Η Ελλάδα ίσως δεν είναι η πιο υπερχρεωμένη χώρα της ΕΕ το 2026 

Οι προσωπικές σχέσεις μεταξύ των δύο λαών μπορεί να ήταν καλές, όμως οι σχέσεις των δύο κρατών δεν ήταν. Η Ιταλία έβλεπε ανέκαθεν την Ελλάδα ως ανταγωνιστή της στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. 

Τα παραδείγματα είναι πολλά. Από τη Βόρειο Ήπειρο μέχρι τη Μικρά Ασία και τα Δωδεκάνησα.  

Όμως, με αφορμή τη σημερινή επίσκεψη του Πάπα Λέοντος 14ου στην Κωνσταντινούπολη και τη συνάντησή του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, μας ήρθε στο νου κάτι από τη Συνθήκη της Λωζάνης που συνδέεται μ’ αυτό. 

Βλέπετε, ένα από τα θέματα που τέθηκαν στη Λωζάνη ήταν αν θα έπρεπε η έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να μεταφερθεί από την Κωνσταντινούπολη στο Άγιο Όρος.   

Όλες οι χριστιανικές χώρες υποστήριξαν τη θέση της Ελλάδας να παραμείνει η έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη, εκτός από μία. Την Ιταλία. Από τα πρακτικά προκύπτει ότι η Ιταλία όχι μόνο δεν την υποστήριξε αλλά ενθάρρυνε τους Τούρκους να εμείνουν στη θέση τους (πιθανόν εκφράζοντας τη θέση του Βατικανού). Δεν είναι τυχαίο ότι στο τέλος οι Τούρκοι έκαναν μεν μια δήλωση υπέρ της παραμονής του Πατριαρχείου αλλά η Συνθήκη  δεν κάνει αναφορά στο θέμα, όπως μας λένε ιστορικοί. 

Όμως, για να τα λέμε όλα, και ο τότε πατριάρχης Μελέτιος -φίλος του Βενιζέλου από την Κρήτη- ήταν υπέρ της μεταφοράς στο Άγιο Όρος για ιδιοτελείς λόγους. Και αυτό γιατί ήξερε πως θα απομακρυνόταν από τη θέση του αν το Πατριαρχείο έμενε στην Κωνσταντινούπολη, όπως και έγινε. Ο ίδιος έγινε αργότερα Πατριάρχης Αλεξανδρείας. 

Ας έλθουμε όμως στη σημερινή εποχή, όπου Ελλάδα και Ιταλία τα πάνε καλύτερα. Ως γνωστόν, η Ελλάδα είναι η πιο υπερχρεωμένη χώρα στην ΕΕ, με το δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ να εκτιμάται επισήμως στο 145,9% φέτος από 153% περίπου το 2024.  

Η Ιταλία έρχεται δεύτερη στην ΕΕ, με το δημόσιο χρέος της να εκτιμάται στο 136,2% φέτος από 134,9% το 2024, σύμφωνα με πολυετές σχέδιο προϋπολογισμού της χώρας. Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας προβλέπεται ότι θα ανέλθει κοντά στο 137,4% το 2026.  

Κι εδώ ακριβώς αρχίζουν τα ωραία. Όλα δείχνουν ότι η Ελλάδα θα εμφανίσει πλεονασματικό προϋπολογισμό για μια ακόμη χρονιά το 2025. Ο προϋπολογισμός του 2026 εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα ανέλθει στο 3,7% του ΑΕΠ. Όμως, η στήλη επιμένει ότι θα είναι ακόμη μεγαλύτερο με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία του 10μηνου  και επιπρόσθετες πληροφορίες.  

Η κυβέρνηση εκτιμά στον προϋπολογισμό του 2026 ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος προς το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στο 145,9% το 2025 και στο 138,2% το 2026. Αν φυσικά έχουμε δίκιο και το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είναι ακόμη καλύτερο φέτος, το ελληνικό χρέος θα διολισθήσει πιο κοντά στο 145% του ΑΕΠ φέτος. Σε αυτή την περίπτωση, η επίσημη εκτίμηση για το 2026 θα πρέπει να προσαρμοσθεί καθοδικά αναλόγως και να βρεθεί το χρέος κάτω από το 138% του ΑΕΠ. 

Αυτό είναι σημαντικό γιατί το φέρνει πλέον σε «απόσταση βολής» από την Ιταλία, δηλαδή 137,4% του ΑΕΠ της Ιταλίας έναντι 138,2% ή χαμηλότερα της Ελλάδας. 

Φυσικά, υπάρχει ένας αστάθμητος παράγοντας. Το 2026 είναι η τελευταία χρονιά του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF). Αυτό σημαίνει ότι οι δύο χώρες θα κάνουν προσπάθεια να αντλήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα κεφάλαια από εκεί. Αυτό σημαίνει περισσότερα δάνεια RRF που θα επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος τους.   

Όμως, η Ελλάδα έχει ένα πλεονέκτημα που δεν διαθέτει η Ιταλία. Το «μαξιλάρι» ρευστότητας ύψους 40 δισ. ευρώ και άνω. Η Ελλάδα θα μπορούσε να μειώσει μία ή δύο μονάδες του ΑΕΠ επιπλέον το χρέος της, αποπληρώνοντας νωρίτερα περισσότερα διακρατικά δάνεια (GLF).  

Με 5 δισ. ευρώ παραπάνω για αποπληρωμές που αντιστοιχούν σε 2 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, το ελληνικό δημόσιο χρέος θα έπεφτε στο 136% του ΑΕΠ και η Ελλάδα θα αποποιείτο τον τίτλο της πιο υπερχρεωμένης χώρας της ΕΕ το 2026. 

Μ’ αυτό τον τρόπο θα έπαιρνε μια μικρή εκδίκηση από την Ιταλία.