Πώς θα τσεκαριστούν επιδόματα 13 δισ. ευρώ, στον πάγο οι αυξήσεις

Μια «δύσκολη» μεταρρύθμιση στην επιδοματική πολιτική, με ενιαία κριτήρια και παρεκκλίσεις από τους γενικούς κανόνες μόνον όπου απαιτείται, περιουσιακά εκτός από εισοδηματικά κριτήρια και πιθανότατα εφαρμογή τεκμηρίων, προκειμένου να διασφαλιστεί η παροχή κεφαλαίων που ετησίως ξεπερνούν τα 13 δισ. ευρώ, σε όσους τα έχουν πραγματικά ανάγκη, σχεδιάζουν τα συναρμόδια υπουργεία.

Μάλιστα, μέχρις ότου αυτή η μεταρρύθμιση «κλειδώσει», φαίνεται πως θα παραμείνουν σε επίπεδο προθέσεων, οι κυβερνητικές εξαγγελίες για αυξήσεις σε παροχές όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το επίδομα παιδιού και στέγης. Ήδη, στο πρόσφατο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση περιλαμβάνονται διατάξεις που ορίζουν την δημιουργία ενός Εθνικού Μητρώου Επιδομάτων.

Παράλληλα, εξετάζονται στοχευμένα μέτρα, όπως για παράδειγμα η σταδιακή σύγκλιση των τρίτεκνων με τους πολύτεκνους και στο βάθος, ίσως από το φθινόπωρο, αναμένεται να τεθεί εκ νέου στο τραπέζι η αναμόρφωση του συνόλου της προνοιακής πολιτικής με γενναίες αυξήσεις στα επιδόματα, αλλά και παράλληλα νέα περιουσιακά κριτήρια, με στόχο αφενός να λειτουργεί με απόλυτη διαφάνεια, αφετέρου να επιτευχθεί ο εξορθολογισμός των δαπανών και η καλύτερη παρακολούθηση των δημόσιων οικονομικών, να υπάρχει πλήρης εικόνα των παροχών αλλά και των δικαιούχων και τα χρήματα να διοχετεύονται σε αυτούς που πραγματικά τα έχουν ανάγκη.

Οι προτάσεις

Αναλυτικά, η αρχή έγινε με τη διάταξη που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση την περασμένη Πέμπτη) και προβλέπει τη δημιουργία ενός ενιαίου ψηφιακού συστήματος - μητρώου, όπου θα καταγράφονται όλα τα επιδόματα και οι ενισχύσεις (χρηματικές ή είδους) που δίνει το κράτος -από παιδιού, θέρμανσης, ενοικίου, αναπηρίας, έως και φορολογικές ελαφρύνσεις κ.λπ.-, αλλά και όλοι οι δικαιούχοι.

Σε δεύτερο χρόνο, μετά τον έλεγχο εκατοντάδων διαφορετικών μοντέλων και με σημαντική καθυστέρηση, θα προωθηθούν οι κυβερνητικές εξαγγελίες της ΔΕΘ του περασμένου φθινοπώρου. Πρόκειται για το σχέδιο αύξησης των επιδομάτων, κατά κύριο λόγο του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, του Επιδόματος τέκνων και του Επιδόματος ενοικίου, παράλληλα με την αναμόρφωση του συνόλου των επιδομάτων.

Οι συναρμόδιοι υπουργοί βρίσκονται σε συνεχείς συσκέψεις και σύμφωνα με πληροφορίες, οι συζητήσεις θα συνεχιστούν, προκειμένου να υλοποιηθεί ένα ενιαίο σχέδιο, με νέα υψηλότερα ποσά αλλά και διαφορετικά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, επηρεάζοντας κυρίως τους δικαιούχους του επιδόματος παιδιού και του επιδόματος στέγασης - ενοικίου. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, ο εξορθολογισμός των επιδομάτων θα οδηγήσει και σε μείωση των δικαιούχων, προκειμένου τα χρήματα να διατεθούν σε αυτούς που πραγματικά το έχουν ανάγκη.

Παράλληλα, συνεχίζονται οι συσκέψεις προκειμένου οι τρίτεκνοι να αποκτήσουν επιπλέον πρόνοιες, σε μια προσπάθεια σύγκλισης με τις παροχές που δίνονται στους πολύτεκνους. Να σημειωθεί ότι, ήδη, στο «Σπίτι μου 2», οι τρίτεκνοι εξισώνονται με τους πολύτεκνους, με απόλυτη επιδότηση στο επιτόκιο δανεισμού από την τράπεζα. Αντίστοιχα, στα voucher για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, οι τρίτεκνοι λογίζονται ως πολύτεκνοι. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, δεν αποκλείεται, σε συνεργασία των υπουργείων Οικογένειας και Εσωτερικών, να συζητηθεί το θέμα των προσλήψεων τρίτεκνων και πολύτεκνων στο δημόσιο, μέσω ΑΣΕΠ.

Στη δομική αναμόρφωση της προνοιακής πολιτικής, με επιβολή και περιουσιακών κριτηρίων (εκτός των εισοδηματικών) όπου δεν υπάρχουν καθώς και αυστηροποίηση των ελέγχων αναμένεται να βοηθήσει το νέο εργαλείο που προωθείται από το αρμόδιο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το Μητρώο επιδομάτων.

Όπως χαρακτηριστικά, άλλωστε, αναφέρεται στην ανάλυση των συνεπειών της ρύθμισης, οι συνολικές δαπάνες κοινωνικής προστασίας στην Ελλάδα το 2022 ανήλθαν στο 24,29% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τη Eurostat, αυξημένες κατά 2,1%, σε σχέση με το 2021. Βέβαια, ένα σημαντικό κομμάτι, της τάξης του 16%, αφορά τις συντάξεις.

Πιλοτική λειτουργία

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Στόχος του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας πάντως είναι το Μητρώο να λειτουργήσει πιλοτικά ήδη από το 2025, με ολοκλήρωση της πρώτης φάσης έως τον Ιούνιο 2026, με συμμετοχή φορέων όπως ΟΠΕΚΑ, ΔΥΠΑ, ΕΦΚΑ κ.ά. Στην πλήρη λειτουργία του και με την υποχρεωτική ενσωμάτωση όλων των φορέων (ΟΠΕΚΑ, ΔΥΠΑ, περιφέρειες, δήμοι, κ.λπ.), κάθε παροχή θα πρέπει να δηλώνεται μέσα σε 5 εργάσιμες ημέρες. Βάσει του σχεδιασμού, θα ενσωματωθεί σε πλατφόρμα gov.gr, υπό την εποπτεία της ΑΑΔΕ, και θα διασυνδεθεί με το TAXISnet για διασταυρώσεις εισοδημάτων/περιουσίας.

Η καταγραφή περιλαμβάνει τουλάχιστον 30 επιδόματα και φορολογικά δεδομένα δικαιούχων. Αρχικά, έως τον Ιούνιο του 2026 θα ενταχθούν τα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, της ΔΥΠΑ, το επίδομα θέρμανσης, ενοικίου, ανεργίας και παιδιού, ενώ στη συνέχεια θα ενταχθούν φοιτητικά και στεγαστικά επιδόματα, καθώς και επιδόματα του ΕΦΚΑ.

Στην πράξη, και στην πλήρη εφαρμογή του, θα υπάρχει ένα σύστημα για όλα, ώστε να μπορεί να γίνεται συνεχής διασταύρωση και να ελέγχονται συγκεντρωτικά όλα τα οικονομικά και περιουσιακά κριτήρια. Μάλιστα, στο πλαίσιο της διαφάνειας, θα υπάρχει και προσωπική καρτέλα στο gov.gr, όπως το myERGANI ή το myAAΔΕ.

Νέα εποχή

Με τη δημιουργία του Εθνικού Ψηφιακού Μητρώου Παροχών και Ενισχύσεων, το κράτος εισέρχεται σε μια νέα εποχή διαχείρισης των κοινωνικών και οικονομικών ενισχύσεων. Όλοι οι φορείς που διαχειρίζονται κοινωνικές ή οικονομικές ενισχύσεις θα υποχρεούνται να δηλώνουν τις παροχές που χορηγούν σε ένα κεντρικό, ψηφιακό μητρώο. Έτσι, για πρώτη φορά το Δημόσιο θα διαθέτει ολοκληρωμένη εικόνα για το σύνολο των παροχών που χορηγούνται.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη, με τη διαρκή διασταύρωση των δεδομένων, θα αποτρέπεται για παράδειγμα η διπλή λήψη επιδομάτων από τον ίδιο δικαιούχο ή η καταβολή παροχών σε άτομα που δεν πληρούν τα προβλεπόμενα κριτήρια. Και βέβαια, το κράτος θα μπορεί να σχεδιάζει πιο στοχευμένες κοινωνικές πολιτικές, γνωρίζοντας ποιοι και πόσοι πολίτες λαμβάνουν ενισχύσεις και σε ποια εισοδηματική και κοινωνική κατηγορία ανήκουν. Η διασταύρωση των εισοδηματικών και περιουσιακών στοιχείων θα διασφαλίζει ότι τα επιδόματα κατευθύνονται σε όσους τα έχουν πραγματικά ανάγκη, περιορίζοντας τις αδικίες και τις ανισότητες.