”Παρότι έχουμε μορφή ανωνύμου εταιρείας, η αντίληψή μας είναι καθαρά συνεταιριστική. Ο Charlie Munger κι εγώ θεωρούμε τους μετόχους ως ιδιοκτήτες- συνεταίρους και τους εαυτούς μας ως διαχειριστές-συνεταίρους. Δεν αντιμετωπίζουμε την εταιρία ως ”τελικό κάτοχο” των επιχειρηματικών πόρων μας, αλλά ως ένα ”όχημα”, μέσω του οποίου οι μέτοχοί μας κατέχουν αυτούς τους πόρους. (*)

Ο Charlie κι εγώ ελπίζουμε ότι ο καθένας σας δεν θεωρεί τον εαυτό του απλώς ως κάτοχο ενός τίτλου η τιμή του οποίου ανεβοκατεβαίνει κάθε μέρα και είναι υποψήφιος για πώληση όποτε ένα πολιτικό ή οικονομικό γεγονός σας δημιουργεί νευρικότητα.



Ελπίζουμε ότι θεωρείτε τον εαυτό σας ως κάτοχο ενός τμήματος μιας επιχείρησης, στην οποία υπολογίζετε να παραμείνετε για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως αν είχατε μια φάρμα ή ένα κτίριο διαμερισμάτων με συνεταίρους τα μέλη της οικογενείας σας.

Από τη δική μας πλευρά δεν αντιμετωπίζουμε τους μετόχους μας ως απρόσωπα μέλη ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου πλήθους, αλλά ως συνεταίρους που μας εμπιστεύθηκαν τα κεφάλαιά τους για ένα διάστημα που ίσως να αφορά και στο υπόλοιπο της ζωής τους.

Σε πλήρη, άλλωστε, συμφωνία με τον προσανατολισμό της εταιρίας προς τους μετόχους- εταίρους της, ακόμη και οι διευθυντές μας έχουν επενδύσει μεγάλο μέρος της περιουσίας τους στην εταιρία. Τρώμε αυτά που εμείς μαγειρεύουμε”.

Τα λόγια αυτά περιλαμβάνονται στο ”Owners Manual” της γνωστότερης ίσως εταιρίας συμμετοχών στον κόσμο και ανήκουν βέβαια στον κ. Warren Buffett, που θεωρείται σήμερα ο πλέον επιτυχημένος επενδυτής στον κόσμο. Ένας επενδυτής με ιστορία δεκαετιών, βασικός μέτοχος μιας εταιρίας που έως τώρα έχει κινηθεί από επιτυχία σε επιτυχία και έχει τους πιο πιστούς μετόχους ανάμεσα στις εταιρίες μεγάλης κεφαλαιοποίησης της Wall Street.

Tα λόγια του κ. Buffett, που έχει πλέον αποδειχθεί ότι δεν είναι μόνον λόγια αλλά... έργα, αποτελούν κατά την άποψή μας τον πιο ταιριαστό πρόλογο για κάθε πόνημα που αφορά την εταιρική διακβέρνηση.

Κι αυτό διότι, πέρα από διατάξεις, νόμους και υποχρεώσεις, η σωστή εταιρική διακυβέρνηση είναι θέμα ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ. Είναι θέμα σεβασμού προς τους μετόχους που εμπιστεύονται τη διοίκηση και τους κατόχους της πλειοψηφίας.

Είναι θέμα αντίληψης του άμεσου, καθώς και του μακροπρόθεσμου οφέλους που προσφέρει η πλήρης διαφάνεια για τα εταιρικά δρώμενα, τις αμοιβές και τις παροχές προς τα μέλη της διοίκησης, αλλά και η έγκαιρη προειδοποίηση για τις ”εκπλήξεις”, θετικές και αρνητικές, στα αποτελέσματα.

Σε μια περίοδο κρίσης για την εμπιστοσύνη του επενδυτικού κοινού έναντι της ”μετοχικής ιδέας” και του χρηματιστηριακού θεσμού, η εταιρική διακυβέρνηση δεν είναι πια ”πολυτέλεια” που αφορά σε μεγάλες εταιρίες και ανεπτυγμένες αγορές.

Είναι μάλλον επιτακτική ανάγκη για την επιβίωση και την ανάπτυξη, για την ανατροπή του κλίματος καχυποψίας και απαξίωσης που έχει απομακρύνει τον βασικότερο στυλοβάτη των αγορών, τον ιδιώτη επενδυτή.

Τι είναι όμως η εταιρική διακυβέρνηση;



Η εταιρική διακυβέρνηση, περισσότερο ως πρακτική παρά ως έννοια, δεν είναι κάτι που εμφανίζει κοινά γνωρίσματα στην ανά την υφήλιο εφαρμογή της. Αποτελείται από πλέγμα κανόνων που αφενός ποικίλλει από χώρα σε χώρα, αφετέρου πολύ συχνά είναι δύσκολο να προσδιοριστεί η ακριβής δομή της.

Στα δεδομένα αυτά πρέπει να προστεθεί και το καινοφανές όχι μόνο της ύπαρξής της, αλλά του αυξημένου ρόλου που καλείται πλέον να διαδραματίσει. Αναφερόμενοι στον ορισμό της εταιρικής διακυβέρνησης, θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για το σύνολο των κανόνων με τους οποίους μια εταιρία διοικείται και ελέγχεται.

Σε γενικές γραμμές, και εξετάζοντας τις επιμέρους πτυχές της εταιρικής διακυβέρνησης, αυτή άπτεται της δομής του διοικητικού συμβουλίου (επιτροπές, μη εκτελεστικά στελέχη, χωρισμός των ρόλων προέδρου - διευθύνοντος συμβούλου, εθνικά θεσμικά πλαίσια), των δικαιωμάτων ψήφου, της άμυνας σε εξαγορές, και των αποκαλύψεων (λογιστικά στοιχεία και αμοιβές στελεχών).

Η κατηγοριοποίηση αυτή, με όλο τον κίνδυνο που ενέχει να θεωρηθεί αυθαίρετη, απαντάται με παραλλαγές στα περισσότερα διεθνή κείμενα που αφορούν την εταιρική διακυβέρνηση και συνήθως χρησιμοποιείται από επενδυτικούς και μη οργανισμούς, όταν επιθυμούν να χαρτογραφήσουν το εταιρικό περιβάλλον.

(*) Τα κείμενα του φακέλου αποτελούν αναδημοσίευση από το ειδικό 32σέλιδο ένθετο που συνόδευε το τεύχος 271 του ΜΕΤΟΧΟΥ (30/5/2003)