Νέα καμπανάκια ξένων επενδυτών για την ελληνική αγορά ΑΠΕ

Τα μηνύματα που έρχονται από την αγορά των ΑΠΕ μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι και οι πληροφορίες ότι και άλλοι ξένοι βρίσκονται στην πόρτα εξόδου της ελληνικής αγοράς, που έχει πάψει να είναι το ίδιο ελκυστική με το παρελθόν, πληθαίνουν.

Οι ενδείξεις ότι μπορεί τους προσεχείς μήνες να γίνουμε μάρτυρες νέων αποχωρήσεων, μετά από εκείνες της πορτογαλικής EDPR και της γερμανικής ABO Energy, όχι μόνο αφορούν παραπάνω από μια εταιρεία αλλά κυρίως έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι ο κλάδος δεν «τραβά» νέα ονόματα, όπως πριν από μερικά χρόνια.

Τα αρνητικά σήματα που στέλνουν οι ξένοι παίκτες δεν συνδέονται μόνο με την επιβράδυνση των πράσινων επενδύσεων διεθνώς, που τους αναγκάζει να αναπροσαρμόζουν τα επενδυτικά τους πλάνα, περιορίζοντας την έκθεσή τους σε κάποιες αγορές, αλλά και με το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει πάψει να περιλαμβάνεται σε αυτές όπου η παρουσία ήταν κάποτε «must».

Στο περιθώριο των ενεργειακών φόρουμ που γίνονται εσχάτως στην Αθήνα, όπως το χθεσινό «1ο Ενεργειακό Συνέδριο» του Ελληνογαλλικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, αποτελεί σύνηθες φαινόμενο ο προβληματισμός από country managers ξένων παικτών, που δίπλα στο αβέβαιο διεθνές τοπίο, παραθέτουν μόνιμα το θολό ελληνικό θεσμικό πλαίσιο, που μόνο επενδυτική βεβαιότητα δεν εμπνέει.

Όχι τόσο για την υπερπαραγωγή των ΑΠΕ, που καταγράφεται άλλωστε παντού στην Ευρώπη και συνοδεύεται από μηδενικές - αρνητικές τιμές και αυξανόμενες περικοπές της παραγόμενης ενέργειας εκ μέρους των Διαχειριστών, όσο κυρίως για τη διαιώνιση στην Ελλάδα σοβαρών εκκρεμοτήτων.

Τα διλήμματα των ξένων μεγαλώνουν

Ουδείς για παράδειγμα γνωρίζει πότε θα είναι έτοιμος ο μηχανισμός Αντιστάθμισης Περικοπών και άρα πόσο θα κοστίσει φέτος στους επενδυτές το «μαχαίρι» στα έργα τους. Ούτε και τι θα κάνει τελικά το ΥΠΕΝ με τους όρους σύνδεσης, που συνεχίζουν να εκδίδονται για έργα που δεν πρόκειται να γίνουν ποτέ και το μόνο που καταφέρνουν είναι να επιτείνουν τα προβλήματα και να δεσμεύουν τον λιγοστό διαθέσιμο «ηλεκτρικό χώρο».

«Ναι μεν η Ελλάδα έχει καταφέρει να κερδίσει μια σημαντική θέση στον παγκόσμιο χάρτη των ΑΠΕ, ωστόσο όταν θέτουμε το θέμα νέων επενδύσεων στις μητρικές μας, η εικόνα για την ελληνική αγορά "γκριζάρει"», όπως μεταφέρει country manager θυγατρικής ευρωπαϊκού ομίλου με σημαντικό αποτύπωμα διεθνώς, στέλνοντας το μήνυμα ότι ο ξένος όμιλος σκέφτεται σοβαρά αν θα συνεχίσει ή όχι την παρουσία του στη χώρα.

Τόσο ο ίδιος όσο και άλλα στελέχη ξένων εταιρειών, με έργα στο στάδιο της χορήγησης όρων σύνδεσης, εξηγούν ότι η παραμονή θα εξαρτηθεί από τρεις προϋποθέσεις, που προς το παρόν τουλάχιστον, δεν πληρούνται.

Το σίριαλ με τις μπαταρίες

Η πρώτη προϋπόθεση για να μη βυθιστεί η αγορά των ΑΠΕ είναι να τρέξουν γρήγορα οι διαγωνισμοί για τις μπαταρίες (δεν έχουμε ακόμη εγκαταστήσει ούτε μία), ώστε να μειωθούν οι περικοπές.

Τα έργα που προέκυψαν από τους δύο πρώτους διαγωνισμούς της ΡΑΑΕΥ (ο πρώτος έγινε πριν από περίπου δύο χρόνια) πήραν πρόσφατα παράταση υλοποίησης έως τις 31 Μαρτίου 2026, ενώ η μεγάλη πρόσκληση του ΥΠΕΝ για ανάπτυξη standalone merchant μπαταριών, χωρίς επιδότηση και αποκλειστικά με αδειοδοτικά κίνητρα, παρατάθηκε ως τις 31 Οκτωβρίου.

Τις παρατάσεις είχε ζητήσει η ίδια η αγορά, καθώς στην πρώτη περίπτωση, υπάρχουν αντικειμενικά εμπόδια (αργές αδειοδοτήσεις και περιβαλλοντικές εγκρίσεις, εμπόδια στην τραπεζική χρηματοδότηση), ενώ στη δεύτερη, έχει καθυστερήσει να εκδοθεί η υπουργική απόφαση που θα δίνει στους επενδυτές διευκρινίσεις αναφορικά με τις απορίες που έχουν εκφράσει.

Το θέμα ωστόσο είναι ότι όσο καθυστερεί η εμφάνιση των πρώτων μπαταριών στην ελληνική αγορά τόσο θα διογκώνονται οι περικοπές και κατ' επέκταση τόσο θα αυξάνεται η γκρίνια της ίδιας της αγοράς προς το ΥΠΕΝ ότι δεν κάνει το παραμικρό για να αμβλυνθεί η άκρως προβληματική κατάσταση που επικρατεί στον χώρο…

Τα «βαλτωμένα» έργα

Η δεύτερη προϋπόθεση που θέτουν οι συνομιλητές μας αφορά το ξεκαθάρισμα των «βαλτωμένων» έργων με όρους σύνδεσης, που ανέρχονται σε περίπου 15 GW, καταλαμβάνουν πολύτιμο «ηλεκτρικό χώρο» και δεν πρόκειται ποτέ να γίνουν.

Σε μια χώρα όπου η κατανάλωση μετά βίας φτάνει τα 7 GW, πλην κάποιων ωρών του χρόνου που αγγίζει τα 11 GW, η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ ξεπερνά τα 16 GW, τέτοια εποχή του χρόνου θα έχει υπερβεί τα 17 GW, εντούτοις η χορήγηση νέων όρων σύνδεσης συνεχίζεται κανονικά.

Τα προβλήματα με τον «ηλεκτρικό χώρο» μεγαλώνουν, ωστόσο λύσεις δεν δίνονται. Σημειωτέον ότι το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα υπολογίζει τα εν λειτουργία έργα ΑΠΕ στα 24,7 GW το 2030, αλλά στελέχη της αγοράς προβλέπουν ότι η πράσινη ισχύς θα φτάσει τα 34 GW στο τέλος της δεκαετίας.

Τοπική συμφόρηση δικτύου, στα αζήτητα τα PPAs

Και η τρίτη προϋπόθεση για την οποία μιλούν στελέχη ξένων εταιρειών είναι να δώσει η κυβέρνηση στους επενδυτές τη δυνατότητα συμμετοχής σε έργα δικτύου όχι μόνο για τις γραμμές σύνδεσης που αφορούν τις δικές τους επενδύσεις αλλά και ευρύτερα σε προβληματικές περιοχές όπου το τοπικό δίκτυο οδεύει προς συμφόρηση.

Στα πολλαπλά μειονεκτήματα που έχει πλέον αποκτήσει η ελληνική αγορά φαίνεται να προστίθεται ένα ακόμη, το γεγονός ότι η σύναψη διμερών συμβάσεων βιομηχανιών με φωτοβολταϊκά, στα οποία πόνταραν κάποτε οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις, μοιάζει να καταλήγει στα αζήτητα.

Τα περισσότερα ώριμα έργα που προσφέρονται για διμερείς συμβάσεις είναι τα φωτοβολταϊκά (αδειοδοτούνται πιο εύκολα), ωστόσο οι τιμές που προσφέρονται πλέον για PPAs είναι πλέον ασύμφορες. Ακριβώς λόγω των χιλιάδων φωτοβολταϊκών, έχουν πυκνώσει οι ώρες που μπορεί κανείς να βρει μηδενικές ή αρνητικές τιμές, που σημαίνει ότι η αγορά χονδρικής είναι πολύ φθηνότερη για μια επιχείρηση απ’ ό,τι ένα μακροχρόνιο διμερές συμβόλαιο. Καθόλου τυχαίο ότι έχει ατονήσει η ζήτηση για βιομηχανικά PPAS.