Σύμφωνο Σταθερότητας: Οι Βόρειοι πιέζουν για αυστηρότητα σε Ελλάδα, Ιταλία

Με πολλούς αστερίσκους, γενικές διατυπώσεις που θα αφήνουν χώρο για «διπλή ανάγνωση» αναμένεται να είναι η συμφωνία για την αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, αν τελικά αυτή καταστεί εφικτή.

Οι Βρυξέλλες βρίσκονται επί ποδός και προσπαθούν να γεφυρώσουν τις διαφορές των Βορείων και των Νοτίων, ώστε μέχρι το τέλος του έτους να συμφωνηθεί ο νέος οδικός χάρτης που θα μπει σε εφαρμογή από το 2024. Σε διαφορετική περίπτωση, επιστρέφουμε στο παλιό Σύμφωνο και την ασφυκτική δημοσιονομική προσαρμογή.

Όμως οι ενστάσεις και δη της Γερμανίας και της Ολλανδίας υπάρχουν. Και αφορούν συγκεκριμένα δύο χώρες: την Ελλάδα και την Ιταλία.

Πηγές από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο ενημέρωσαν το Euro2day.gr ότι εξαρχής οι δύο αυτές χώρες θεωρούσαν ότι η Ελλάδα δείχνει τάσεις επιστροφής στα «παλιά» ενώ η Ιταλία, λόγω πολιτικής αστάθειας, δεν μπορεί να επιβάλει τη σωστή δημοσιονομική προσαρμογή. Εξού και κάποιες κινήσεις που δείχνουν να αποβλέπουν στην επιστροφή του Μάριο Ντράγκι στα πολιτικά δρώμενα της γείτονας χώρας.

Για πολλούς αναλυτές, η προχθεσινή απόφαση του Γερμανικού Δικαστηρίου που έβαλε φρένο στα σχέδια της κυβέρνησης να χρηματοδοτήσει την πράσινη μετάβαση με πόρους από Ταμείο για την πανδημία δυσχεραίνει τις προσπάθειες των Βρυξελλών για απόφαση στα δημοσιονομικά.

Αυτό εν μέρει είναι αλήθεια. Από τον περασμένο χρόνο και πιο επίσημα από τον Μάρτιο του 2023 το Βερολίνο διέρρεε ότι δεν ήθελε νέα δημοσιονομική συμφωνία, αλλά επιστροφή στο παλαιό σύστημα. Κάτι που κατέγραψε με διαδοχικά ρεπορτάζ το Εuro2day.gr.

Στο τελευταίο Eurogroup δόθηκε μια νότα αισιοδοξίας ότι μπορεί να βρεθεί λύση, με αστερίσκους μεν αλλά λύση, καθώς οι περισσότερες χώρες του Βορρά, με εξαίρεση τη Γερμανία, παρουσιάστηκαν πιο διαλλακτικές για το λεγόμενο «soft landing» που θα «προσγείωνε» την κάθε χώρα πιο ομαλά στη δημοσιονομική προσαρμογή. Πόσο μάλλον Ελλάδα και Ιταλία, που βαρύνονται με τα υψηλότερα ποσοστά χρέους στην ευρωζώνη. 

Η κρίση στο Βερολίνο

Η πολιτική κρίση που ξέσπασε στον κυβερνητικό συνασπισμό θέτει εν αμφιβόλω διάφορες αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο: από τους δημοσιονομικούς κανόνες μέχρι τα κονδύλια για την Ουκρανία.

Γερμανοί αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες είπαν στους ομολόγους της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Παρασκευή ότι θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν ένα τετραετές πακέτο προϋπολογισμού της ΕΕ για την Ουκρανία, όμως, δεν θα υποστηρίξει ένα επιπλέον αίτημα δαπανών 50 δισεκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μετανάστευση και άλλες προτεραιότητες των Βρυξελλών.

Υπενθυμίζεται ότι η Γερμανία πληρώνει περίπου το ένα τέταρτο των δαπανών της ΕΕ.

Έχοντας υπόψη ότι η ίδια η Γερμανία είναι υποχρεωμένη βάσει του Δικαστηρίου να επιστρέψει στη σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή, οι επιλογές των Βρυξελλών λιγοστεύουν. Όπως μας ανέφερε ανώτατη πηγή, από το να υπάρξει ναυάγιο «είναι προτιμότερο να προβούμε σε εξαιρέσεις για μερικές χώρες με το υψηλότερο χρέος».

Η ελληνική κυβέρνηση προσήλθε στις διαπραγματεύσεις επιθυμώντας οι αμυντικές δαπάνες, επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση και την ψηφιοποίηση να μη λαμβάνονται υπόψη για τις δημοσιονομικές επιδόσεις.

Μαζί με τις άλλες χώρες του Νότου είναι υπέρ του «soft landing». Αυτό όμως προϋποθέτει, εμμέσως πλην σαφώς, διμερή δημοσιονομικά συμβόλαια, κάτι που έχει ήδη απορρίψει η Γερμανία.

Ανώτατη πηγή από την Κομισιόν, όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις εξελίξεις, ανέφερε ότι οι ελληνικές απαιτήσεις προϋποθέτουν ότι οι προϋπολογισμοί της κυβέρνησης θα «περνούν» τις εξετάσεις των Βρυξελλών.

Ο ελληνικός προϋπολογισμός πέρασε χωρίς αστερίσκους από τις Βρυξέλλες αλλά κατά ορισμένες πληροφορίες υπήρξαν κάποιοι ψίθυροι για τις αυξήσεις σε μισθωτούς του δημόσιου τομέα και στις συντάξεις.

Οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές στην Ευρώπη, που βλέπει την ύφεση προ των πυλών. Εξού και οι χαμηλοί τόνοι που αναμένεται να διατηρηθούν. Αυτό όμως δεν σημαίνει και ανοχή.

Η Ιταλία, από την άλλη, κινείται πιο επιθετικά. Χθες ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς βρέθηκε στη Ρώμη, όπου είχε συνάντηση με την πρωθυπουργό Τ. Μελόνι. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, αναφέρουν δημοσιογραφικές πηγές, δεν έχει σκοπό να εγκαταλείψει τα όπλα και να δεχθεί μια επάνοδο του Μάριο Ντράγκι. Υποσχέθηκε όμως μειώσεις φόρων και αύξηση των συντάξεων προεκλογικά και θέλει να πραγματοποιήσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις.

Η Ρώμη ζητά οι δαπάνες για επενδύσεις, κλιματική αλλαγή-πράσινη ενέργεια και ψηφιοποίηση να μην συνυπολογίζονται στο έλλειμμα και το χρέος. Άφησε μάλιστα να διαρρεύσει ότι εάν τα αιτήματα της Ιταλίας δεν γίνουν δεκτά, τότε θα εξετάσει την πιθανότητα να βάλει βέτο στην όποια συμφωνία. Ή και αλλού, προσθέτουν αναλυτές.

Κατά τον ιταλικό τύπο, το παζάρι θα διεξαχθεί μεταξύ δημοσιονομικών κανόνων και προσφυγικού, με τη Μελόνι να είναι διατεθειμένη να κάνει παραχωρήσεις στο μεταναστευτικό.

Κατά τη διάρκεια της κρίσης, τόσο η Γαλλία όσο και η Ιταλία έπεφταν στα μαλακά καθώς «ήταν πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν». Σε αυτή τη λογική κινείται η Μελόνι. Εάν το πετύχει, τότε η Ελλάδα για ακόμα μια φορά μένει μόνη, σε ξεχωριστή κατηγορία.