και στην εκδήλωση «Μετακίνηση εργατικού δυναμικού και το μοντέλο της μετάκλησης: Από την Ινδία στην Ελλάδα» που συνδιοργάνωσαν η Πρεσβεία της Ινδίας στην Ελλάδα και η δικηγορική εταιρεία Sioufas & Associates, με χορηγό την Dynamic Staffing Services, εταιρεία που διαμεσολαβεί προκειμένου να βρίσκει και να προωθεί εξειδικευμένο προσωπικό από την Ινδία σε επιχειρήσεις άλλων χωρών, όπως η Ελλάδα.

Κι όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο πρέσβης της Ινδίας στην Ελλάδα Rudrendra Tandon, η δεξαμενή νέων σε ηλικία Ινδών με δεξιότητες που είναι ζητούμενες στη χώρα μας, οι οποίοι δεν επιθυμούν τη μόνιμη μετανάστευση αλλά προσωρινή κινητικότητα με στόχο την επαγγελματική εμπειρία, την εργασία στο εξωτερικό και την επιστροφή τους στη χώρα καταγωγής, είναι μεγάλη. Πρόκειται για κινητικότητα ωφέλιμη και για τις δύο χώρες, σε τομείς όπου η ελληνική αγορά παρουσιάζει έντονο έλλειμμα ανθρώπινου δυναμικού, ανέφερε ο κ. Tandon.

Και πράγματι, σύμφωνα με τον διευθύνοντα εταίρο και ιδρυτή της Δικηγορικής Εταιρείας Σιούφας και Συνεργάτες Γιώργο Σιούφα, οι ανάγκες της εγχώριας αγοράς υπολογίζονται σε πάνω από 250.000 κενές θέσεις σε κλάδους όπως η γεωργία, η βιομηχανία, ο τουρισμός, η πληροφορική, οι κατασκευές και η υγειονομική περίθαλψη.

Βέβαια, βάσει των επίσημων στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, το 2023 εκδόθηκαν μόλις 6.000 άδειες μετάκλησης, με τη μέση διάρκεια διεκπεραίωσης να κυμαίνεται από 3 έως 7 μήνες, διάστημα που θεωρείται μεγάλο, ειδικά για τις μετακλήσεις εποχικά εργαζόμενων.

Ο κ. Γιώργος Σιούφας επισήμανε πως την ώρα που η διεθνής κινητικότητα έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, το ελληνικό σύστημα αδειοδότησης, παρά τις σημαντικές παρεμβάσεις, παραμένει βραδυκίνητο, γραφειοκρατικό και αντιπαραγωγικό. Και συμπλήρωσε πως η ανάγκη για fast track διαδικασίες κυρίως σε περιπτώσεις κάλυψης θέσεων με ειδικότητες υψηλής ζήτησης, η δημιουργία ψηφιακής πύλης για τη διασύνδεση με το TAXIS, τον ΕΦΚΑ και το Υπουργείο Μετανάστευσης, καθώς και η υπογραφή διμερών συμφωνιών Ελλάδας-Ινδίας κρίνονται επιτακτικές.

Όπως επιτακτική είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΒΕΑ Γιάννη Μπρατάκο (φωτ.), η συνεργασία των επιμελητηρίων, της περιφέρειας και των εργοδοτικών οργανώσεων, προκειμένου να λειτουργήσουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες.

Να σημειωθεί ότι στην Ινδία λειτουργούν εδώ και χρόνια γραφεία εύρεσης εργασίας (recruiting agencies) που παρέχουν εξειδικευμένο προσωπικό σε πολλές χώρες. Ωστόσο, η αγορά αυτή δεν είναι πλήρως ρυθμισμένη, με αποτέλεσμα να απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και έρευνα από τις ελληνικές επιχειρήσεις για την επιλογή αξιόπιστων συνεργατών.

Η Dynamic Staffing Services είναι μια τέτοια εταιρεία και, σύμφωνα με τον διευθυντή της κ. Varun Khosla, περίπου το 50% του πληθυσμού της Ινδίας είναι κάτω των 25 ετών, προσφέροντας τεράστιο απόθεμα σε ανθρώπινο δυναμικό, εξειδικευμένο, πρόθυμο να μετακινηθεί για κάποιο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα, όχι να μεταναστεύσει, και να παρέχει υπηρεσίες, φθηνότερα από τους Έλληνες. Είναι ενδεικτικό ότι το 9% των εργαζόμενων στη ναυτιλία παγκοσμίως είναι Ινδοί, ενώ το χάσμα των μισθών που υπάρχει μεταξύ της χώρας μας και της Ινδίας κάνει την Ελλάδα χώρα επιλογής.

Ο κ. Khosla προειδοποίησε, βέβαια, ότι υπάρχουν και ανεύθυνες πρακτικές υπερβολικά φθηνών υπηρεσιών, που τελικά λειτουργούν ως δίαυλος μετανάστευσης ανειδίκευτων εργαζόμενων, που βλέπουν την Ελλάδα ως πύλη προς την υπόλοιπη Ευρώπη.

Με τη συγκεκριμένη εταιρεία συνεργάστηκε για παράδειγμα η Goldair Handling, με 5.000 εργαζομένους σε 36 αεροδρόμια σε 6 χώρες, εκ των οποίων μία είναι η Ελλάδα. Όπως επεσήμανε ο αντιπρόεδρος Δ.Σ. της εταιρείας Αλέξανδρος Φούρλας, η Goldair Handling προχώρησε σε στρατηγική συνεργασία με την Ινδία και τις Φιλιππίνες, αναζητώντας ανθρώπους με γλωσσικές δεξιότητες, επαγγελματισμό και προσαρμοστικότητα στις απαιτήσεις του αεροδρομίου. Οι υποψήφιοι πέρασαν από πρόγραμμα εκμάθησης ελληνικών και εξοικείωσης με την ελληνική ιστορία και τον πολιτισμό, εκπαιδεύτηκαν για τις θέσεις εργασίας και αξιολογήθηκαν πριν προσληφθούν.

Παρόμοιες εμπειρίες μοιράστηκαν εκπρόσωποι από τις εταιρείες Zeus και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, υπογραμμίζοντας τα οφέλη, αλλά και τις προκλήσεις της ένταξης αλλοδαπών εργαζομένων, όπως ζητήματα στέγασης, μετακινήσεων και χρονικών καθυστερήσεων λόγω γραφειοκρατίας.

Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων, κατά τις διαδικασίες χάθηκαν φάκελοι και καταστρατηγήθηκαν χρονοδιαγράμματα, με αποτέλεσμα να χαθούν τελικά οι θέσεις, ενώ προβλήματα υπήρχαν στη σίτιση των Ινδών εργαζόμενων, με εργοδότες για παράδειγμα να αναγκάζονται να μεταφέρουν σε βαλίτσες ινδικά μαγειρεμένα γεύματα.

Υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις όπου οι ειδικότητες των Ινδών δεν αναγνωρίζονται στην Ελλάδα, ενώ τεράστιο είναι το πρόβλημα στην εύρεση στέγης των ανθρώπων, καθώς ζητούμενο είναι αφενός να είναι κοντά σε πατριώτες τους, όχι όμως σε καθεστώς γκετοποίησης.

Μεταξύ των προτάσεων που τέθηκαν στην εκδήλωση, απ’ όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, είναι:

• Σύναψη διμερών συμφωνιών Ελλάδας-Ινδίας για οργανωμένες και ρυθμισμένες ροές εργατικού δυναμικού.
• Fast track διαδικασίες για ειδικότητες υψηλής ζήτησης με στόχο την ολοκλήρωση των προσλήψεων σε 30 ημέρες.
• Κεντρική, ψηφιακή διαχείριση αδειών και αιτήσεων μετάκλησης.
• Δημιουργία εξειδικευμένου helpdesk και αποσυμφόρηση προξενικών αρχών.
• Ετήσιος προγραμματισμός αναγκών ανά κλάδο και περιοχή.
• Ενεργή εμπλοκή των επιμελητηρίων και εργοδοτικών φορέων.
• Διασφάλιση ποιοτικής στέγασης και δομών υποδοχής.
• Προγράμματα επαγγελματικής και πολιτισμικής προετοιμασίας για τους μετακλητούς εργαζομένους.