Ο Τραμπ και η τέχνη της... υποχώρησης

Την περασμένη εβδομάδα ο Ντόναλντ Τραμπ είπε πως η απομάκρυνση του προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ «δεν μπορεί να έρθει αρκετά γρήγορα». Η επιθυμία του προέδρου να απολύσει τον Τζέι Πάουελ προτού λήξει η θητεία του στη Fed τον Μάιο του 2026 επιβεβαιώθηκε αργότερα από τον Κέβιν Χασέτ, διευθυντή του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου, ο οποίος είπε πως η κυβέρνηση θα «συνεχίσει να μελετά» πώς θα τον απομακρύνει.

Ήταν μια στιγμή συναγερμού τόσο για τους συνταγματολόγους, όσο και για τους επενδυτές. Αλλά την Τρίτη ο πρόεδρος είπε στους δημοσιογράφους ότι δεν έχει «καμία πρόθεση» να απολύσει τον Πάουελ.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ έχει πει κάτι και στη συνέχεια το έχει πάρει πίσω -και πιθανόν δεν θα είναι και η τελευταία. Τι εξηγεί την κωλοτούμπα; Η νομική οδός για την απομάκρυνση του προέδρου της Fed παραμένει αδιευκρίνιστη. Αλλά το χάος στις χρηματαγορές είναι η πιο πιθανή αιτία.

Αφού ο Τραμπ λοιδόρησε τον Πάουελ τη Δευτέρα μέσω της πλατφόρμας Truth Social, ο S&P 500, το δολάριο και οι τιμές των αμερικανικών treasuries έκαναν «βουτιά». Οι ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες έχουν αξιοπιστία και ένα αποδεδειγμένο ιστορικό στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών και της στήριξης των προσδοκιών για τον πληθωρισμό. Οι απερίσκεπτες επιθέσεις του Τραμπ, ωστόσο, έσπειραν αμφιβολίες για την ικανότητα της Fed να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία της. Μετά το πιο συμβιβαστικό σχόλιο του προέδρου, οι αγορές ανέκαμψαν. Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, ο οποίος θέλει συγκρατηθούν οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων treasuries, ίσως να έπαιξε ρόλο.

Είναι ανακουφιστικό το γεγονός πως ο Τραμπ φαίνεται για την ώρα να έχει βάλει στην άκρη τα όποια σχέδια για απομάκρυνση του Πάουελ. Η Fed βρίσκεται σε μια αμήχανη στιγμή στον κύκλο του καθορισμού επιτοκίων. Η συνέχεια είναι σημαντική. Η κεντρική τράπεζα, όπως είναι κατανοητό, κρατά αμετάβλητα τα επιτόκια καθώς προσπαθεί να σταθμίσει τις στασιμοπληθωριστικές επιπτώσεις της ατζέντας προστατευτισμού του Τραμπ.

Η μείωση των επιτοκίων τώρα, όπως επιθυμεί ο πρόεδρος, θα μπορούσε να προσθέσει πληθωριστικές πιέσεις ακριβώς την ώρα που οι υψηλότεροι δασμοί στις εισαγωγές φτάνουν σταδιακά στην αμερικανική οικονομία. Αν όμως οι αρνητικές επιπτώσεις των δασμών στην ανάπτυξη είναι συντριπτικές, τότε μπορεί να βρίσκονται στα σκαριά μειώσεις επιτοκίων. Οι παύσεις και επανεκκινήσεις της δασμολογικής ατζέντας του Τραμπ καθιστούν τους υπολογισμούς της Fed δυσκολότερους.

Πράγματι, υπήρξε μια περαιτέρω αναστροφή από τον Λευκό Οίκο την Τρίτη. Ο Μπέσεντ είπε πως ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα είναι «μη βιώσιμος» και ο πρόεδρος ισχυρίστηκε πως θα κλείσει συμφωνία για να μειωθούν «σημαντικά» οι δασμοί στη χώρα.

Αυτό σηματοδοτεί μια αξιοσημείωτη αποκλιμάκωση από τις εβδομάδες της έντονης ρητορικής κατά του Πεκίνου. Ακόμα και αφού ο πρόεδρος καθυστέρησε τους «ανταποδοτικούς» του δασμούς -μετά την αναστάτωση στις αγορές και κατόπιν συμβουλών του Μπέσεντ- οι επενδυτές συνέχισαν να ανησυχούν πως ο πραγματικός δασμολογικός συντελεστής της Αμερικής θα παραμείνει αυξημένος δεδομένων των τριψήφιων δασμών στην Κίνα.

Είναι δελεαστικό, λοιπόν, να πιστέψει κανείς πως οι αγορές και ο υπουργός Οικονομικών μπορούν να κρατήσουν υπό έλεγχο τα πιο ακραία οικονομικά σχέδια του προέδρου. Αλλά είναι ευσεβείς πόθοι. Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να διορθώσει την πορεία της μόνο αφού κατέστρεψε τρισεκατομμύρια δολάρια πλούτου και προκάλεσε ανησυχία στις αγορές αμερικανικών κρατικών ομολόγων. Ο ίδιος ο Λευκός Οίκος φαίνεται ανίκανος να παρακολουθήσει τον πρόεδρο.

Ούτε οι ανησυχίες αναφορικά με την ανεξαρτησία της Fed έχουν επιλυθεί. Ο Τραμπ τσιγκλίζει την κεντρική τράπεζα από την πρώτη του θητεία. Οι δημόσιες επικρίσεις του δεν μπορούν εύκολα να ξεχαστούν.

Με τη θητεία του Πάουελ ως προέδρου να λήγει το επόμενο έτος, οι αγορές θα ανησυχούν πως ο υποψήφιος του προέδρου για τη διαδοχή του μπορεί να είναι πιο υποχωρητικός. Αυτό αρκεί ώστε οι επενδυτές να αμφιβάλουν για τη συνεχιζόμενη αξιοπιστία της Fed, και να αυξήσουν τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό.

Σχεδόν 100 ημέρες από την έναρξη της δεύτερης θητείας του, κανένας -ίσως ούτε καν οι στενότεροι σύμβουλοί του- δεν έχει γίνει σοφότερος ως προς το αν θα πρέπει να πάρει τα λόγια του προέδρου τοις μετρητοίς, ως στρατηγική για να αποσπάσει παραχωρήσεις, ή ως κάτι ενδιάμεσο.

Για την ώρα, οι υποχωρήσεις στην πολιτική του Λευκού Οίκου και οι αναβολές παρέχουν προσωρινή ανακούφιση στις αγορές. Αλλά η απρόβλεπτη συμπεριφορά του προέδρου έχει ήδη υπονομεύσει τη φήμη των αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων και θεσμών.

Αυτό δεν θα είναι εύκολο να αντιστραφεί.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation