Ελ Εριάν: Τέσσερα μαθήματα από το παιχνίδι Τραμπ με τους δασμούς

Το αποτέλεσμα προκάλεσε απότομες μεταβολές στη χρηματαγορά και ανέτρεψε τις βραχυπρόθεσμες και πιο μακροπρόθεσμες οικονομικές προβλέψεις της Wall Street. Για να βγει νόημα από όλα αυτά, επιτρέψτε μου να προτείνω τέσσερα συμπεράσματα, από το βέβαιο ως το λιγότερο γνωστό.

Η παύση των 90 ημερών θα ισχύσει για όλες τις χώρες εκτός της Κίνας, που κατά τον Λευκό Οίκο εξακολουθεί να αντιμετωπίζει έναν αυξημένο δασμολογικό συντελεστή 145% και η οποία έχει εφαρμόσει δικές της ανταποδοτικές προσαυξήσεις και άλλους περιορισμούς στις ΗΠΑ.

Αντιθέτως, η ΕΕ ανέβαλε τα δικά της αντίποινα, περιμένοντας να δει αν θα υπάρξει περαιτέρω παύση, αν θα ξαναπατηθεί το κουμπί play ή αν θα υπάρξει αναδίπλωση. Όπως και άλλοι, η ΕΕ θέλει να δει αν ο Τραμπ σκέφτεται παραχωρήσεις σε συγκεκριμένες εταιρείες.

Προχωρώντας από το «τι» στο «γιατί», η πρόσφατη πλημμύρα σχολίων από υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους είχε ένα κοινό στοιχείο: τον ρόλο της αγοράς ομολόγων. Φαίνεται πως συνειδητοποίησαν ότι το κρίσιμης σημασίας τμήμα των αμερικανικών κρατικών ομολόγων πλησιάζει στη γραμμή που διαχωρίζει την ασυνήθιστη μεταβλητότητα από τη δυσλειτουργία της αγοράς, όπου οι αγοραστές και οι πωλητές δεν μπορούν τιμή για να συναλλάσσονται.

Αυτό συνέβη το 2008 και το 2020, όταν η διαταραχή εξαπλώθηκε στις αγορές και την οικονομία στο εσωτερικό και διεθνώς, καθιστώντας αναγκαίες σημαντικές παρεμβάσεις από κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες.

Άλλοι παράγοντες που συνέβαλαν στην παύση περιελάμβαναν τις σοβαρές δημόσιες προειδοποιήσεις από επιφανείς προσωπικότητες, όπως ο CEO της JPMorgan Chase Τζέιμι Ντάιμον. Όπως καταλαβαίνω υπήρξε επίσης μια χιονοστιβάδα ανήσυχων τηλεφωνημάτων στην κυβέρνηση, το Κογκρέσο και την Federal Reserve.

Στη συνέχεια υπήρξε μια κλασική απόπειρα να εξελιχθεί το αφήγημα ώστε να ταιριάζει σε αυτό που μόλις συνέβη: η παύση ήταν εξ αρχής το σχέδιο, και ενεργοποιήθηκε αφού περισσότερες από 70 χώρες επικοινώνησαν με την κυβέρνηση για να πραγματοποιηθούν διαπραγματεύσεις με σκοπό τη μείωση των δασμολογικών και μη δασμολογικών εμποδίων κατά των ΗΠΑ.

Στην έναρξη μιας συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου την περασμένη Πέμπτη, ο πρόεδρος ενίσχυσε την ιδέα ενός ανώμαλου ταξιδιού, επισημαίνοντας τα «κόστη μετάβασης» και τα «προβλήματα μετάβασης». Άλλωστε, η μεταβλητότητα είναι χαρακτηριστικό και όχι σφάλμα στην Τέχνη της Συμφωνίας. Το κλειδί για τα αμερικανικά νοικοκυριά και τις εταιρείες είναι να θυμούνται τον αναπόφευκτα ελκυστικό προορισμό.

Αυτό οδηγεί στο τρίτο σημείο: τις λακκούβες στον δρόμο. Υπάρχουν κίνδυνοι εκτέλεσης που σχετίζονται με τους άμεσους στασιμοπληθωριστικούς ανέμους, την αλληλεπίδραση των ατζεντών της απορρύθμισης και του λεγόμενου Υπουργείου Κυβερνητικής Αποδοτικότητας, τον περιορισμό μεγάλων ανωμαλιών της αγοράς και με το να πειστούν άλλες χώρες να κάνουν σημαντικές παραχωρήσεις με την ελπίδα πως θα τερματιστεί αποφασιστικά η απειλή εμπορικών πολέμων και επενδυτικών κυρώσεων.

Εν τω μεταξύ, κρίνοντας από τις τιμές του χρυσού και άλλους επιμέρους δείκτες, οι χώρες φαίνεται πως έχουν επιταχύνει τη διαφοροποίηση από μια Αμερική που θεωρείται ότι διαβρώνει το στάτους της ως «ασφαλούς καταφυγίου» στο κέντρο της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής τάξης.

Υπάρχουν επίσης λειτουργικοί κίνδυνοι. Δεν είναι εύκολο να διαπραγματεύεσαι ταυτόχρονα με τόσες πολλές χώρες, με διαφορετικό τρόπο με την κάθε μία, εφαρμόζοντας παράλληλα παραχωρήσεις για συγκεκριμένες εταιρείες. Και αυτό το «κουβάρι» πετυχαίνει μόνο αν η κυβέρνηση μπορέσει να επιλύσει εσωτερικές διαφορές σχετικά με τον πρωταρχικό στόχο αυτού του εμπορικού πολέμου. Είναι η επιβολή δικαιότερου εμπορίου σε έναν κόσμο χαμηλών ή μηδενικών δασμών ή η σημαντική αύξηση εσόδων και μόνιμη μεταφορά της παραγωγής στις ΗΠΑ; Αν μη τι άλλο, οι δημόσιες διαφωνίες έχουν αυξηθεί τις τελευταίες δυο εβδομάδες.   

Η μια πλευρά πιστεύει πως το αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι ένας ευρύτερος επαναπρογραμματισμός του αμερικανικού και παγκόσμιου εμπορίου όπως την περίοδο Ρήγκαν/Θάτσερ. Οι ΗΠΑ θα ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις με έναν πιο ενεργό ιδιωτικό τομέα και μια πιο λιτή και πιο παραγωγική κυβέρνηση. Η άλλη πλευρά, πιστεύει πως αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να διολισθήσουν σε έναν στασιμοπληθωρισμό όπως αυτόν της περιόδου του Τζίμι Κάρτερ με τις δυσμενείς παγκόσμιες επιπτώσεις να επιδεινώνονται από τις σινοαμερικανικές εντάσεις.  

Το συμπέρασμα είναι σαφές. Η αστάθεια των τελευταίων δυο εβδομάδων έχει δείξει αναμφίβολα πως οι ΗΠΑ πάνε την οικονομία τους, και τις οικονομίες άλλων χωρών, σε ένα άβολο ταξίδι προς έναν αβέβαιο προορισμό. Αυτό θα δοκιμάσει σοβαρά το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την παγκόσμια θέση της Αμερικής, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητάς της να αντιμετωπίσει τις προσπάθειες της Κίνας να εμφανιστεί ως ένας καλύτερος άμεσος και μακροπρόθεσμος εταίρος.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation