Αρνητικό ρεκόρ αποτελεί η κερδοφορία α΄ τριμήνου 267 εισηγμένων στο Χ.Α. εταιριών, καθώς διαμορφώθηκε στα 414 εκατ. ευρώ, εμφανίζοντας κάμψη 70,6% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τα στοιχεία της Πήγασος ΑΕΠΕΥ.

Ο κύκλος εργασιών των 267 εταιριών αυξήθηκε στα 19,75 δισ. ευρώ, τα λειτουργικά κέρδη υποχώρησαν κατά 11,1% σε ετήσια βάση, στα 2,59 δισ. ευρώ, ενώ τα κέρδη μετά από φόρους υποχώρησαν κατά 70,6% στα 414,026 εκατ. ευρώ.

Στο περιβάλλον αυτό, 144 εταιρίες παρέμειναν κερδοφόρες, με 46 να αυξάνουν τα κέρδη τους, 21 να επιστρέφουν σε κέρδη από ζημίες, ενώ 77 επιχειρήσεις εμφάνισαν μείωση της κερδοφορίας τους.

Στον αντίποδα, από τις 123 ζημιογόνες εταιρίες 43 αύξησαν τις ζημίες τους, 58 εταιρίες τις μείωσαν, ενώ 22 επιχειρήσεις εμφάνισαν ζημίες από κέρδη.

Αρνητική η εικόνα για τις ελληνικές τράπεζες, που, ενώ εμφάνισαν κέρδη προ φόρων ύψους 127 εκατ. ευρώ, με την προσθήκη των έκτακτων φόρων το τελικό αποτέλεσμα διαμορφώνεται σε ζημίες ύψους 157,9 εκατ. ευρώ. 
 
Σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή, τις καλύτερες επιδόσεις κερδοφορίας εμφάνισαν οι Μαθιός Πυρίμαχα (5.820%), Μυτιληναίος (2.542%), Coca Cola (1.237%), Frigoglass (662%), Μέτκα (659%), S&B (453%), ΕΛΙΝΟΪΛ (357%), Cyclon (343%), Εκτέρ (210%) και Σαράντης (162%).


* Το σχόλιο της Πήγασος ΑΕΠΕΥ

Αν η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, τότε η φετινή χρήση θα αφήσει ιστορία στην εξέλιξη της κερδοφορίας των εισηγμένων εταιριών.

Τα 414 εκατ. ευρώ είναι το χαμηλότερο αποτέλεσμα α΄ τριμήνου που έχει σημειωθεί στην ιστορία του Χ.Α. και θα μπορούσε να υποστηριχτεί ότι μόνο έκπληξη δεν προκαλεί η χαμηλότατη επίδοση κερδών της πρώτης περιόδου δημοσίευσης αποτελεσμάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Εθνική Τράπεζα στο δεύτερο τρίμηνο του 2008 είχε πετύχει μόνη της σχεδόν την ίδια επίδοση (412 εκατ. ευρώ) με τις 267 εταιρίες του Χ.Α.

Από τις 144 κερδοφόρες εταιρίες μόλις 76 κατάφεραν να έχουν ουσιωδώς καλύτερη εικόνα στα κέρδη, ενώ η αναλογία κερδισμένων χαμένων επιδεινώθηκε σε σχέση με το δ΄ τρίμηνο του 2009 προσεγγίζοντας επικίνδυνα το 50 - 50 (54/46).

Οι κερδοφόρες εισηγμένες εταιρίες το α΄ τρίμηνο δούλεψαν περισσότερο για να συνεισφέρουν στο κράτος παρά στους μετόχους τους. Η έκταση της εισφοράς είναι τέτοια που αντιστοιχεί σχεδόν στο καθαρό αποτέλεσμα ενός τριμήνου και ειδικά στις τράπεζες ήταν ο βασικός λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι ισολογισμοί κινήθηκαν κοντά στο "νεκρό τους σημείο".

Οι εισηγμένες πάντως δεν φαίνεται να έχουν τελειώσει με την έκτακτη εισφορά καθώς η πλήρη ενσωμάτωση στα μεγέθη θα γίνει στις ανακοινώσεις εξαμήνου. Το μεγαλύτερο μέρος ωστόσο θεωρούμε ότι έχει εμφανιστεί στις λογιστικές καταστάσεις.

Με τις τράπεζες να έχουν αρνητική συνεισφορά στο φετινό α΄ τρίμηνο (-157 εκατ. ευρώ), οι εκπλήξεις και οι διακριθέντες του τριμήνου θα πρέπει να αναζητηθούν στις κυριότερες εμποροβιομηχανικές εταιρίες, οι οποίες έδειξαν καλύτερο πρόσωπο ακόμα και στον κύκλο εργασιών τηρουμένων των πολύ δύσκολων συνθηκών που επικράτησαν σε επίπεδο οικονομίας. Ο ρυθμός της μείωσης των κερδών στις εμποροβιομηχανικές εταιρίες κινείται κοντά στο 37%, αν και θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο τραπεζικός κλάδος λόγω της υψηλής κερδοφορίας που εμφάνισε στις προηγούμενες χρήσεις είχε μεγαλύτερο απόθεμα "λίπους" να κάψει.

Οι εξαγωγικές εταιρίες και οι θυγατρικές στο εξωτερικό έχουν αρχίσει να "ξεπληρώνουν" τις επενδύσεις που έγιναν φέρνοντας φρέσκο πελατολόγιο αλλά και εναλλακτικές προώθησης των αποθεμάτων, ώστε να μειώνεται η ανάγκη σε κεφάλαιο κίνησης.

Στην πλειονότητά τους οι επιχειρήσεις δείχνουν να κινούνται πολύ προσεκτικά στην αύξηση των αποθεμάτων και στον δανεισμό τους διατηρώντας ικανοποιητική ρευστότητα στους ισολογισμούς τους. Η συρρίκνωση, πάντως, των περιθωρίων κέρδους για το μεν λειτουργικό (13%) και το καθαρό (2,9%) δημιουργεί μεγάλες δυσκολίες στο να καταστούν ανταγωνιστικές οι ελληνικές βιομηχανίες και σαφώς αυξάνει το κίνδυνο από τις όποιες διακυμάνσεις εμφανιστούν αργότερα στη ζήτηση ή στη ρευστότητα.

Η μικρή ενίσχυση που παρατηρείται στον κύκλο εργασιών αποδίδεται στην αύξηση της αξίας των πωλήσεων στις εταιρίες πετρελαιοειδών και στα διυλιστήρια (~+1,1 δισ. ευρώ) κυρίως λόγω των ανατιμήσεων στα καύσιμα και των αυξήσεων στη φορολογία της εμπορίας τους. Η αύξηση των τιμών στα καύσιμα, από την άλλη πλευρά, δεν άφησε ανεπηρέαστη την εικόνα κερδών κλάδων οι οποίοι έχουν ως βάση του κόστους παραγωγής τη βενζίνη και το πετρέλαιο.

Ο κλάδος των μεταφορών κινείται στο κόκκινο με ζημίες 85,5 εκατομμυρίων καθώς εκτός από τα καύσιμα το α΄ τρίμηνο είναι από τα χειρότερα σε επίπεδο επιβατικής κίνησης, επιβαρημένο και από τη γενικότερη εικόνα συντηρητισμού που διαπνέει πλέον την κατανάλωση. Το α΄ τρίμηνο επηρεάστηκε σε επίπεδο εμποροβιομηχανικών εταιριών από τη μετατόπιση της πασχαλινής αγοραστικής ζήτησης, η οποία συγκράτησε τη μείωση των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο καθώς και από προσφορές και προεκπτώσεις, οι οποίες ξεκίνησαν αρκετά νωρίτερα τον Ιανουάριο.

Από τους πιο ευάλωτους κλάδους αποδείχτηκαν της ένδυσης και των επίπλων. Ακόμα και ο μη ελαστικός κλάδος των υπηρεσιών υγείας εμφανίζει κάμψη άνω του 50% στα καθαρά κέρδη και άνω του 35% στα λειτουργικά αποτελέσματα. Στους κλάδους με την καλύτερη επίδοση κερδών ξεχωρίζουμε τις ιχθυοκαλλιέργειες, με το σύνολο των εταιριών να είναι κερδοφόρο και μάλιστα με σημαντική αύξηση κερδών έναντι του αντίστοιχου περυσινού τριμήνου (+384%), το οποίο αποδίδεται στην ωρίμανση του κύκλου των αποθεμάτων και στην εισροή κερδών από πραγματοποιηθείσες πωλήσεις.

Καλή εικόνα είχαν και οι επενδυτικές εταιρίες (5,6 εκστ. ευρώ), οι οποίες φαίνεται να πιστεύουν περισσότερο τις ξένες αγορές και να κινούνται στην ελληνική αγορά κάνοντας χρήση αντισταθμιστικών εργαλείων. Είναι από τις λίγες φορές όπου παρατηρείται τόσο μεγάλη απόκλιση στην κερδοφορία των εταιριών σε σχέση με την πορεία του Γενικού Δείκτη, φαινόμενο ευχάριστο, που αν μην τι άλλο δείχνει κάποια διορατικότητα σε επίπεδο θεσμικής διαχείρισης.

Η μείωση της διαφημιστικής δαπάνης ήταν ορατή στην πορεία των εσόδων των έντυπων μέσων αλλά και της τηλεόρασης.

Ειδικά στα έντυπα η μείωση των εσόδων κατά 7%, σε συνδυασμό με τη διατήρηση του ανταγωνισμού μέσω των προσφορών, χτύπησε και στα λειτουργικά αποτελέσματα (-15 εκατ. ευρώ), με το σύνολο του κλάδου να καταγράφει αθροιστικές ζημίες 22 εκατ. ευρώ, ενώ καμία εταιρία δεν εμφανίζει αύξηση κερδών στο τελικό αποτέλεσμα. Οι συσσωρευμένες ζημίες εκτιμούμε ότι πλέον βάζουν τον κλάδο στο δίλημμα της συγκέντρωσης ή της αναζήτησης νέων κεφαλαίων μέσω αυξήσεων, αφού πλέον τα ίδια κεφάλαια έχουν μειωθεί σε κρίσιμα επίπεδα.

Η αναστολή του προγράμματος των δημοσίων επενδύσεων συρρίκνωσε για ένα ακόμα τρίμηνο τους άμεσα εξαρτώμενους κλάδους της πληροφορικής και των κατασκευών. Ειδικά στις κατασκευές, ακόμα και ανθεκτικές εταιρίες (Ελλάκτωρ, ΓΕΚΤΕΡΝΑ) εμφανίζουν μειώσεις στη δραστηριότητά τους, παρά τα υψηλά ανεκτέλεστα, καθώς είναι δυσκολότερη η πρόσβαση σε χρηματοδότηση για την αύξηση του κύκλου εργασιών.


Πρωταγωνιστές

Σε επιμέρους εταιρίες ξεχωρίζουμε ως ανθεκτικότερες και με αυξημένα κέρδη τις Μυτιληναίος, Μέτκα, Frigoglass, S&B, Folli Follie ΚΑΕ, Coca Cola, ΔΕΗ, Τιτάν, Ελληνικά Πετρέλαια, Σαράντης, Lamda Development, EXAE και Καρέλια. Ειδικά οι τέσσερις πρώτες έχουν καλύψει ήδη τα κέρδη του 2009 με τη συμβολή έκτακτων παραγόντων, που όμως δεν θα επηρέαζαν τη θετική εικόνα στα κέρδη.

Σε ό,τι αφορά την Καρέλια, αν και η εταιρία δεν εμφανίζει αξιοσημείωτη χρηματιστηριακή εμπορευσιμότητα, η αύξηση στα καθαρά κέρδη κατά 30% (6,7 εκατ. ευρώ) και του κύκλου εργασιών κατά 15% σε εχθρικό φορολογικό και νομοθετικό περιβάλλον χρήζει ειδικής μνείας ως παράδειγμα επιβίωσης σε δύσκολους καιρούς.

Σε μικρότερου μεγέθους εταιρίες καλά μεγέθη εμφάνισαν οι Elinoil, Cyclon, Πλαίσιο, Intracom Κατασκευές, Καραμολέγκος, Καράτζης, Eurodrip, Autohellas, Κυριακίδης, FG Europe και MLS Πληροφορική.

Στα κυριότερα turn around stories από τις 21 περιπτώσεις που γύρισαν θετικές επισημαίνουμε τις Εγνατία Τράπεζα, Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες, Κλωνατέξ, Mermeren, ΟΛΠ, Ευρωπαϊκή Πίστη, Ζήνων, Σάνυο και Πετρόπουλος, με πολλούς ωστόσο αστερίσκους έκτακτης κερδοφορίας για κάποιες από αυτές.

Στον αντίποδα, βρέθηκαν πολλές εταιρίες -πέρα από όσες έχουν επισημανθεί κλαδικά- που εμφάνισαν έντονα αρνητικό αποτέλεσμα με κυριότερες τις MIG, Nutriart, Forthnet, Intracom, HOL, Αττικάτ, Σιδενόρ, Πετζετάκις, Τεγόπουλος, Εδραση, Δεσμός, Βωβός κ.ά., που για τα δεδομένα της χρήσης είναι μάλλον απίθανο να επιτύχουν κάποια θεαματική ανατροπή εντός του τρέχοντος οικονομικού έτους.

Τράπεζες

Τα αποτελέσματα του τραπεζικού κλάδου συγκέντρωσαν το μεγαλύτερο μέρος του ενδιαφέροντος καθώς στους ισολογισμούς τους είναι εντονότατη η επίδραση των επιπτώσεων της κρίσης αλλά και των πρόσφατων φορολογικών μέτρων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η προ φόρων κερδοφορία των τραπεζών διαμορφώνεται στα 127,6 εκατ. ευρώ, με την προσθήκη ωστόσο των έκτακτων φόρων το τελικό αποτέλεσμα διαμορφώνεται σε ζημίες 157,9 εκατ. ευρώ. Η έκτακτη εισφορά έχει στοιχίσει στις τράπεζες κάτι παραπάνω από ένα τρίμηνο δραστηριότητας και, σε συνδυασμό με την αύξηση των προβλέψεων κατά 42%, οδήγησε στο δεύτερο συνεχόμενο ζημιογόνο τρίμηνο.

Πρόκειται για πρωτοφανή εξέλιξη που αμφισβητεί τα πρωτεία του κλάδου στην κερδοφορία της χρήσης, αφού οι συνθήκες ρευστότητας παραμένουν οριακές και στη διάρκεια του β΄ τριμήνου. Αν και τα έσοδα από τόκους εμφανίζουν σημαντική αύξηση κατά 17% λόγω της καλύτερης συμπεριφοράς των βαλκανικών θυγατρικών, η επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης μείωσε οριακά τα έσοδα από προμήθειες.

Αξιοσημείωτες επίσης διακυμάνσεις παρατηρούνται στις καταθέσεις (οι οποίες κινούνται σε μέσα επίπεδα στο -2%) και στην καθαρή θέση. Καλύτερη εικόνα παρουσιάζουν οι δύο κυπριακές τράπεζες, οι οποίες έδειξαν υψηλότερες επιδόσεις (<17%) σε επίπεδο λειτουργικών εσόδων και είχαν πιο συντηρητικούς δείκτες προβλέψεων λόγω των ποιοτικότερων κυπριακών χαρτοφυλακίων χορηγήσεων.

Τέλος, επισημαίνονται οι μεγάλες για επίπεδο τριμήνου ζημίες στην Εμπορική, στη Γενική και στην ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ.