Ήδη από το 2019, πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, ο τομέας της Υγείας αποτελούσε ένα από τα πεδία που είχαν ανάγκη από ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δώσει ιδιαίτερη έμφαση τόσο σε προγράμματα και πολιτικές πρόληψης όσο και στην αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων, με στόχο τα προβλήματα υγείας να εντοπίζονται έγκαιρα και να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα.
Με την εμφάνιση του κορωνοϊού, οι ψηφιακές εκκρεμότητες στον χώρο της Υγείας μετατράπηκαν σε αναγκαιότητες. Καθώς, όμως, η στόχευσή μας ήταν εξ αρχής πολιτοκεντρική -δηλαδή με ποιον τρόπο θα μεγιστοποιήσουμε τη διευκόλυνση για τους πολίτες- ο σχεδιασμός μας δεν ανατράπηκε, αλλά αντίθετα επιταχύνθηκε. Και μέσα από την υπερπολύτιμη εμπειρία της ψηφιακής οργάνωσης του εμβολιασμού, είχαμε την ευκαιρία να προσθέσουμε σε αυτόν νέα στοιχεία.
Φιλοσοφία μας είναι να δημιουργούμε λειτουργικά συστήματα που διευκολύνουν τους πολίτες να φροντίζουν την υγεία τους και, στη συνέχεια, να χτίζουμε επεκτάσεις πάνω στα συστήματα αυτά. Με τον τρόπο αυτό, ο πολίτης εξοικειώνεται πιο εύκολα με τις νέες δυνατότητες, και βλέπει πιο άμεσα τη χρησιμότητα στην καθημερινότητά του, ενώ παράλληλα έχουμε την ευελιξία να προσαρμόζουμε τα συστήματα στις ανάγκες που ανακύπτουν.
Η εφαρμογή αυτής της φιλοσοφίας στην πράξη αποτυπώνεται στην περίπτωση της άυλης συνταγογράφησης. Ξεκίνησε στην αρχή της πανδημίας ως μια επέκταση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, που αποσκοπούσε στο να μπορούν οι πολίτες να παραλαμβάνουν ευκολότερα τις ιατρικές τους συνταγές. Ωστόσο, όταν κληθήκαμε να προτεραιοποιήσουμε τις ηλικιακές ομάδες για τον εμβολιασμό, η άυλη συνταγογράφηση συνέβαλε σε κάτι πολύ σημαντικό: στο να μπορούμε να προτείνουμε εξατομικευμένα ραντεβού με βάση τα στοιχεία κάθε πολίτη.
Ήδη, στην άυλη συνταγογράφηση έχουν προστεθεί τα παραπεμπτικά εξετάσεων και οι ιατρικές βεβαιώσεις, παράγοντας μεγαλύτερη διευκόλυνση στην καθημερινότητα γιατρών και πολιτών. Και, βέβαια, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση λειτουργεί σαν κλειδί για την εφαρμογή MyHealth, η οποία αποτελεί το πρόπλασμα του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας. Έτσι, μια υπηρεσία που ξεκίνησε ως επέκταση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, εξελίσσεται σε «game changer» για τις ψηφιακές υπηρεσίες υγείας συνολικά.
Η συνέχεια προβλέπει τη δημιουργία περισσότερων εργαλείων και την ανάπτυξη ακόμα περισσότερων υπηρεσιών. Με επίκεντρο την εφαρμογή MyHealth, εργαζόμαστε συστηματικά προκειμένου να ολοκληρώσουμε τα στοιχεία που θα περιλαμβάνονται στον Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας. Για παράδειγμα, σύντομα ο πολίτης θα μπορεί να διαθέτει ψηφιακά τις βεβαιώσεις νοσηλείας του και τις διαγνωστικές του εξετάσεις. Με τον τρόπο αυτό, σταδιακά θα έχει στο κινητό του το πλήρες ιατρικό ιστορικό του. Επιπλέον, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση σε νέες ψηφιακές υπηρεσίες υγείας: την οργάνωση ενός συστήματος προληπτικών εξετάσεων και την τηλεϊατρική.
Ήδη με το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» για τον καρκίνο του μαστού κάναμε το πρώτο βήμα στον τομέα της πρόληψης σε επίπεδο πληθυσμού. Είναι η πρώτη φορά που το κράτος πηγαίνει στον πολίτη, όχι απλά θεσμοθετώντας τις δωρεάν εξετάσεις, αλλά αυτοματοποιώντας τη διαδικασία έκδοσης των παραπεμπτικών. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα λειτουργήσει σαν πιλότος για μια σειρά από προληπτικές εξετάσεις που θα ανακοινωθούν σύντομα και θα περιλαμβάνουν σε πρώτο χρόνο προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τον καρκίνο του παχέος εντέρου και καρδιαγγειακά νοσήματα.
Στον τομέα της τηλεϊατρικής, εστιάζουμε στην πείρα που αποκτήσαμε μέσα στην πανδημία από την εξυπηρέτηση με βιντεοκλήση. Έχοντας καταγράψει καλές διεθνείς πρακτικές, σύντομα θα ανακοινώσουμε ένα πρόγραμμα μέσω του οποίου οι πολίτες θα μπορούν να λαμβάνουν οδηγίες από συγκεκριμένες ειδικότητες γιατρών με βιντεοκλήση ή και τηλεφωνικά, μέσα από συγκεκριμένα πρωτόκολλα και διαδικασίες. Η δράση αυτή θα είναι ιδιαίτερα ευεργετική ιδιαίτερα σε ακριτικές ή νησιωτικές περιοχές, αλλά και σε σημεία της ηπειρωτικής χώρας πιο απομακρυσμένα από τα αστικά κέντρα.
Πιο πολλές ψηφιακές υπηρεσίες υγείας σημαίνουν καλύτερη δημόσια υγεία για όλους -και ιδίως για εκείνους που βρίσκονται σε πιο μειονεκτική θέση. Ας μην ξεχνάμε ότι η ψηφιακή πολιτική είναι κοινωνική πολιτική. Γι’ αυτό και, όπως ήδη αναφέραμε, βασικός πυλώνας όλου του σχεδιασμού μας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της υγείας είναι ο πολίτης να μπορεί να φροντίζει ευκολότερα και καλύτερα την υγεία του, πάντα σε συνεργασία με τον κατάλληλο γιατρό. Και έχουμε αποδείξει, επίσης, ότι έχουμε τη δυνατότητα να προσαρμοζόμαστε άμεσα και αποτελεσματικά στα νέα δεδομένα που διαρκώς ανακύπτουν, ιδίως σε έναν τόσο ευαίσθητο τομέα.
*Ο Κυριάκος Πιερρακάκης είναι Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης